Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň 16-njy sammitine gatnaşmak üçin Özbegistan Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

Abraýly halkara we sebit guramalary, şol sanda YHG bilen köpugurly hyzmatdaşlyk etmek Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk, netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasat strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biridir. Bu gurama döredilenden bäri onuň meýdançasy agza ýurtlaryň arasynda hyzmatdaşlygy ýola goýmak we ösdürmek üçin netijeli gurala öwrüldi.

Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri YHG-nyň agzasy bolmak bilen, köptaraplaýyn görnüşdäki hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna mynasyp goşant goşýar hem-de gurama gatnaşyjy döwletler bilen dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny işjeň ösdürýär. Bu düzümiň çäklerindäki bilelikdäki işiň dowamynda uzak möhletleýin geljegi nazara alyp, netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ilerletmek üçin berk binýady döredýän tejribe toplandy.

Ýurdumyz 2021-nji ýyldan bäri YHG-da başlyklyk etmeginiň dowamynda ýörite Konsepsiýany işläp taýýarlady we bu jogapkärli wezipäni ýerine ýetirmekde hemmetaraplaýyn oýlanyşykly, anyk netijeleri gazanmaga gönükdirilen çemeleşmäni görkezdi. Hususan-da, bu döwür üçin Türkmenistan syýasatda, söwdada, maýa goýum hyzmatdaşlygynda üýtgäp durýan ýagdaýlar bilen baglylykda, YHG-nyň işiniň many-mazmun bilen baýlaşdyrylmagyny, ulag, energetika ulgamlarynda yzygiderli, anyk hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyny, onuň sanlylaşdyrylmagyny, ekologik ulgamda tehnologiýalaryň paýlaşylmagyny hem-de tejribe alşylmagyny esasy wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Sebit, yklym we dünýä hojalyk gatnaşyklaryna täsir eden ählumumy pandemiýa şertlerinde munuň özi has uly ähmiýete eýe boldy.

Şeýle hem türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda — YHG-nyň gününde Aşgabatda guralandygyny we bu düzümiň taryhynda möhüm waka bolandygyny bellemek gerek. Ýokary derejedäki duşuşyklar meseleleriň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşmak, guramanyň giňişliginde sebit hyzmatdaşlygynyň möhüm we ileri tutulýan ugurlary boýunça çözgütleri kabul etmek üçin oňyn mümkinçilik bolup hyzmat edýär. Şunuň bilen baglylykda, 15-nji sammitiň netijeleri boýunça Hereketleriň Aşgabat konsensusynyň kabul edilendigini ýatlatmak gerek. Onda söwda, ulag, kommunikasiýalar, energetika, durmuş taýdan ösüş, howanyň üýtgemegi we beýleki ulgamlar gatnaşyjy ýurtlaryň özara gatnaşyklarynyň esasy ugurlary hökmünde kesgitlenildi.

…...Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinden Daşkent şäherine ugramazdan ozal, döwlet Baştutanymyz Özbegistan Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň wekili bilen söhbetdeş boldy.

Pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitini üstünlikli geçirmegi arzuw etdi.

Diplomat döwlet Baştutanymyzyň şu gezekki saparynyň hem-de Prezident Şawkat Mirziýoýew bilen boljak ýokary derejedäki duşuşygyň möhümdigini aýratyn belledi. Doganlyk ýurduň ilçihanasynyň wekili şu çäreleriň örän peýdaly, olaryň jemleriniň bolsa iki doganlyk ýurduň, şeýle hem gurama agza döwletleriň arasyndaky netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin binýat boljakdygyna ynam bildirip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Özbegistana saparynyň üstünlikli geçmegini arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyz şu saparyň Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge we pugtalandyrmaga, YHG-nyň çäklerinde ýurtlarymyzyň arasyndaky netijeli gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.

...Daşkendiň Yslam Karimow adyndaky Halkara howa menzilinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Özbegistan Respublikasynyň Premýer-ministri Abdulla Aripow we doganlyk ýurduň beýleki resmi adamlary, Türkmenistanyň wekiliýetiniň agzalary garşyladylar. Bu ýerde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna gatnaşyjy ýurtlaryň Döwlet baýdaklary galdyryldy, Hormat garawuly nyzama düzüldi.

Soňra hormatly Prezidentimiz «Tashkent City» halkara işewürlik merkeziniň Kongres merkezine ugrady. Bu ýerde özbek Lideri bilen duşuşyk boldy.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow we Prezident Şawkat Mirziýoýew mähirli salamlaşyp, iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler. Soňra Hökümet wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda gepleşikler geçirildi.

Prezident Şawkat Mirziýoýew belent mertebeli türkmen myhmanyny hem-de wekiliýet agzalaryny mübärekläp, hormatly Prezidentimize Özbegistana gelmek hem-de YHG-a gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň nobatdaky sammitine gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edendigi üçin hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistanyň Baştutanyna türkmen halkynyň Milli Lideriniň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Prezident Şawkat Mirziýoýew Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hoşniýetli arzuwlaryny hoşallyk bilen kabul edip, öz nobatynda, Gahryman Arkadagymyza mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Dostlukly ýurduň Baştutany türkmen halkynyň Milli Lideriniň döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmaga we giňeltmäge ägirt uly goşandyny belledi.

Şeýle-de Özbegistanyň Baştutany 2024-nji ýylda doglan gününiň 300 ýyllygy belleniljek beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň ynsanperwer ýörelgelere beslenen, tutuş adamzadyň medeniýetiniň genji-hazynasyna giren ajaýyp eserleriniň Özbegistanda örän meşhurdygyny we söýlüp okalýandygyny belledi.

Öz nobatynda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ajaýyp Daşkent şäherinde özbek Lideri bilen duşuşýandygyna örän şatdygyny belläp, YHG-a agza döwletleriň Baştutanlarynyň sammitine gatnaşmaga çakylygy hem-de şu saparyň barşynda mähirli kabul edilendigi üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda durnukly ösüşi gazanmak boýunça çözgütleriň bilelikdäki ugurlaryny işläp taýýarlamak hem-de sebitde abadançylygy has-da ýokarlandyrmak üçin ýurtlarymyzyň bilelikdäki tagallalary zerur bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna netijeli meýdança hökmünde baha berýändigini belledi. Bu gurama indi köp ýyllaryň dowamynda agza döwletleriň umumy bähbitlerine wekilçilik edýär. Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistan Respublikasyny, onuň üsti bilen Prezident Şawkat Mirziýoýewi Özbegistanyň YHG-nyň 16-njy sammitine başlyklyk etmegi bilen gutlady we ýokary derejedäki mejlisiň üstünlikli geçmegini arzuw etdi.

Söhbetdeşligiň dowamynda şu günki duşuşygyň netijeleriniň gurama agza döwletleriň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmäge täze itergi berjekdigine we ýurtlarymyzyň arasynda köptaraplaýyn görnüşdäki gatnaşyklary giňeltmekde möhüm tapgyr bolup hyzmat etjekdigine ynam bildirildi.

Ynanyşmak ýagdaýynda geçen gepleşikleriň dowamynda döwlet Baştutanlary Serdar Berdimuhamedow we Şawkat Mirziýoýew açylýan mümkinçilikleri hem-de geljek üçin bilelikdäki ileri tutulýan meýilnamalary nazara almak bilen, döwletara gatnaşyklaryň esasy meseleleri boýunça pikir alyşdylar.

Özara gyzyklanma bildirilýän sebit we ählumumy gün tertibiniň wajyp meseleleri hem ara alnyp maslahatlaşyldy, abraýly düzümleriň çäklerinde, şol sanda YHG-nyň ugry boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga aýratyn üns berildi.

Duşuşygyň ahyrynda Türkmenistanyň we Özbegistanyň Prezidentleri däp bolan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de özara bähbitlilik esasynda üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler. Dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary, deňhukuklylyk, hormat goýmak we birek-biregi goldamak ýörelgeleri bolsa onuň esasyny düzýär.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza ýurtlaryň Baştutanlarynyň 16-njy sammitine gatnaşdy.

«Bilelikde ykdysady durnuklylyga we ösüşe tarap» şygary astynda geçirilýän nobatdaky sammite Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan gatnaşdylar. Forumda Gazagystan Respublikasyna Premýer-ministr Alihan Smailow, Pakistan Yslam Respublikasyna Premýer-ministriň wezipesini ýerine ýetiriji Anwar ul-Hak Kakar wekilçilik etdiler. Şeýle hem sammite YHG-nyň Baş sekretary Husraw Noziri gatnaşdy.

Dostlukly döwletleriň Baştutanlary «Tashkent City» halkara işewürlik merkeziniň Kongres merkeziniň eýwanynda mähirli salamlaşyp, duşuşyga gatnaşyjy ýurtlaryň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler.

Sammitiň gün tertibine YHG-nyň çäklerinde söwda-ykdysady, maýa goýum, ulag-kommunikasiýa we ynsanperwer hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek meseleleri, şeýle hem bu köptaraplaýyn düzümiň işini kämilleşdirmegiň mehanizmleri girizildi.

Prezident Şawkat Mirziýoýew ýygnananlara gutlag sözi bilen ýüzlenip, şu günki ýokary derejeli duşuşygyň YHG-a gatnaşýan ýurtlaryň umumy ösüşiň ýolunda hemmetaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmäge ygrarlydygynyň nobatdaky beýany bolup durýandygyny aýtdy.

Bellenilişi ýaly, mundan iki ýyl ozal Aşgabat şäherinde guramanyň 15-nji sammiti üstünlikli geçirildi. Türkmenistanda geçirilen mejlisde kabul edilen möhüm çözgütler düzümiň işine täze itergi berdi. YHG-ny özgertmek we onuň netijeliligini ýokarlandyrmak, halkara giňişlikde abraýyny artdyrmak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işlere aýratyn üns berildi. Özbek Lideri şu günki taryhy sammitiň we onuň jemleriniň netijeli hem-de täsirli düzüm hökmünde guramanyň mundan beýläk-de berkemegine, köpugurly hyzmatdaşlygy täze sepgitlere çykarmaga ýardam etjekdigini aýratyn nygtady.

Soňra Prezident Şawkat Mirziýoýew Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň Başlygyna — hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa söz berdi.

Döwlet Baştutanymyz ýygnananlary mübärekläp, ilki bilen, özbek Liderine YHG-nyň 16-njy sammitiniň ýokary derejede guralandygy, mähirli myhmansöýerlik we bildirilen hormat üçin minnetdarlygyny beýan etdi.

Şu günki ýokary derejeli duşuşyk ählumumy ykdysady ösüşleriň gidişine we ugurlaryna gönüden-göni täsir edýän çynlakaý geosyýasy wehimler bilen ýüzbe-ýüz bolunýan döwürde geçirilýär diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy we ol wehimleriň çylşyrymly häsiýetdedigine garamazdan, şol bir wagtda, täze mümkinçilikleri açýandygyny belledi.

Bellenilişi ýaly, bu mümkinçilikleri netijeli we döredijilikli görnüşde ulanmak, häzirki geoykdysady üýtgeşmeler babatda YHG-nyň eýe bolan ähli amatly ýagdaýlaryny herekete getirmek ýaly meseleler ýakyn geljek üçin guramanyň esasy wezipesi bolmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz munuň üçin ähli zerur şertleriň bardygyny aýtdy. Şu nukdaýnazardan, 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda Aşgabatda geçirilen YHG-nyň 15-nji sammitiniň möhüm waka bolandygy bellenildi. Bu duşuşyk ähmiýetli başlangyçlara we wakalara baý bolup, bilelikdäki işlere täze itergi berdi. Onda kabul edilen Hereketleriň Aşgabat konsensusy baş resminama bolmak bilen, hyzmatdaşlygyň ähli wajyp ugurlaryny, hususan-da, söwda, ulag, aragatnaşyk, energetika, senagat, ykdysady ösüş, durmuş üpjünçiligi, daşky gurşaw, howanyň üýtgemegi ýaly meseleleri we beýlekileri öz içine alýar.

Pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyz YHG-nyň ähli döwletleriniň Baştutanlaryna Aşgabat sammitiniň işine işjeň gatnaşandyklary we onuň üstünlikli geçirilmegine gymmatly goşantlary üçin, şeýle hem «Hereketleriň Aşgabat konsensusy» atly resminamadan gelip çykýan maksatlardyr wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça görülýän netijeli çäreler üçin YHG-nyň Sekretariatyna minnetdarlyk bildirdi.

15-nji sammitde kabul edilen resminamalara, kararlardyr ylalaşyklara esaslanyp, bize gysga wagtyň içinde özara gatnaşyklary kesgitlemek, wajyp ähmiýetli meseleleri açyp görkezmek we olary iş ýüzünde durmuşa geçirmäge başlamak zerur bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi hem-de Türkmenistanyň garaýşyna laýyklykda, häzirki döwürde aýratyn ähmiýete eýe bolan käbir möhüm ugurlar barada durup geçmegi maksadalaýyk hasaplaýandygyny nygtady.

Ilki bilen, özara bähbitli söwda-ykdysady we maýa goýum ugurly hyzmatdaşlygy ösdürmek barada bellenildi. Häzirki wagtda YHG-nyň çäklerinde bu ulgamlar gatnaşyklaryň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň 2021-nji ýylda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk eden döwründe guramanyň sebitinde ykdysady geçelgeleri döretmek boýunça işe başlamagy teklip edendigini ýatlatdy. Olara harytlaryň, hyzmatlaryň we maliýe serişdeleriniň hereket etmegi üçin durnukly esasy ugurlaryň ulgamy hökmünde garalýar. Bellenilişi ýaly, munuň üçin ýurtlarymyzyň öňdebaryjy senagat şereketleriniň, maýa goýum kompaniýalarynyň, banklarynyň arasynda hyzmatdaşlygy ýola goýmak we ulgamlaýyn esasda ösdürmek zerurdyr. Bu işler häzirki zaman tilsimatlarynyň giňden ornaşdyrylmagy bilen utgaşykly alnyp barylmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we sanly tehnologiýalar we elektron söwda boýunça YHG-nyň Çarçuwaly ylalaşygyny işläp taýýarlamagy teklip etdi.

YHG-nyň ýurtlarynyň arasyndaky söwda dolanyşygyny artdyrmak maksady bilen, serhetýaka we sebitleýin söwda mümkinçiliklerini işjeň ulanmagyň möhümdigi bellenildi. Bu babatda biziň halklarymyzyň köpasyrlyk däp-dessurlary, döwrüň hakykatlaryny göz öňünde tutup, gaýtadan janlandyrylmagy, ulanylmagy hem-de baýlaşdyrylmagy zerur bolan gymmatly tejribesi bar. Munuň üçin amatly serhetüsti gurşawy döretmek, ylalaşylan artykmaçlyklar we ileri tutulýan ugurlar ulgamy bolan sebitleýin hyzmatdaşlygy höweslendirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Kiçi we orta telekeçiligiň üsti bilen işewür gatnaşyklaryň işjeňleşmegine, senagat önümleriniň käbir görnüşlerini, oba hojalyk önümlerini öndürmek, hyzmatlary ýerine ýetirmek babatda we beýleki ugurlarda hyzmatdaşlygy ýola goýmaga uly ähmiýet berýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Şunuň bilen baglylykda, köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek babatda ýurtlarymyzyň eýe bolan mümkinçilikleridir we meýilleri hakynda has giňden habardar bolmak üçin anyk maglumatlary, teklipleri, işewürlik taslamalaryny we beýleki zerur maglumatlary öz içine alýan maglumat portalyny döretmek baradaky pikire seretmek teklip edildi.

Biziň ykdysady hyzmatdaşlygymyzyň diňe YHG-nyň giňişligini tutuşlygyna öz içine alýan döwrebap ulag we kommunikasiýa torlary bolan halatynda üstünlikli ösjekdigi we hakykatdan hem netijeli boljakdygy äşgärdir. Ýewraziýa ulag geçelgeleriniň tutuş yklymyň ösmegine itergi beriji güýç hökmünde ähmiýeti aýdyň görünýär we artýar. Bu işde guramamyza esasy orunlaryň biri degişlidir. Şonuň üçin möhüm infrastruktura desgalary bolan ýollary, köprüleri, çatryklary, ammarlary, terminallary we beýleki desgalary gurmak babatda hyzmatdaşlygy ileri tutulýan ugur hökmünde kabul edýäris. Amaly nukdaýnazardan, degişli döwlet edaralarynyň, hususy kompaniýalaryň gatnaşmagynda bilelikdäki ulag-logistika merkezlerini döretmek baradaky meselä seretmegi teklip edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Umuman, häzirki wagtda biziň ulag edaralarymyzyň işlerini köp babatda ylalaşykly alyp barmak we özara üstüni ýetirmek talap edilýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz YHG-nyň ulag we kommunikasiýa ugurlaryny ösdürmek boýunça Maksatnamanyň durmuşa geçirilmeginiň çäginde Sekretariatyň utgaşdyrmak boýunça işiniň ähmiýetini nygtady.

Türkmenistan Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýurtlarynyň gatnaşmagynda sebitara ulag we üstaşyr geçelgeleriň döredilmegine aýratyn üns berýär diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi we Hytaýdan Merkezi Aziýanyň üsti bilen Hazar deňziniň, Pars aýlagynyň, Gara deňziň portlaryna çykmak arkaly multimodal ýük daşalmagyny ýola goýmak meselelerini geljekde ara alnyp maslahatlaşylmagy ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezdi. Şunuň bilen birlikde, halkara giňişlikde maksada okgunly we ylalaşykly ulag diplomatiýasyny alyp barmagyň, ýöriteleşdirilen guramalar bolan BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy, Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasy, halkara we sebitleýin ulag guramalary bilen işjeň iş alyp barmagyň bu düzüm üçin möhümdigi nygtaldy.

Energetika bilelikdäki işiň ýene bir wajyp ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Dünýäniň energetika bazarlarynyň umumy durnuksyz ýagdaýda bolmagy YHG-nyň netijeli hyzmatdaşlyk modelini işläp düzmek üçin esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Bu, ilkinji nobatda, täze senagat we oba hojalygy pudaklarynyň kuwwatynyň artmagy, infrastruktura desgalarynyň gurulmagy, bilelikdäki önümçilik taslamalaryna badalga berilmegi boýunça biziň ýurtlarymyzyň barha artýan energetika isleglerini kanagatlandyrmak üçin zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan birnäçe bilelikdäki iri energetika taslamalaryny öňe sürdi, olara YHG-nyň käbir ýurtlary hem gatnaşýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we bu guramanyň giňişligini öz içine alýan energiýa üpjünçilik ulgamyny döretmek maksady bilen, hyzmatdaş ýurtlary energetika ulgamynda özara işleri giňeltmäge çagyrdy. Men, öz tarapymdan, häzirki wagtda bar bolan we geljekde guruljak kuwwatlyklar arkaly YHG-nyň ýurtlaryna iberilýän tebigy gazyň hem-de elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmaga Türkmenistanyň taýýardygyny aýdyp bilerin diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şu günki duşuşygyň dowamynda gurama gatnaşyjy ýurtlar üçin möhüm ähmiýete eýe bolan birnäçe meseleler ara alnyp maslahatlaşylar. Şolaryň çözgüdi YHG-nyň çäginde hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlaryny kesgitlemäge, olaryň ýerine ýetirilmegi üçin anyk meýilnamalary we gurallary işläp düzmäge ýardam berer.

Häzirki dünýä ösüşiniň çylşyrymly döwründe biziň ýurtlarymyzyň ýolbaşçylaryna mahsus bolan umumy hoşniýetlilik, birek-birege düşünişmek, doganlyk halklarymyzyň dostlugyny, hyzmatdaşlygyny güýçlendirmek arkaly umumy bähbitleriň hatyrasyna özleriniň paýhaslylygyny we öňdengörüjiligini görkezjekdigine Türkmenistan doly ynanýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynyň ahyrynda hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryny iş ýüzünde durmuşa geçirmek boýunça YHG-nyň Sekretariatyna ýokary jogapkärçiligiň ýüklenendigini we oňa möhüm ornuň degişlidigini nygtap, guramanyň Baş sekretaryna hem-de Sekretariatyň ähli işgärlerine bu ugurda üstünlik arzuw etdi we duşuşygyň netijeli geçirilmegine goşan goşandy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Soňra YHG-nyň hereket edýän kadalaryna laýyklykda, döwlet Baştutanymyz Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewi Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 16-njy sammitiniň Başlygy wezipesine saýlamagy teklip etdi.

Çykyşlaryň barşynda gurama gatnaşýan ýurtlaryň arasyndaky söwdanyň möçberini artdyrmak maksady bilen, YHG-nyň söwda ylalaşygy (ECOTA) we söwda amallaryny aňsatlaşdyrmagyň strategiýasy ýaly sebit söwdasyny kämilleşdirmegiň netijeli gurallaryny işläp taýýarlamak baradaky teklipler beýan edildi. Şunuň bilen birlikde, sebitde ulag düzümini ösdürmek üçin görülmeli zerur çäreler barada aýdyldy.

Soňra sammitiň çäklerinde YHG-nyň sylaglaryna mynasyp bolanlar yglan edildi.

Şeýlelikde, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammiti öz işini tamamlady.

Özbegistan Respublikasyna iş saparynyň maksatnamasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Daşkendiň Yslam Karimow adyndaky Halkara howa menziline ugrady. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Özbegistanyň Premýer-ministri Abdulla Aripow we doganlyk ýurduň beýleki resmi adamlary ugratdylar.

Aşgabadyň Halkara howa menziline gelende, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy resmi adamlar, Özbegistan Respublikasynyň ýurdumyzdaky ilçihanasynyň wekili garşyladylar.

Howa menzilinde bolan gysgaça söhbetdeşligiň barşynda diplomat döwlet Baştutanymyzy iş saparynyň üstünlikli geçmegi bilen tüýs ýürekden gutlady.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow YHG-nyň Daşkentde geçirilen sammitiniň hem-de onuň netijeleri boýunça kabul edilen çözgütleriň gurama agza ýurtlaryň köpugurly strategik hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de ösdürilmegini üpjün etmelidigini nygtady.

Şu gün paýtagtymyzda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 32 ýyllygynyň öňüsyrasynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisi geçirildi. Döwletimiziň durmuşynda taryhy ähmiýetli waka öwrülen umumymilli forumyň gün tertibine ýurdumyzy mundan beýläk-de okgunly ösdürmäge, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen düýpli özgertmeleri amala aşyrmagyň ileri tutulýan wezipeleri girizildi.

Häzirki döwürde Halk Maslahaty Türkmenistanyň Konstitusiýasyna laýyklykda hereket edýän halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy bolmak bilen, döwürleriň aýrylmaz baglanyşygyny hem-de nesilleriň dowamatlylygyny, Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň gadymdan gelýän demokratik ýörelgelere, saýlap alan döredijilikli ýoluna ygrarlydygyny alamatlandyrýar.

...Maslahat köşgünde aýratyn dabaraly we ruhubelentlik ýagdaýy emele geldi. Bu ýere ýurdumyzyň ähli künjeginden wekiller ýygnandylar. Mejlise gatnaşýanlar Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowy ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylaýarlar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri zalyň sahnasyna geçýär we foruma gatnaşyjylary mähirli mübärekleýär. Munuň özi türkmen jemgyýetinde demokratik ýörelgeleriň barha uly ähmiýete eýe bolýandygynyň we rowaçlanýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

Gahryman Arkadagymyz ýygnananlara we ähli watandaşlarymyza ýüzlenip, ata-babalarymyzyň döwletlilik däplerinden ugur alyp, şu gün Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda, Garaşsyz hem Bitarap Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 32 ýyllygynyň baýram edilýän günlerinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň geçirilýändigini belledi.

Bu taryhy mejlise Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine girýän döwlet häkimiýet edaralarynyň ýolbaşçylary, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň häkimleri, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň agzalary, hormatly ýaşulular, ýurdumyzyň ähli sebitlerine wekilçilik edýän jemgyýetçilik wekilleri, beýleki çagyrylan adamlar gatnaşýarlar.

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Garaşsyzlyk bu biziň göterilen ykbalymyzdyr! Garaşsyzlyk Magtymguly atamyzyň arzuwlan zamanasydyr, berkarar döwletli we bagtyýar ýaşaýşymyzdyr! Şoňa görä-de, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini geçirmek bilen, geçilen taryhy menzillere ser salmak, geljekde öňde duran wezipeleri anyk kesgitläp, Garaşsyz döwletimiziň gazananlaryny berkitmek esasy wezipämizdir. Ösüşlerimiziň binýadyny berk tutmak, döwletimiziň geljegi bolan ýaşlary ak ýollara ugrukdyrmak baş maksadymyzdyr.

Dabaraly pursat gelip ýetýär: Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň mejlisini açyk diýip yglan edýär. Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar. Umumymilli foruma gatnaşyjylaryň ählisi oňa öz seslerini goşýar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Halk Maslahatynyň mejlisiniň prezidiumynyň saýlanan agzalaryny öz ýerlerine geçmäge çagyrýar.

Gahryman Arkadagymyz ýygnananlary we ýurdumyzyň ähli halkyny ýetip gelýän şanly baýram bilen tüýs ýürekden gutlady we hemmelere berk jan saglyk, bagtyýarlyk, rowaçlyk arzuw edip, umumymilli foruma gatnaşýanlaryň onuň gün tertibi bilen tanyşmaga mümkinçilik alandyklaryny belledi hem-de ara alyp maslahatlaşmaga girizilen meseleler we resminamalar boýunça tekliplerdir bellikleriň bardygy ýa-da ýokdugy bilen gyzyklandy.

Ýygnananlaryň biragyzdan goldamagynda we doly makullamagynda türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň şu günki mejlisiniň gün tertibiniň tassyklanýandygyny yglan etdi.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisde maksatnamalaýyn çykyş etdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ýygnananlara ýüzlenip, milli demokratik däplerimize, aýanlyk, adalatlylyk, döwletlilik, kanunylyk we jemgyýetçilik pikirini nazara almak tejribämize esaslanyp, döwlet ähmiýetli, il-ýurt bähbitli soraglary halk bilen maslahatlaşyp çözmekde toplan milli tejribämizden ugur alyp, biz şu gün Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisini geçirýäris diýip belledi.

Gahryman Arkadagymyz bu wekilçilikli mejlisiň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan üstünliklerimizi has-da berkitmekde, halkymyzyň abadan ýaşaýşynyň bähbidine öňde duran örän möhüm soraglary maslahatlaşyp, anyk wezipeleri kesgitlemekde uly ähmiýetiniň boljakdygyna berk ynam bildirdi. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygynyň belleýşi ýaly, türkmen halkynyň garaşsyzlyk we döwletlilik, watansöýüjilik hem-de ynsanperwerlik düşünjeleri gözbaşyny müňýyllyklardan alyp gaýdýar. Bu düşünjeler biziň günlerimizde halklaryň ýakynlaşmagyna, dostlukly gatnaşyklary ýola goýmaga ýardam edýän milli we umumadamzat ähmiýetli taglymatlara öwrüldi. Milli bitewüligi emele getirip, döwlet Garaşsyzlygynyň esaslaryny düzdi.

Biz, nesip bolsa, geljek ýyl dünýä edebiýatynyň altyn hazynasyna giren beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny halkara derejede giňden belläp geçeris. Ykbalyny halkyň ykbaly bilen mäkäm baglan şahyryň bu gün arzuw eden zamany geldi. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan bagtyýarlygyň we agzybirligiň, ösüşleriň ýurduna öwrüldi. Gahryman Arkadagymyz bu barada «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly goşgusynda hem belläp geçdi.

Biziň beýik ýeňişlerimiziň hem-de üstünliklerimiziň, döwletimiziň barha artýan halkara abraýynyň esasynda Türkmenistanyň döwlet Garaşsyzlygy durýar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi. Garaşsyzlyk döretmäge kuwwat, gurmaga güýç, рarahatçylygy we dostlugy pugtalandyrmaga egsilmez ylham berýär. Türkmen halky döwlet gurujy halkdyr. Biz döwlet gurmak babatda merdana ata-babalarymyzyň wesýetlerine eýerip, ösüşiň milli nusgasyny saýlap aldyk. Halkymyzyň agzybirligine, ukyp-başarnygyna, parahatçylyk söýüjilik däplerine daýanyp, özygtyýarly döwleti döretdik. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan halk häkimiýeti berkarar edilen döwletdir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Häzirki döwürde şöhratly pederlerimiziň halk häkimiýeti baradaky däpleri mynasyp dowam etdirilýär. Şu ýyl ýurdumyzda demokratik, hukuk we dünýewi döwletimizi depginli ösdürmek maksady bilen, halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy — Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi.

«Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly kitabymda belleýşim ýaly, Halk Maslahaty ata-babalarymyzyň ýaşululardan maslahat sorap, akyldar, ylymdar geňeşdarlary ýygnap, karara gelmek däbini, demokratiýany durmuşa ornaşdyrmagyň bir ugrudyr diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. Biziň ösüş nusgamyz häzirki ählumumylaşma döwründe ýüze çykýan soraglary çözmegiň netijeli ýoludyr. Milli agzybirligimiz, kanunlaryň hökmürowanlygy, häkimiýet edaralarynyň we dolandyryş ulgamynyň netijeli bolmagy, jemgyýetçilik pikiriniň ileri tutulmagy biziň saýlap alan ýolumyzyň kesgitleýji aýratynlygydyr.

Döwür öňümizde täze-täze wezipeleri goýýar. Biziň döwleti we jemgyýeti ösdürmekde milli nusgamyz döwlet syýasatynyň binýatlyk esaslaryny düzýär. Garaşsyzlygymyzy we Bitaraplygymyzy agzybirligimizi hem-de watançylygymyzy, parahatçylyga, dostluga ygrarlylygymyzy, Watanyň, il-günüň öňündäki jogapkärçiligimizi döwletimizidir jemgyýetimizi kämilleşdirmegiň esasy hem-de täze eýýamyň biri-biriniň üstüni doldurýan, özara baglanyşykly bitewi taglymaty hasap edýärin diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri nygtady.

Halk bilen häkimiýetiň mizemez jebisligi biziň ähli işlerimizi rowaçlandyrýan güýçdür. Biziň bu ugurda gazanan üstünliklerimiz kanunlaryň berjaý edilmegine esaslanýar. Esasy Kanunymyzda halk döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk gözbaşy hökmünde ykrar edilýär. Halkyň öz häkimiýetini gös-göni ýa-da wekilçilikli edaralaryň üsti bilen amala aşyrýandygy nygtalýar diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň hem esasy wezipeleri halk bilen häkimiýeti jebisleşdiriji güýç hökmünde häkimiýet edaralarynyň ählisini il-ýurt bähbitli işlerde jemlemäge gönükdirilendir. Sebäbi Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzyň ösüş nusgasynda döwletimiziň syýasy taýdan durnukly, ykdysady taýdan kuwwatly, raýatlaryň durmuş taýdan goragly bolmagy esasy maksat edilip goýlandyr.

Taryh üçin uzak bolmadyk döwürde biz döwleti dolandyrmagyň ygtybarly, demokratiýa we hukuga esaslanýan nusgasyny döredip, jemgyýetimiziň her bir wekiliniň erk-islegini beýan etmeginiň netijeli ulgamyny kemala getirdik diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Bu ugurda Türkmenistanyň Konstitusiýasyny tapgyrlaýyn kämilleşdirmegiň ýolunda, birinjiden, döwlet häkimiýet we dolandyryş, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, ýerli wekilçilikli we öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň guramaçylyk hem-de üpjünçilik mümkinçiliklerini has-da artdyrdyk. Ikinjiden, ýörite bilimli, ukyp-başarnykly ýolbaşçylaryň we gullukçylaryň täze neslini taýýarlap, döwlet dolandyryş ulgamynyň işgärler düzümini kämilleşdirdik. Üçünjiden, ykdysadyýetimiziň pudaklaryny senagatlaşdyrmak we sanlylaşdyrmak bilen, döwlet häkimiýet we dolandyryş, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň hem-de ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň işine döwrebap usullary ornaşdyrdyk diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Dördünjiden, parahatçylygyň we ylalaşygyň, durnukly ösüşiň aýrylmaz hem-de kesgitleýji şerti hökmünde döwletimiziň hukuk binýadyny, raýat jemgyýetiniň institutlaryny tapgyrlaýyn berkitdik.

Gadymdan gelýän demokratik ýolumyza we ynsanperwer taglymatymyza laýyklykda, döwletimizi ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň özara baglanyşygyny üpjün edip, jemgyýetçilik-syýasy, kanunçylyk-hukuk taýdan ähli mümkinçilikleri döretdik. Bu mümkinçilikler Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň barha ösýän talaplaryna laýyk gelýär. Ýurdumyzyň döwlet we jemgyýetçilik gurluşynyň örän oýlanyşykly hem-de sazlaşykly dolandyrylmagyna, giň gerimli özgertmelerimiziň işjeňleşmegine ýardam edýär diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet dolandyryş ulgamyny institusional we hukuk taýdan kämilleşdirmek babatda öňe sürýän başlangyçlary bolsa ösüşiň täze tapgyryna ynamly gadam basmaga mümkinçilik berýär. Bularyň ählisi halkymyzy beýik işlere galkyndyrýar.

Geçen 32 ýylda biz amala aşyran işlerimiz netijesinde halk bilen häkimiýetiň, döwlet bilen raýatyň arasynda örän mäkäm we synmaz gatnaşyklary — milli bähbitlerimiziň bitewüligini üpjün etdik. Bu bolsa Garaşsyz Türkmenistanyň ösüş nusgasynyň düýpli aýratynlygydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. Ýurdumyzyň durmuşyny demokratiýalaşdyrmak, raýat jemgyýetiniň edaralaryny kemala getirmek we olaryň üstünlikli işlemegini ýola goýmak işlerini netijeli amala aşyrýarys. Şol işlerde halk häkimiýetiniň gadymy däpleri, ata-babalarymyzyň döwlet gurmakdaky baý tejribesi bilen birlikde, üçünji müňýyllygyň dünýä tejribesine hem daýanýarys. Şeýdip, biz täze taryhy döwrüň öňe sürýän wezipelerini çözmekde häkimiýetiň gözbaşy bolan halk köpçüliginiň ornuny has-da ýokarlandyrýarys.

Halk häkimiýetiniň döwrebap guralmagy, ilkinji nobatda, kämil saýlaw ulgamy bilen berk baglydyr diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Şu ýylyň 26-njy martynda erkin bäsdeşlik, açyklyk, pikir we söz azatlygy boýunça hakyky demokratiýa esaslanyp geçirilen saýlawlaryň netijesinde, Türkmenistanyň Mejlisiniň, halk maslahatlarynyň we Geňeş agzalarynyň täze düzüminiň saýlanmagyna biz demokratiýanyň ýokary derejede ýüze çykmasy hökmünde garaýarys. Bu saýlawlar syýasy ulgamyň kämilleşýändigini, raýatlaryň aň-düşünjesiniň, jemgyýetçilik-syýasy işjeňliginiň artýandygyny hem-de halk häkimiýetiniň berkeýändigini görkezdi. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň 6-njy aprelinde Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň deputatlarynyň birinji maslahatyna gatnaşyp, ýurdumyzyň ösüşiniň täze tapgyrynda syýasy we durmuş-ykdysady özgertmeleriň hukuk binýadyny kämilleşdirmek bilen bagly wezipeleri kesgitlemegi biziň başlangyçlarymyzyň mynasyp dowam etdirilýändiginiň aýdyň subutnamasy boldy diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi.

Täze taryhy döwürde biz döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralarynyň işini il-ýurt bähbitli tagallalara gönükdirýäris. Wekilçilikli edaralara hukuk we usuly taýdan goldaw berýäris. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde ýurdumyzyň ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň, jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleriniň, deputatlaryň gatnaşmagynda döwlet ähmiýetli möhüm soraglary ara alyp maslahatlaşýarys. Türkmeniň täze taryhynda indiki wezipämiz eziz Watanymyzy mundan beýlägem gülledip ösdürmekden ybaratdyr. Bu wezipäni Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan üstünliklerimizi has-da berkitmek, halkymyzy täze üstünliklere ruhlandyrmak arkaly amala aşyryp bileris. Ine, hut şu işlerde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň orny uludyr.

Halk häkimiýetiniň wekilçilikli edaralarynyň ulgamynda halk maslahatlarynyň we Geňeş agzalarynyň möhüm orny bardyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi we Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, halk maslahatlarynyň we Geňeş agzalarynyň jemgyýetimiziň agzybirligini üpjün etmäge mundan beýläk-de işjeň gatnaşjakdyklaryna, eziz Watanymyzyň gülläp ösmegi üçin ak ýürekden yhlasly zähmet çekip, bu mukaddes işe mynasyp goşant goşjakdyklaryna ynam bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz ýygnananlara ýüzlenip, türkmen halkynyň terbiýe mekdebiniň müňýyllyklaryň dowamynda kemala gelendigine ünsi çekdi. Şoňa görä-de, biz nesil terbiýesine, pähim-parasatly ýaşulularymyzyň, eziz enelerimiziň bu ugurdaky hyzmatyna uly ähmiýet berýäris. Şonuň üçin Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň ýanynda Ýaşulular geňeşi döredildi. Ýaşulular agzybirligimizi pugtalandyrmakda, milli bitewüligimizi berkitmekde, watansöýüji nesilleri kemala getirmekde ýakyn maslahatçylardyr. Eziz Watanymyzy ýürekden söýmegi, ata-enä hormat goýmagy, halal ýaşamagy ündeýän ýaşuly nesillerimize hormatymyz örän uludyr. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Ýaşulular geňeşi häzirki döwürde döwlet bilen halkyň jebisligini, ösüş ýollaryna garaýyşlarynyň bitewüligini berkidýän esasy syýasy-jemgyýetçilik güýç hökmünde ornuny pugtalandyrýar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Biziň durmuşa geçirýän bu işlerimiziň ählisi döwletimiziň, Türkmenistanyň Prezidentiniň alyp barýan syýasatyny goldamaga, amala aşyrylýan özgertmeleriň netijeliligini artdyrmaga, halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilendir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Ýaşlar baradaky döwlet syýasatymyz ýaş raýatlaryň hukuklaryny, azatlyklaryny, döwlet kepilliklerini üpjün etmäge we olary goldamaga gönükdirilen durmuş-ykdysady, syýasy, medeni, guramaçylyk hem-de hukuk çäreleriniň ulgamyny öz içine alýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy aýtdy. Garaşsyz Watanymyzyň geljegi bolan ýaşlara uly ynam bildirilip, şu ýyl «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip atlandyryldy. Ýaşlaryň ýurdumyzyň ykdysady, syýasy, medeni durmuşyna işjeň gatnaşmaklary, ylymly-bilimli, giň dünýägaraýyşly nesiller bolup kemala gelmekleri döwlet derejesinde hemişe aýratyn ähmiýet berilýän sorag bolmagynda galýar. Bu barada Arkadag şäheriniň Ruhyýet köşgünde ýurdumyzyň taryhy, ýaş nesliň borçlary barada geçiren umumy sapagymda hem giňişleýin durup geçdim. Adamzat taryhynyň bütin dowamynda türkmenleriň döwleti emele getirmekde we dolandyrmakda, adalatly jemgyýeti gurmakda toplan baý tejribesi hakynda gürrüň etdim. Men Watanymyzyň güýç-kuwwaty, abraý-mertebesi hem-de beýik geljegi bolan ýaşlarymyzyň alyp barýan işlerine ýokary baha berýärin. Sebäbi ýaşlar halkymyzyň daýanjydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Halk Maslahatynyň Başlygy çykyşyny dowam edip, ýurdumyzyň ösüşiniň dünýäniň tehnologik özgertmeleri bilen utgaşykly dowam etmelidigini belledi. Aýratyn-da, hormatly Prezidentimiziň ykdysadyýetimizi innowasion esasda ösdürmek we sanlylaşdyrmak, jemgyýetimiziň aň-bilim we ylmy mümkinçiliklerini has-da ýokarlandyrmak babatda öňe sürýän garaýyşlary, kabul edýän çözgütleri netijesinde, durmuşymyz barha gözelleşmelidir. Ýurdumyzyň ägirt uly ykdysady kuwwaty, tebigy baýlyklary, adam mümkinçilikleri bu maksada ýetmäge gönükdirilendir.

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» we beýleki maksatnamalar esasynda döwletimiziň ykdysady kuwwaty barha artýar. Raýatlarymyzyň durmuş goraglylygy, iş üpjünçiligi we ýaşaýyş-durmuş derejesi yzygiderli ýokarlanýar, täze şäherdir obalar gurulýar. Bularyň ählisi nesilleriň bagtyýar durmuşyny üpjün etmek barada edilýän örän uly aladadan nyşandyr. Halkymyzyň agzybirligini, ýurtda milli bitewüligi we jebisligi pugtalandyrmakda bahasyna ýetip bolmajak işlerdir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, häzirki wagtda döwlet dolandyryş işini döwrüň talaplaryna laýyk guramak döwlet gullukçylaryndan ýokary ussatlygy we ukyp-başarnygy talap edýär. Bu iş berk binýada esaslanýar we yzygiderli kämilleşdirilýär. Ýakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň döwrebap binasynyň ulanmaga berilmegi muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Biziň milli ykdysady nusgamyzda öňe sürýän baş wezipelerimiziň ýene-de biri azyk howpsuzlygyny üpjün etmekdir. Şu maksat bilen, oba hojalygynyň ykdysady netijeliligi we düşewüntliligi ýokarlandyrylýar.

Gaýtadan işleýän kärhanalar döwrebaplaşdyrylyp, galyndysyz tehnologiýalar ornaşdyrylýar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy. Azyk howpsuzlygynyň gazanylmagy ilatyň uzak ömrüniň we ýokary hilli ýaşaýşynyň möhüm esaslaryny emele getirmäge oňyn täsir edýär.

Suw serişdelerini aýawly saklamak we tygşytly peýdalanmak boýunça hem Türkmenistanda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Suwy tygşytly peýdalanmagyň we suwarymly ýerleri ulanmagyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň usullary ylmy esasda öwrenilip önümçilige ornaşdyrylýar. Ýurdumyzda «ýaşyl» ykdysadyýetiň ösdürilmegine hem-de onuň geljegine uly orun berilýär. Halkara ekologik talaplara laýyk gelýän zawod-fabrikler gurulýar. Bu işler bilen birlikde, Aşgabat şäherini, welaýatlarymyzy, etraplarymyzydyr obalarymyzy bagy-bossanlyga öwürmek işleri giň gerimde alnyp barylýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy nygtady.

Şu ýylyň 29-njy iýunynda gadymy Ahal topragynda Arkadag şäheriniň birinji tapgyry ulanmaga berildi diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Ýurdumyzyň ägirt uly ykdysady we maýa goýum kuwwatyny görkezýän geljegiň şäheri adam hakyndaky aladanyň netijesinde ýaşaýyş üçin iň amatly gurşawyň döredilýändigi bilen aýratyn ähmiýetlidir.

Hormatly Prezidentimiziň wezipä girişmek dabarasynda eden çykyşynda: «Her bir maşgalany häzirki zaman öýi ýa-da jaýy bilen üpjün etmek meniň esasy aladalarymyň biri bolar» diýip bellemegi raýatlaryň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagynyň döwlet syýasatynda esasy orny eýeleýändigini ýene-de bir gezek görkezýär diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Halkyň ýaşaýyş derejesi şähergurluşyk işi bilen berk baglydyr. Bu ugurda ýurdumyzda zerur kanunçylyk binýady döredildi. Kabul eden kanunlarymyz adamyň talabalaýyk ýaşaýyş jaýynyň bolmagy we durmuş gurşawynyň emele getirilmegi, ilatly ýerleriň durnukly ösdürilmegi bilen bagly durmuşa geçirýän işlerimizi mundan beýläk hem üstünlikli dowam etdirmäge mümkinçilik berýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanda şäherleri ösdürmegiň strategiýasyny işläp taýýarlamak zerur diýip hasap edýäris. Bu strategiýa täze eýýamda baş maksadymyza ýetmekde — halkymyzyň hal-ýagdaýyny dünýäniň iň ösen ýurtlarynyň derejesine çykarmakda ýene-de bir möhüm ädim bolar.

Halk Maslahatynyň Başlygy watandaşlarymyza ýüzlenip, ynsanperwerlik, mätäji goldamak ýaly milli ýolumyza eýermek bilen, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň döredilendigini belledi. Gazna tarapyndan ata-enesiniň ýa-da olaryň ornuny tutýan adamlaryň howandarlygyndan galan çagalar we ýetginjekler aýratyn alada bilen gurşalyp alynýar. Gaznanyň serişdeleriniň hasabyna howandarlyga mätäç köp sanly çagalaryň saglygy dikeldildi. Biz bu işleri geljekde-de dowam etdireris. Munuň üçin döwletimiziň hem, gaznanyň hem ýeterlik serişdeleri bar. Sebäbi halkyň saglygy diňe bir ýurduň baş baýlygy bolman, eýsem, türkmenistanlylaryň häzirki we geljek nesilleriniň bagtyýar durmuşynyň hem berk binýadydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Biz öňümizde belent wezipeleri goýduk diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow yhlas bilen başyna barlan işleriň bolsa bitmän galmajakdygyna ynam bildirdi. Şoňa görä-de, ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi, merdana halkymyzyň abadançylygy üçin egsilmez gujur-gaýratymyza we synmaz erkimize daýanyp, öňküden-de jebisleşip, yhlasly, tutanýerli zähmet çekmelidiris.

“Biz diňe, halk bilen beýik işleri we belent wezipeleri amala aşyrmalydyrys!” diýip, Gahryman Arkadagymyz çykyşyny jemledi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň çykyşy uly üns berlip diňlenildi we dowamly el çarpyşmalar bilen garşylanyldy.

* * *

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow ara alyp maslahatlaşmalaryň jemini jemläp, Halk Maslahatynyň şu günki taryhy mejlisinde döwlet we syýasy-jemgyýetçilik durmuşyndaky örän möhüm meselelere garalandygyny, çykyşlaryň diňlenendigini belledi. Şol çykyşlarda öňe sürlen başlangyçlaryň ählisi goldanyldy. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz çykyş edenleriň we ara alyp maslahatlaşmalara işjeň gatnaşanlaryň ählisine minnetdarlyk bildirdi.

Soňra gysga wagtlyk arakesme yglan edildi. Arakesmeden soňra, Halk Maslahatynyň mejlisi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda öz işini dowam etdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanda ýerine ýetirilen işleri beýan etmek üçin döwlet Baştutanymyza söz berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlary mähirli mübärekläp, mejlise gatnaşyjylary we olaryň üsti bilen ýurdumyzyň ähli halkyny Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady we hemmelere berk jan saglyk, bagtyýar durmuş, eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlyk binýadyny has-da pugtalandyrmak ugrunda alyp barýan işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdi.

Bellenilişi ýaly, 1991-nji ýyldan bäri geçen 32 ýylyň dowamynda demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň binýadyny pugtalandyrmakda örän köp işler amala aşyryldy. Bu döwür möhüm wakalar we ägirt uly üstünlikler bilen şöhratlandy. Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň at-abraýyny belent derejelere göteren türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň başda durmagynda ata Watanymyz ösüşiň we abadançylygyň aýdyň ýoly bilen täze belentliklere ýetdi.

Durnukly ykdysady ösüş biziň uzak möhletleýin strategiýamyzyň baş maksady bolup durýar. Şoňa görä-de, ykdysadyýetimiziň ähli ugurlaryny gurşap alýan maksatnamalarymyzy hem-de özgertmelerimizi üstünlikli amala aşyrýarys. Döwlet maýa goýum syýasatynyň netijeliligini hem-de işjeňligini has-da ýokarlandyrmak üçin zerur işleri alyp barýarys. Gaýtadan işleýän we önüm öndürýän senagat pudaklaryny çalt depginler bilen ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberini yzygiderli artdyrýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy.

Maksatnamalaýyn alnyp barlan bu işleriň netijesinde, şu ýylyň başyndan bäri jemi içerki önümiň ösüşi 6,2 göterim möçberde durnukly saklanýar. Bu bolsa ýurdumyzda alnyp barylýan syýasatyň oýlanyşykly häsiýetini görkezýär. Şu ýyl önümçilik we medeni-durmuş ulgamlaryna jemi 37 milliard 400 million manat möçberde maýa goýumlary goýmak göz öňünde tutulýar. Bu serişdeleriň hasabyna täze önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalary gurýarys hem-de döwrebaplaşdyrýarys. Şäherlerimizi, obalarymyzy özgerdip, ýaşaýyş jaý toplumlaryny giň gerimde bina edýäris.

Döwrebap kärhanalarda öndürilýän, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümlerimiziň möçberi hem-de görnüşleri artýar. Bu bolsa depginli ösýän döwletimiziň dünýäniň ykdysady, senagat, maýa goýum, ylmy-tehniki we tehnologik giňişligine ynamly aralaşýandygyny görkezýär. Biziň ýokary tehnologiýalara esaslanýan we bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge, sebitlerimiziň ykdysady we durmuş ulgamlaryny döretmäge gönükdirilen giň gerimli sebit we milli maýa goýum taslamalarymyz bar. Şoňa görä-de, uzak möhletleýin döwürde maýa goýumlary çekmegiň ugurlaryny has-da kämilleşdirmek hem-de bu ugurdaky şertleri yzygiderli gowulandyrmak, maýadarlaryň töwekgelçiliklerini azaltmak üçin zerur işler alnyp barylýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Şonuň bilen birlikde, halkara maýa goýum mümkinçilikleri netijeli ulanylyp, milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, maýa goýumlaryň möçberini artdyrmak utgaşykly we toplumlaýyn esasda ýola goýulmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Daşary ýurt döwletleri, Halkara pul gaznasy, Bütindünýä banky, Aziýanyň ösüş banky, Ýewropanyň täzeleniş we ösüş banky, Yslam ösüş banky ýaly halkara maliýe institutlary bilen hyzmatdaşlyk has-da işjeňleşdirilmelidir. Bilelikde maýa goýum forumlary we işewürlik maslahatlary geçirilmelidir.

Arkadagly Serdarymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, biziň ykdysady syýasatymyzyň baş maksadynyň halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşyny yzygiderli gowulandyrmakdan ybaratdygyny nygtady. Häzirki döwürde ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda we 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Oba milli maksatnamasynda şu ýyl üçin göz öňünde tutulan esasy wezipeleriň ählisi diýen ýaly üstünlikli durmuşa geçirilýär. Munuň üçin ýurdumyzyň senagat pudaklaryny ösdürmek; innowasion häsiýetli bilelikdäki kärhanalaryň işini ýola goýmak; eksporta gönükdirilen we importy çalyşýan önümçilikleri döretmek; oba hojalygynda özgertmeleri geçirmek hem-de azyk üpjünçiligini gowulandyrmak; ýurdumyzyň ähli sebitlerinde täze iş orunlaryny döretmek we ilatyň durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp baryldy.

Mälim bolşy ýaly, geçen ýyl sanly tehnologiýalar arkaly ýurdumyzyň ilatynyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwy geçirildi. Halkara standartlara doly laýyklykda ýerine ýetirilen bu işe Birleşen Milletler Guramasynyň Ilat gaznasynyň bilermenleri ýokary baha berdiler. Ilat ýazuwynyň netijeleri boýunça 2022-nji ýylyň 17-nji dekabryndaky ýagdaýa görä, ýurdumyzyň ilaty 7 million 57 müň 841 adam boldy. Şunuň bilen baglylykda, biziň öňümizde täze wezipeler ýüze çykýar. Ilat ýazuwynyň jemlerinden ugur alyp, geljek ýyllardaky meýilnamalarymyza degişli seljermeler geçirilip, takyklamalar girizilse, maksadalaýyk bolar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Bellenilişi ýaly, Döwlet býujeti ykdysadyýetimizi meýilleşdirmegiň möhüm guralydyr. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasyndan bilimi, saglygy goraýşy, medeniýeti ösdürmäge, durmuş üpjünçiligine, ýaşaýyş jaý-jemagat hojalygyna, döwlet hyzmatlaryna, önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyna köp möçberde serişdeler gönükdirildi. Bu serişdelerden önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygyna maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 56 göterimi, medeni-durmuş maksatly desgalaryň gurluşygy üçin hem 44 göterimi goýberildi. Şu ýyl göz öňünde tutulan 2688 iş ornunyň ýerine 7607 täze iş ýeri döredildi.

Täze ýylyň 1-nji ýanwaryndan býujetden maliýeleşdirilýän edaralaryň, hojalyk hasaplaşygyndaky kärhanalaryň we jemgyýetçilik birleşikleriniň işgärleriniň aýlyk zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberi ýene-de 10 göterim ýokarlandyrylar. Biziň gazanan üstünliklerimiz alyp barýan syýasatymyzy halkymyzyň giňden goldamagynyň hem-de işjeň gatnaşmagynyň netijesidir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Ýangyç gorlaryna baý ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny ösdürmek, tebigy gazy dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek, nebitgaz serişdelerini gaýtadan işläp, dünýä standartlaryna laýyk gelýän ýokary hilli önümleri öndürmek Garaşsyz döwletimiziň alyp barýan energetika strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir.

Häzirki döwürde Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda çig nebiti galyndysyz düýpli gaýtadan işlemäge mümkinçilik berýän täze desgalaryň gurluşygynyň alnyp barylmagy munuň ýene-de bir mysalydyr. Döwlet Baştutanymyz Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny tamamlamagy; daşary ýurt maýa goýumlaryny Hazar deňziniň türkmen böleginiň geljegi uly bolan toplumlaryny özleşdirmäge we önüm çykarmak boýunça iri taslamalara çekmegi; gaz boýunça ylmy we tejribäni, täze tehnologiýalary ösdürmegi hem-de burawlamagyň tehniki mümkinçiliklerini kämilleşdirmegi; uglewodorod serişdelerini has ýokary derejede düýpli gaýtadan işlemegiň çygryny giňeltmegi; sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak hem-de seýsmiki gözleg we geologiýa-gözleg işlerinde öňdebaryjy daşary ýurt kompaniýalary bilen tejribe alyşmagy nebitgaz pudagyny ösdürmekde esasy ugurlaryň hatarynda görkezdi.

Gurmak we döretmek Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň esasy şygarydyr. Innowasion önümçilikleri döretmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli özgertmek boýunça gurluşyk we senagat toplumynda uly işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň özgerýän keşbi ykdysady ösüşimiziň aýdyň mysalydyr diýip, Arkadagly Serdarymyz nygtady.

Biz gurluşyk senagatynyň kuwwatyny artdyrmak, bu ugurda hususy işewürligiň önümçilik binýadyny ösdürmek üçin zerur şertleri döredýäris. Ýurdumyzda magdan däl gurluşyk materiallaryny, sementi, keramziti, gurluşyk aýnasyny öndürmekde oňyn tejribe toplandy diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şu ýylyň ahyryna çenli Türkmenbaşy — Farap we Aşgabat — Daşoguz awtomobil ýollarynyň, Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän köpriniň gurluşygynda bahasy 545 million 55 müň manada deň bolan düýpli maýa goýumlar özleşdiriler.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Senagat ösüşi boýunça guramasy bilen hyzmatdaşlykda ýurdumyzda senagatyň aýry-aýry ugurlaryny ösdürmegiň, senagat marketingini, halkara bazarlara çykmagyň, bäsdeşlige ukyplylygy ýokarlandyrmagyň, dolandyryş tejribesini kämilleşdirmegiň ugurlaryny mundan beýläk-de ösdürmegiň bilelikdäki taslamalaryny we maksatnamalaryny işläp taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Aşgabat we Arkadag şäherlerinde nusgalyk işler amala aşyrylýar. Ýokary amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary, dolandyryş binalary, bilim we saglyk edaralary, söwda-dynç alyş merkezleri, seýilgähler gurlup ulanmaga berildi diýip, döwlet Baştutanymyz aýratyn belledi. Öz gurluşykçylarymyz tarapyndan bary-ýogy dört ýyldan gowrak wagtda bina edilen Arkadag şäheri iri ylym-bilim, medeni we halkara hyzmatdaşlygyň merkezine öwrüler. Bellenilişi ýaly, halkara sylaglaryň 21-sine mynasyp bolan bu ajaýyp şäheriň gurluşygynda «akylly» şäher konsepsiýasynyň kadalary, «ýaşyl» tehnologiýalar giňden ulanyldy.

Şäheriň derejesi we ähmiýeti ýurdumyzyň kanunçylygynda hukuk taýdan berkidildi. Şunuň bilen baglylykda, dünýäde mynasyp orny eýelemegi üçin Arkadag şäherini 2024 — 2052-nji ýyllarda ösdürmegiň Konsepsiýasyny taýýarlamagy hem maksadalaýyk hasaplaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Sanlyja ýyllarda biz döwrebap ýaşaýyş jaýlaryny, durmuş-medeni binalary, ösen innowasion tehnologiýaly pudaklary öz içine alýan «Aşgabat-sitini» we Arkadag şäheriniň ikinji tapgyryny hem gurarys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Bitarap döwletimiz möhüm halkara meseleleriň, aýratyn-da, energetika howpsuzlygynyň, ulag düzümini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň oňyn çözülmegine işjeň gatnaşýar. Köpugurly hem-de görnüşli turba geçirijiler ulgamyny döretmek bilen, energiýa serişdeleriniň halkara bazarlara iberilmegi üçin täze ugurlary açýar. Biz öňdebaryjy ýurtlar, ýöriteleşdirilen halkara guramalar, şol sanda Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentlik, Halkara energetika agentligi we Halkara energetika hartiýasy, Atom energiýasy boýunça halkara agentlik bilen hyzmatdaşlygy giňeldýäris. Demirgazyk — Günorta, Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça Aziýa bilen Ýewropany birleşdirýän üstaşyr ulag we energetika geçelgelerini gurmaga hem işjeň gatnaşýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we ýakyn onýyllyklarda Türkmenistanyň Ýewraziýada ulag we energetika ulgamlarynyň geçýän esasy ýurtlarynyň birine öwrüljekdigine ynam bildirdi.

Ýurdumyzyň obasenagat toplumy çalt depginler bilen ösýär. Diňe Oba milli maksatnamasy esasynda hem ýaşaýyş-durmuş pudaklarynyň we inženerçilik üpjünçilik ulgamlarynyň 15 ugruny, ýagny hassahanalary, saglyk öýlerini we merkezlerini, mekdebe çenli çagalar hem-de umumy bilim edaralaryny, medeniýet öýlerini, sport mekdeplerini we desgalaryny, suw, lagym, gaz, elektrik geçirijilerini we desgalaryny, awtomobil ýollaryny, aragatnaşyk ulgamyny, ýaşaýyş jaý hojalygyny öz içine alýan gurluşyklar dowam etdirilýär diýip, Arkadagly Serdarymyz aýtdy.

Bellenilişi ýaly, pudakda geçirilýän düýpli özgertmeler ýokary hilli dürli oba hojalyk önümleriniň möçberini we eksportyny artdyrmaga, azyk bolçulygyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Pudagy has ýokary sepgitlere çykarmak üçin welaýatlaryň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän, ylmy taýdan esaslandyrylan usullar ulanylýar. Ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, önüm öndürijileri höweslendirmek boýunça anyk işler geçirilýär. Bu ugurda alnyp barlan işleriň netijesinde ýurdumyzyň zähmetsöýer gallaçylary şu ýyl hem bol bugdaý hasylyny ýetişdirip, azyk bolçulygyny döretmäge öz mynasyp goşantlaryny goşdular.

Ýurdumyzyň oba hojalygyny we daşky gurşawy goramagy düýpli özgertmek maksady bilen, ýakynda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň binýadynda Oba hojalyk ministrligi hem-de Daşky gurşawy goramak ministrligi döredildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, şu ýyl pudakda 1 milliard 600 million manat möçberde düýpli maýa goýumlar özleşdiriler. Häzirki döwürde ähli hojalyklarda gara mallaryň baş sany 2 million 530 müňe, dowarlaryň sany 20 million 88 müňe, guşlaryň sany 21 million 957 müňe, düýeleriň sany hem 141 müňe ýetirildi. Biz ekerançylykda we maldarçylykda halkara tejribäni ornaşdyrmak üçin dünýäniň öňdebaryjy ýurtlary bilen hyzmatdaşlygy ösdürmelidiris. Hasyllylygy ýokarlandyrmak, tohumçylygy gowulandyrmak boýunça zerur işleri geçirmelidiris. Ekinleriň naýbaşy tohumlaryny önümçilige ornaşdyryp, tohumçylyk edaralarynyň işini halkara derejede kämilleşdirmelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Häzirki döwürde oba hojalygyny suw bilen üpjün etmek möhüm meseleleriň birine öwrüldi. Şonuň üçin suwy rejeli peýdalanmaga, suw desgalarynyň tehniki ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler geçirildi. Bu işleri depginli dowam etdirip, suw serişdelerini örän tygşytly ulanmaly. Halkymyzyň «Suw damjasy — altyn dänesi» diýen parasatly sözlerinden ugur alyp, önümçilige suw tygşytlaýjy öňdebaryjy usullary we tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaly diýip, Arkadagly Serdarymyz aýtdy.

Suw diplomatiýasy alyp barýan daşary syýasatymyzyň we daşary ykdysady işimiziň aýrylmaz bölegidir. Şoňa görä-de, biz suw serişdelerini gorap saklamaga we tygşytly ulanyp, onuň ýitgisini azaltmaga örän jogapkärli çemeleşmeli. Şeýle hem Merkezi Aziýa sebitinde suw ulgamyndaky howpsuzlyk we suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, Aral deňziniň guramagynyň ýaramaz netijelerini azaltmak boýunça goňşy döwletler bilen, şol sanda Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň çäklerinde hyzmatdaşlygy has-da ösdürmeli. Biz Birleşen Milletler Guramasynyň Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasynyň resmileşdirilmegi ugrunda hem çykyş edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Daşky gurşawy goramak ministrligi çölleşmä, ýerleriň şorlaşyp zaýalanmagyna garşy göreşmek, gurakçylygyň täsirini azaltmak boýunça ylmy taýdan esaslandyrylan zerur işleri amala aşyrmalydyr.

Türkmenistan daşky gurşawyň howpsuzlygyny üpjün etmek we howanyň üýtgemegine garşy göreşmek ugrunda çykyş edýär, şeýle hem Birleşen Milletler Guramasynyň “Ählumumy metan borçnamasy” atly täze başlangyjyny goldaýar we metan zyňyndylarynyň howa aralaşmagyny azaltmak ugrunda tagalla edýär.

Biz daşky gurşawy goramak we ekologik meseleler bilen bagly milli maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirýäris. Ýurdumyzyň obalarynyň we şäherleriniň daş-töwereginde tokaý zolaklaryny, gök guşaklary döredýäris. Çöl, dag, derýa we köl ekoulgamlarynyň, hususan-da, haýwanlaryň hem-de ösümlikleriň seýrek görnüşleriniň goralyp saklanmagyna, aýratyn goralýan tebigy çäkleriň giňeldilmegine gönükdirilen işleri alyp barýarys diýip, döwlet Baştutanymyz kanagatlanma bilen belledi.

Daşky gurşawa ýaramaz täsiriň öňüni almak üçin, ýurdumyzda polimer we plastik materiallary ulanmagyň hem-de olaryň galyndylaryny gaýtadan işlemegiň ylmy taýdan esaslandyrylan kadalaryny we düzgünlerini ornaşdyrmak ugrunda hem zerur işleri alyp barmak möhümdir. Bu galyndylary toplamak we gaýtadan işlemek boýunça ýörite maksatnamany kabul etmeli. Biz geljekde hem halkara we sebit guramalarynyň, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň degişli konwensiýalary esasynda bu ugurda hyzmatdaşlygy dowam etdireris diýip, Arkadagly Serdarymyz nygtady.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, içerki söwdany kämil dolandyryş we düzgünleşdiriş ulgamy harytlaryň elýeterli, bahalaryň durnukly bolmagyny üpjün edýär, söwda hyzmatynyň hilini hem-de medeniýetini ýokarlandyrýar. «Türkmenistanda öndürildi» diýen nyşanly, dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän harytlar ýurdumyzy ýokary derejeli, bäsdeşlige ukyply, kuwwatly döwlet hökmünde tanadýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. Biz ykdysadyýetimiziň hususy böleginiň dünýä bazarlarynda eýeleýän ornuny giňeltmek üçin amatly şertleri döretmäge aýratyn üns berýäris. Täze bazarlary özleşdirmäge, bar bolanlaryny ösdürmäge hemmetaraplaýyn goldaw berýäris. Şunuň bilen birlikde, hususy ulgamyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, halkara bazarlara erkin bäsleşikli şertlerde çykmak, harytlaryň päsgelçiliksiz hereketini üpjün etmek üçin tagalla etmelidiris. Bu ugurda ykdysadyýetiň hususy pudagyny we hyzmatlar bölegini ösdürmegiň, importyň ornuny tutýan önümçiligi goldamagyň konsepsiýalaryny hem-de eksport ugurly senagaty goldamagyň strategiýasyny taýýarlamagy zerur hasaplaýaryn diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Bütindünýä Söwda Guramasynda “işjeň synçy” derejesi berlen ýurdumyz erkin söwda boýunça halkara şertnamalara gatnaşýan döwlet hökmünde netijeli syýasaty alyp barýar. Biz ýurdumyzyň bu abraýly halkara gurama agza bolmagyny hem-de daşary söwda ulgamyny we logistik düzümlerini has-da ösdürmegi göz öňünde tutýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli bähbitlerimizi nazarda tutup, Bütindünýä Söwda Guramasyna agza bolmak üçin talap edilýän köptaraply ylalaşyklary baglaşmak üçin zerur işleri alyp barmaly; ýurdumyzyň ätiýaçlandyryş bazaryny, ätiýaçlandyryş we gaýtadan ätiýaçlandyryş işini kämilleşdirmek hem-de halkara standartlara laýyk getirmek bilen, bu ugurda öňdebaryjy kompaniýalar we dellallar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmeli; standartlaşdyrmak boýunça halkara we sebitara guramalar, daşary ýurtlaryň ygtyýarly edaralary bilen özara hyzmatdaşlygy giňeltmeli; dünýäniň we sebitiň iri haryt-çig mal biržalary bilen hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin teklipleri taýýarlamaly; milli önüm öndürijilerimiziň we hyzmatlary ýerine ýetirijilerimiziň ählumumy gymmatlyklar ulgamynda hyzmatdaşlygyny ýola goýmaly; öz önümlerimiziň dünýä bazaryna eksportyny artdyrmak üçin lomaý söwda-logistika merkezlerini döretmeli diýip, Arkadagly Serdarymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyzyň ýeňil senagatyny ösdürmek, gaýtadan işleýän senagaty döwrebaplaşdyrmak, dokma önümlerini öndürýän iri döwletleriň arasynda Türkmenistanyň ornuny berkitmek boýunça köp işler amala aşyrylýar. Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabyndaky gön zawodynyň önümçilik kuwwatyny ýokarlandyrmak boýunça zerur işleri geçirmek göz öňünde tutulýar. Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynda täze, häzirki zaman dokma toplumyny gurmagy hem meýilleşdirýäris. Bu işleriň ählisi pudagy depginli ösdürmäge, uly islegden peýdalanýan, täze önümleri öndürmäge mümkinçilik berer.

Biz Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýurdumyzda ilaty elýeterli hem-de ýokary hilli lukmançylyk we bilim hyzmatlary bilen üpjün etmek, howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak, onuň täsirini azaltmak boýunça netijeli işleri alyp barýarys. Ruhy taýdan kämil, berk bedenli, giň dünýägaraýyşly ýaş nesilleri terbiýelemäge örän uly ähmiýet berýäris. Dünýäniň öňdebaryjy tejribelerinden ugur alyp, ýaşlaryň döwrebap bilim almagy, ylym, sport we döredijilik bilen meşgullanmagy üçin giň mümkinçilikleri döredýäris. Okuw-terbiýeçilik işleriniň esaslaryny we usullaryny döwrebaplaşdyrýarys. Bu ugurda milli maksatnamalary, konsepsiýalary durmuşa geçirýäris diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Şu ýyl Bilimler we talyp ýaşlar gününde Arkadag şäherinde Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda, Berdimuhamet Annaýew adyndaky mugallymçylyk, Saçly Dursunowa adyndaky lukmançylyk orta hünär okuw mekdeplerinde bagtyýar talyplarymyz okuwa başladylar.

Şeýle hem bu ýerde Sahy Jepbarow adyndaky ýörite sungat mekdebine, Şükür bagşy adyndaky çagalar sungat mekdebine, mekdebi we çagalar bagyny öz içine alýan okuw-terbiýeçilik toplumyna, iňlis dili dersine ýöriteleşdirilen mekdeplere okuwçylarymyz, çagalar baglaryna bolsa eziz körpelerimiz ilkinji gadamlaryny basdylar.

Bilimler we talyp ýaşlar gününde paýtagtymyzda Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň täze binalar toplumy açyldy. Aşgabatda Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň, Türkmenabat şäherinde Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynyň täze binalar toplumlarynyň, Mary şäherinde Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň täze okuw binalar toplumynyň we umumy ýaşaýyş jaýynyň gurluşygyna badalga berildi. Şonuň ýaly-da, ýurdumyzyň welaýatlarynda häzirki zaman tehnologiýalary ornaşdyrylan, döwrebap orta mekdepler we çagalar baglary dabaraly açylyp ulanmaga berildi.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ilatynyň esasy bölegini Garaşsyzlyk ýyllarynda kemala gelen nesiller düzýär. Biz olara berkarar Watanymyzyň geljegini gurujylar hökmünde garaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow buýsanç bilen belledi. Nygtalyşy ýaly, eziz Diýarymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak, aň-bilim ösüşini üpjün etmek, syýasy-jemgyýetçilik durmuşyny kämilleşdirmek, ilkinji nobatda, şu nesilleriň taýýarlygyna baglydyr. Biz ýaş raýatlaryň durmuş üpjünçiligini gowulandyrmak, ýaş çatynjalara goldaw bermek, olary häzirki zaman ýaşaýyş jaýy bilen üpjün etmek, ýaşlaryň telekeçilik başlangyçlaryny höweslendirmek boýunça alyp barýan işlerimiziň gerimini has-da giňelderis diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Ýaşlar baradaky döwlet syýasatymyzy üstünlikli durmuşa geçirmek üçin ýaşlar bilen işleşýän ýöriteleşdirilen guramalaryň işini güýçlendirmegi, hukuk esaslaryny we maliýe meselelerini geljekde hem kämilleşdirmegi maksadalaýyk hasaplaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Çykyşda bellenilişi ýaly, ylmyň we tehnikanyň örän çalt depginler bilen ösmegi, täze tehnologiýalaryň döremegi, dünýäniň bilim giňişligine ýurdumyzyň işjeň goşulyşmagy bilim edaralarynda okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegi talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, Arkadagly Serdarymyz mekdebe çenli, başlangyç, esasy orta, doly orta, mekdepden daşary we goşmaça bilim boýunça okatmagyň usulyýetini milli tejribä, döwlet we halkara bilim standartlaryna laýyk getirýän resminamany — Türkmenistanda okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň Konsepsiýasyny taýýarlamagyň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwür täze pikirleri hem-de innowasion önümçilikleri talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak esasynda ýurdumyzda smart-telewizorlary, noutbuklary, planşetleri we beýleki döwrebap tehnikalary öndürmek arkaly dünýä bazaryna çykarýan elektron önümlerimiziň bäsdeşlige ukyplylygy hem ýokarlanýar. Bu ugurda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy, ylmy-barlag edaralary hem-de ýokary okuw mekdepleriniň ylmy merkezleri, önümçilik kärhanalarynyň arasynda aragatnaşyk, senagat we awtomobil elektronikasyny, lukmançylyk hem-de kompýuter tehnikasyny, elektron harytlary we beýleki önümleri öndürmek boýunça hyzmatdaşlygy ösdürmegi, täze kärhanalary döretmegi geljekki ösüşlerimiziň esasy şertleriniň biri hasaplamalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Bellenilişi ýaly, milli innowasion önümlerimiziň dünýä standartlaryna laýyk gelmegi üçin mekdep okuwçylaryny, talyplary, aspirantlary çekmegi göz öňünde tutýan düzümler, halkara hyzmatdaşlyga laýyklykda, ylmy-tehniki, ylmy-inženerçilik, dolandyryş hünärmenlerini taýýarlamagy has işjeňleşdirmelidir. Ýurdumyzda innowasiýa işini ösdürmek, ylmy barlaglaryň we täze tehnologiýalaryň netijeliligini ýokarlandyrmak, milli medeni mirasy ylmy taýdan öwrenmek we wagyz etmek boýunça köp işler ýerine ýetirildi. Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen taryhy-medeni ýadygärliklerimizde gazuw-agtaryş işlerini geçirmek boýunça birnäçe maksatnamalar durmuşa geçirildi diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we ýurdumyzda ylym ulgamyny ösdürmegiň 2024 — 2052-nji ýyllar üçin Strategiýasyny işläp taýýarlamagyň zerurdygyny nygtady.

Bellenilişi ýaly, saglygy goraýyş ulgamy depginli ösdürilip, halkymyza dünýä ülňülerine laýyk gelýän lukmançylyk hyzmatlary edilýär. Şu ýyl bu ulgama Döwlet býujetinden 2 milliard 900 million manat möçberinde maliýe serişdelerini goýberdik. Saglygy goraýyş desgalarynyň gurluşygy üçin 1 milliard 900 million manat maýa goýum serişdesini gönükdirdik. Aşgabatda Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki we Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezleriniň gurluşygy dowam etdirilýär. Halkara iç keselleri, Halkara «Ene mähri» we Halkara saglygy goraýyş-anyklaýyş merkezlerini döwrebaplaşdyrmak boýunça işler ýerine ýetirilýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ak pata bermegi bilen paýtagtymyzda Halkara pediatriýa, Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkezleriniň we Stomatologiýa merkeziniň düýbi tutuldy. Derman senagatyny ösdürmek, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önüm çykarýan kärhanalary döretmek dowam etdirilýär. Lukmançylyk diplomatiýasynyň kadalaryna laýyklykda, milli saglygy goraýyş ulgamyna keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek boýunça öňdebaryjy tejribeler giňden ornaşdyrylýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Halkara Olimpiýa Komitetiniň we Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň agzasy bolan ýurdumyz Olimpiýa hereketini ösdürmäge mynasyp goşant goşýar. Bitarap döwletimizde «Amul — Hazar 2018» halkara awtorallisi, Beýik Ýüpek ýolunyň ugry boýunça ylgaw ýaryşlary hem-de köpçülikleýin welosipedli ýörişler, Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty ýokary derejede geçirildi. Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary bolsa sport, parahatçylyk, dostluk däplerimizi Ýer ýüzünde dabaralandyrdy.

Ýurdumyzyň türgenleri sporty ösdürmekde, halkara ýaryşlarda oňat netijeleri gazanýarlar. Şu ýyl hem olar halkara ýaryşlarda 164 altyn, 177 kümüş, 259 bürünç medala, jemi 600 medala mynasyp boldular.

Noýabr aýynda Aşgabat şäherinde geçiriljek Kuraş boýunça dünýä çempionatyny hem ýokary derejede guramalydyrys. Şeýle-de geljek ýyl Fransiýada geçiriljek tomusky Olimpiýa oýunlaryna gowy taýýarlyk görmelidiris diýip, Arkadagly Serdarymyz nygtady we türgenlerimiziň halkara ýaryşlarda sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurdy hökmünde Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň sport abraýyny gorap, watansöýüjiligiň hem-de ussatlygyň nusgasyny görkezjekdiklerine ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, milli mirasymyzy, taryhy, medeni we ruhy baýlyklarymyzy gorap saklamagyň, ylmy taýdan öwrenmegiň, dünýä ýaýmagyň hem döwlet syýasatymyzyň möhüm ugry bolup durýandygyny nygtady. Döwrebap teatrlar, kitaphanalar, muzeýler, medeniýet öýleri milli medeniýetimiziň we sungatymyzyň gülläp ösýändiginiň subutnamasydyr.

Şu ýylyň 17-nji awgustynda Türkmenistan bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň arasynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň 30 ýyllygyny dabaraly belläp geçdik. Geçen döwürde ýurdumyz ÝUNESKO we onuň degişli komitetleri, ylmy-barlag institutlary bilen hyzmatdaşlyk edip, medeni-ynsanperwer, ylym-bilim, sport, aragatnaşyk we maglumat ugurlary boýunça baý tejribe toplady.

Şu ýyl Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde «Medeni miras: geçmişden geljege» hem-de Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda «Durnukly ösüş üçin ekologiýa bilimi» atly ÝUNESKO kafedralary açyldy.

Birleşen Milletler Guramasyndan şu baýramçylyk günlerinde şatlykly habar gelip gowuşdy. Bu Guramanyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň Bütindünýä mirasy komitetiniň mejlisinde Türkmenistanyň Özbegistan we Täjigistan Respublikalary bilen bilelikde hödürlän «Beýik Ýüpek ýoly: Zarawşan — Garagum geçelgesi» hem-de Türkmenistanyň Özbegistan we Gazagystan Respublikalary bilen bilelikde hödürlän «Aram guşaklykdaky Turan çölleri» atly köptaraplaýyn hödürnamalaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek hakynda çözgüt kabul edildi. Bu sanawa ýurdumyzyň «Bereketli Garagum», «Gaplaňgyr» döwlet tebigy goraghanalarynyň, «Repetek» döwlet biosfera goraghanasynyň we onuň «Ýerajy» çäkli goraghanasynyň çöl ekoulgamlary hem girizildi. Bu işleriň ählisi Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň dünýäniň durnukly ösüşine goşýan goşandydyr diýip, Arkadagly Serdarymyz kanagatlanma bilen nygtady.

Türkmenistan bu gurama bilen hyzmatdaşlykda alyp barýan işlerini geljekde has-da giňelder diýip, döwlet Baştutanymyz birnäçe gaýragoýulmasyz wezipeleri kesgitledi. Hususan-da, Türkmenistanyň 2023 — 2026-njy ýyllar üçin ÝUNESKO-nyň Bedenterbiýe we sport boýunça hökümetara komitetiniň düzümine saýlanmagy; ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkezinde «Sanly ylym» atly ÝUNESKO kafedrasyny döretmek; ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň ýanynda bu guramanyň klublarynyň milli federasiýasyny döretmek; Türkmenistanyň endemik dermanlyk ösümlikleri bilen bagly türkmenleriň halk lukmançylygyndaky gadymy däplerini, şeýle hem Hazar deňziniň günorta kenaryndaky Akpatlawuk we Gökpatlawuk läbik wulkanlaryny tebigy geologik ýadygärlikler hökmünde ÝUNESKO-nyň Bütindünýä tebigy mirasynyň sanawyna goşmak wezipeleri bar.

Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda ýerleşen gadymy Daýahatyn kerwensaraýyny, Dehistanyň ýadygärliklerini Bütindünýä medeni mirasynyň sanawyna goşmak; türkmeniň milli dograma tagamyny, keçe we kilim taýýarlamak hem-de hüwdini ýerine ýetirijilik sungatyny, çaga sallançagyny bejermek we türkmen alabaýlaryny ýetişdirmek däplerini ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna; Aşgabat we Arkadag şäherlerini bu guramanyň döredijilik şäherleriniň toruna girizmek üçin zerur işleri alyp barmak ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda görkezildi.

Çykyşynyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 2024-nji ýylda türkmeniň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň giňden bellenip geçiljekdigini nygtady. Bu şanly sene bilen bagly köp çäreler bellenildi. Biz bu çäreleri örän ýokary derejede guramaçylykly, dabaraly ýagdaýda geçirmelidiris. Öz halkyny agzybirlige we özbaşdak, berkarar döwletlilige çagyran beýik ynsanperwer şahyryň şanly ýubileýini ählihalk baýramçylygyna öwürmelidiris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Arkadagly Serdarymyz ýurdumyzyň daşary syýasy strategiýasy bilen baglanyşykly meseleler barada durup geçip, onuň esasy maksatlarynyň döwletimizi we jemgyýetimizi parahatçylykly hem-de durnukly ösdürmek üçin amatly daşarky şertleri döretmekden; Bitarap ýurdumyzyň ornuny dünýäde has-da berkitmekden; halkara gatnaşyklar ulgamynda milli bähbitlerimizi yzygiderli goramakdan ybaratdygyna ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, şu maksatlardan ugur alyp, Ýer ýüzünde parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ýurdumyzyň oňyn Bitaraplygyny dünýä giňişliginde ösdürmek, daşary ykdysady gatnaşyklary has-da giňeltmek, halkara gatnaşyklara ynsanperwerligi, ýokary ahlak we adalat standartlaryny ornaşdyrmaga hemaýat etmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilýär.

Türkmenistan bitaraplyk kadalaryna berk eýermek bilen, gapma-garşylyklaryň parahatçylykly, syýasy serişdeler arkaly çözülmeginiň tarapdary bolup çykyş edýär. Halkara hukugyň ählumumy kadalaryna, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň düzgünlerine ygrarly bolmagynda galýar. Dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzasy hökmünde hem-de Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna daýanmak bilen, «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly filosofik ýörelge esasynda halkara gatnaşyklaryň ösüşine mynasyp goşant goşýar. Öňüni alyş diplomatiýasyny bu gatnaşyklaryň tejribesine ornaşdyrmaga ýardam berýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýakynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasyna gatnaşylandygy barada aýdyp, bu guramanyň belent münberinden sebit we ählumumy derejedäki möhüm meseleler boýunça ýurdumyzyň beýan eden ileri tutýan ugurlary, ählumumy abadançylygyň we ösüşiň bähbitlerine netijeli halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge gönükdirilen täze başlangyçlary barada durup geçdi. Şolaryň hatarynda BMG-niň howandarlygynda Merkezi Aziýada we onuň bilen ýanaşyk zolaklarda Howpsuzlyk boýunça maslahaty, Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini, «Hazar ekologik başlangyjyny» döretmek, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlykda azyk howpsuzlygy boýunça uly halkara forumy çagyrmak teklipleri görkezildi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri asyrlardan gözbaş alyp, geljege uzaýan, agzybirligimize we jebisligimize daýanyp, il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli işlerimiz bilen şöhratlanýan döwürdir diýip, Arkadagly Serdarymyz nygtady.

Täze döwürde ýurdumyzyň parlamentiniň işini hem barha ösdürýäris. Milli kanunçylygymyzy halkara hukugyň kadalaryna laýyklykda yzygiderli kämilleşdirýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we durmuş-ykdysady özgertmeleriň hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan giň möçberli işleriň hukuk esaslaryny pugtalandyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, täze kanunçylyk namalaryny kabul etmegiň hem-de kanunlary yzygiderli kämilleşdirip durmagyň häzirki döwrüň iň wajyp meseleleriniň biridigi nygtaldy. Jemgyýetimizde täze hukuk medeniýetini kemala getirmek, döwletlilik ýörelgelerimizi we demokratiýany ösdürmek boýunça Halk Maslahatynyň agzalary hem-de Mejlisiň deputatlary tarapyndan köp işleriň ýerine ýetirilendigini we dowam etdiriljekdigini aýratyn bellemek isleýärin diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramyny giňden belleýän Bitarap Türkmenistan ösüşleriň aýdyň ýoly bilen ynamly öňe barýar. Berkarar döwletimiziň ähli mümkinçilikleri öňde goýlan belent maksatlara ýetmegiň, ýurdumyzyň her bir raýatynyň, tutuş halkymyzyň bagtyýar we eşretli durmuşyny üpjün etmegiň anyk ugurlaryna gönükdirilýär. Häzirki döwür biziň ählimizden alyp barýan işlerimize täzeçe çemeleşmegi talap edýär. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň Halk Maslahaty, Mejlisi, Hökümeti we biziň ählimiz yhlasly işlemelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Döwrüň talabyna görä, milli kanunçylygy kämilleşdirmek döwlet gurluşyny ösdürmegiň esasy ugruna öwrülýär. Şunuň bilen baglylykda, ata Watanymyzyň, häzirki we geljek nesillerimiziň öňündäki jogapkärçilikden ugur alyp, ýokary döwlet häkimiýet edaralarynyň dolandyryş ulgamyny mundan beýläk-de berkitmegiň zerurdygy bellenildi.

Meniň maksadym Garaşsyzlygymyzyň we Bitaraplygymyzyň binýatlyk esaslaryny has-da kämilleşdirip, ýurdumyzy ynamly öňe alyp gitmekden ybaratdyr diýip, Arkadagly Serdarymyz aýtdy we çykyşyny “Goý, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiz mundan beýläk-de gülläp össün! Goý, Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň berkararlygy dowamat-dowam bolsun!” diýen sözler bilen jemledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň maksatnamalaýyn çykyşy uly üns berlip diňlenildi hem-de dowamly el çarpyşmalar bilen garşylanyldy.

* * *

Mejlis tamamlanandan soňra, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleri, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Gahrymany diýen belent adyň dakylmagy bilen tüýs ýürekden gutladylar hem-de döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, uzak ömür, ähli asylly işlerinde we başlangyçlarynda egsilmez güýç-gaýrat, täze üstünlikleri arzuw etdiler.

Döwlet Baştutanymyz bu ýokary sylaga eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň we Bitaraplyk ýörelgeleriniň esaslaryny pugtalandyrmak işine ägirt uly şahsy goşandy hem-de döwletiň we jemgyýetiň öňündäki ajaýyp hyzmatlary üçin mynasyp boldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gutlaglardyr hoşniýetli arzuwlar üçin minnetdarlyk bildirip, öňde Garaşsyzlyk eýýamynyň gazananlaryny artdyrmaga, uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, ýurdumyzyň mundan beýläk-de okgunly ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen toplumlaýyn maksatnamalary durmuşa geçirmek boýunça giň gerimli işleriň durýandygyny nygtady we hemmelere öňde goýlan jogapkärli wezipeleri çözmekde üstünlikleri arzuw etdi.

(Nýu-Ýork şäheri, 2023-nji ýylyň 19-njy sentýabry)

Hormatly wekiliýetleriň Baştutanlary we agzalary!
Hanymlar we jenaplar!

Ilki bilen, sizi Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň başlanmagy bilen gutlaýaryn we netijeli işlemegi arzuw edýärin. Şeýle hem ilçi Dennis Frensisi Baş Assambleýanyň Başlygy wezipesine saýlanmagy bilen gutlaýaryn we oňa şu jogapkärli döwürde alyp barjak işinde goldaw, ýardam beriji sözlerimi beýan edýärin.

Häzirki döwürde hut örän ýokary jogapkärçilik duýgusy biziň guramamyzyň agza ýurtlarynyň 193-siniň ählisini hem birleşdirmelidir. Geografik taýdan ýerleşýän ýerine, ilatynyň sanyna, ykdysadyýetiniň möçberine, jemgyýetçilik-syýasy nusgasyna garamazdan, olaryň her biri Milletler Bileleşiginiň öňünde durýan wezipeleri çözmäge öz möhüm goşandyny goşmalydyr.

Köp sanly sebäplere görä, häzirki zaman dünýäsi örän düýpli wehimleriň birnäçesi bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Ýüze çykmagynyň aýratynlyklary esasynda olaryň ählisi döwletara gatnaşyklaryň barşyna azda-kände täsir edýär. Ählumumy gün tertibiniň esasy ugurlary boýunça ylalaşylan ösüş meýilnamalarynyň hem-de maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegine ýygy-ýygydan ýaramaz täsirini ýetirýär. Bu bolsa, öz gezeginde, Birleşen Milletler Guramasynyň esasy işi hökmünde ählumumy howpsuzlygyň düýpli sütünleriniň weýran bolmagyna getirip biler. Muňa, elbetde, ýol bermek bolmaz. Şundan ugur alyp, Türkmenistan köp ýyllaryň dowamynda howpsuzlygyň bölünmezligi we bitewüligi, onuň dürli ugurlarynyň biri-birinden aýrylmazlygy ýörelgesini berk we durnukly goraýar. Biz harby we syýasy howpsuzlyga ykdysady, ekologik, tehnogen, energetika, ulag, azyk, biologik, maglumat howpsuzlygyndan aýrylykda seredip bolmajakdygyna ynanýarys. Sanalyp geçilen ugurlaryň hiç biri ikinji derejeli ýa-da möhüm däl bolup bilmez, olary çözmegi bolsa has giçki möhlete goýup bolmaz.

Men Birleşen Milletler Guramasynyň baş wezipesi howpsuzlyk meselesine hut şeýle, utgaşykly çemeleşmegi üpjün etmekden ybaratdyr diýip hasaplaýaryn. Agza döwletleriň tejribesini, ygtyýarlygyny, ideýasyny we başlangyçlaryny döredijilikli ugra gönükdirmeli diýip pikir edýärin. Hakyky ykbal kesgitleýji maksatlara ýetmek üçin wagtlaýyn bähbitlerden we artykmaçlyklardan el çekmeli diýip hasap edýärin. Şol maksatlar pugta parahatçylygy we howpsuzlygy, uzak döwür üçin ösüşi üpjün edip biler. Muny bolsa diňe bilelikde we Birleşen Milletler Guramasynyň aýgytly orny bolanda gazanyp bolar. Häzirki zaman dünýäsinde BMG-niň orny baradaky çekişmeler, ony özgertmek boýunça teklipler netijesinde, bu guramanyň ýerini tutjak edaranyň ýokdugy üýtgewsiz we äşgär bolup galýar. Esaslandyrylan gününden bäri geçen onýyllyklaryň dowamynda bolşy ýaly, Birleşen Milletler Guramasy, häzirki döwürde hem parahatçylygy saklamak, ählumumy hem-de hemmetaraplaýyn howpsuzlygy, halkara gatnaşyklaryň häzirki gurluşynyň durnuklylygyny üpjün etmek üçin jogapkär bolan ýeke-täk köptaraply we kanuny gurama bolup çykyş edýär. Munuň özi Türkmenistanyň düýpli garaýşydyr.

Şoňa görä-de, bolup geçýän wakalara hem-de meýillere oýlanyşykly, ideologiýalaşdyrylmadyk bahany bermek, dünýä syýasatynda ynamsyzlygy we gapma-garşylykly dartgynlylygy ýeňip geçmek, ylalaşyk hem-de bähbitleri özara hasaba almak boýunça geljegi anyklamaga çalyşmak üçin bütindünýä guramasynyň mümkinçiligini, syýasy-diplomatik guralyny, at-abraýyny yzygiderli we doly peýdalanmalydyrys. Muny diňe Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda aç-açan, dogruçyl gatnaşyklarda amala aşyryp bolar. Şeýle gatnaşyklary gazanmagyň ýönekeý bolmajakdygy äşgärdir. Şeýle-de bolsa, ol zerurdyr.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan dünýä ösüşiniň möhüm ýagdaýlaryny hem-de meýillerini hasaba almak bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň kadalary we halkara hukugyň umumy ykrar edilen düzgünleri esasynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşmaga başlamagy teklip edýär. Biziň pikirimizçe, şeýle strategiýa adaty töwekgelçilikler bilen bilelikde, soňky döwürde ýüze çykan töwekgelçilikleriň hem bardygyny beýan etmelidir.

Şeýle hem biz strategiýa Birleşen Milletler Guramasynyň işiniň birnäçe ugurlaryny, hususan-da:

— gapma-garşylyklaryň öňüni almagyň, olary ýok etmegiň guraly hökmünde öňüni alyş diplomatiýasyny;

— jedelleri we dawalary parahatçylykly, syýasy-diplomatik taýdan düzgünleşdirmek üçin bitaraplygyň mümkinçiliklerini peýdalanmagy;

— Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» hem-de 2023-nji ýyly «Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly» diýip yglan etmek hakynda Kararnamalary esasynda ynanyşmak dialogynyň medeniýetini girizmegi zerur hasap edýäris. Wagt häzirki pursatda bu Kararnamalaryň zerurdygyny tassyklady.

Ählumumy we hemmetaraplaýyn howpsuzlygy gazanmak maksady bilen, Türkmenistan BMG-niň işine sebit meselesi beýan edilen garaýyşlary ornaşdyrmagyň zerurdygyndan ugur alýar. Şeýle çemeleşme bilelikdäki işe gerek bolan takyklygy girizmek, onuň wezipesini hem-de netijeliligini ýokarlandyrmak üçin zerur diýip hasaplaýarys. «Merkezi Aziýa — BMG» ugry boýunça inklýuziw, doly görnüşli we ulgamlaýyn dialogy ýola goýmagyň wagtynyň gelendigine ynanýaryn. Türkmenistan oňa girişmäge hyzmatdaşlary hormat bilen çagyrýar.

Şunuň bilen baglylykda, biziň ýurdumyz BMG-niň howandarlygynda Merkezi Aziýada we onuň bilen ýanaşyk zolaklarda Howpsuzlyk boýunça maslahaty döretmek başlangyjy bilen çykyş edýär. Maslahatyň maksady Merkezi Aziýa ýurtlaryny we dünýä bileleşigini, halkara guramalary, maliýe we ykdysady institutlary ýakynlaşdyrmaga, bu sebiti durnukly, gapma-garşylyksyz ösdürmegi üpjün etmek işinde olaryň tagallalaryny utgaşdyrmaga gönükdirilen çemeleşmeleri we çözgütleri işläp taýýarlamakdan ybaratdyr. Biz birinji maslahaty 2024-nji ýylda Aşgabatda geçirmäge taýýardygymyzy beýan edýäris.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Türkmenistan BMG-niň geljek ýyllar üçin işiniň esasy ugurlarynyň arasynda howa we ekologiýa meselelerini çözmegi möhüm hasaplaýar. Şolaryň hatarynda metan boýunça ählumumy borçnamalar bilen bagly meseleleri aýratyn belleýäris.

Biziň ýurdumyzyň howa boýunça Pariž Ylalaşygyna goşulmagy bilen, 2017-nji ýylda birnäçe degişli milli maksatnamalaryň kabul edilendigini aýtmalydyryn. Metanyň howa ýaýramagynyň ýaramaz netijelerini azaltmak we ýok etmek maksady bilen, umumydöwlet çäreleri ileri tutulyp amala aşyrylýar. Gürrüň, ilkinji nobatda, ekologik taýdan arassa, serişde tygşytlaýjy häzirki zaman tehnologiýalary, aýratyn-da, energetika, senagat we ulag pudaklarynda ornaşdyrmaga tapgyrlaýyn geçmek hem-de peýdalanmak hakynda barýar.

Şol bir wagtda, biz dünýä bileleşiginiň Ählumumy metan borçnamasyny amala aşyrmak boýunça tagallalaryny goldaýarys. Elbetde, bu işde BMG-niň ýöriteleşdirilen düzümleri, agza ýurtlar, beýleki gyzyklanýan hyzmatdaşlar tarapyndan anyk kooperasiýa we salgyly ýardama bil baglaýarys. Şunuň bilen baglylykda, ýaňy-ýakynda Türkmenistanda ýurdumyzyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulmagy baradaky meseläni öwrenmäge gönükdirilen halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek babatdaky “Ýol kartasy” tassyklanyldy. Bu resminamany ýakyn wagtda guramanyň Sekretariatyna ibereris.

Umuman, Birleşen Milletler Guramasynda Merkezi Aziýadaky ekologik meselelere has düýpli we täsirli üns bermek üçin wagt ýetdi diýip hasaplaýaryn. Bu meselelere seredilende belli bir hereketsizligi ýeňip geçmeli we örän uly giňişlikleri eýeleýän, özboluşly tebigy serişdeleri hem-de biologik köpdürlüligi bolan, şol bir wagtda, düýpli ekologik töwekgelçilikleriň zolagynda ýerleşýän 80 milliona golaý ilatly sebit babatda BMG-niň maksatly ekologik strategiýasyny taýýarlamak boýunça belli bir salgyly we anyk çärelere başlamaly diýip pikir edýärin.

Merkezi Aziýanyň ekologik meselelerine strategik çemeleşme kabul edilende, Türkmenistan möhüm ädim hökmünde ýöriteleşdirilen düzümi — Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek baradaky teklip bilen çykyş edýär. Bu merkez howa meselesi boýunça anyk we ulgamlaýyn işleri alyp barar. Biz merkeziň işlemegi üçin Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda guramaçylyk we tehniki şertleri döretmäge taýýardyrys.

Merkezi Aziýa Hazar deňzine galtaşýan sebitdir. Özboluşly tebigy toplum bolan bu deňziň Ýer togalagynyň ekologiýasy babatda nähili ähmiýetiniň bardygy hemmelere mälimdir. Kenarýaka ýurtlar tarapyndan köpýyllyk tutanýerlilik we hormat goýmak arkaly alnyp barlan hyzmatdaşlygyň netijesinde, Hazar syýasatynyň umumy esasy düzgünleri işlenip taýýarlanyldy. Şol sanda esasy resminama — Hazar deňziniň hukuk ýagdaýy hakynda Konwensiýa kabul edildi. Türkmenistanda geçen ýylyň tomsunda geçirilen altynjy Hazar sammitine ähli gatnaşyjylaryň ekologik mesele boýunça ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmäge taýýardygy tassyklanyldy. Bu bolsa kenarýaka döwletleriň BMG bilen giňden we ulgamlaýyn hyzmatdaşlyk etmäge başlamagy üçin gowy mümkinçilik açýar diýip hasap edýärin.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan «Hazar ekologik başlangyjyny» döretmek barada teklip girizýär. Ol Hazar deňziniň gurşawyny we biologik serişdelerini gorap saklamak, emele gelen ekologik meseleleri çözmek bilen bagly wezipeleriň giň toplumy boýunça jikme-jik we ýokary derejede hyzmatdaşlyk etmek üçin halkara platforma bolmaga niýetlenendir. Biz bu başlangyç Birleşen Milletler Guramasy, onuň agentlikleri, edaralary we institutlary bilen ysnyşykly hyzmatdaşlykda amala aşyrylmalydyr diýip hasap edýäris.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

BMG-niň jogapkärçilikli agza döwleti hökmünde Türkmenistan ileri tutýan ugurlaryny belläp, öz çemeleşmelerini we hereketlerini anyk beýan edýär hem-de durmuşa geçirýär. Bu ugurlar boýunça ýurdumyzyň goşandy netijeli bolar, umumydünýä maksatlarynyň bähbidine hyzmat eder, olaryň çalt gazanylmagyna ýardam berer.

Ileri tutulýan şol meseleleriň arasynda ulag babatda Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmagy aýratyn belleýäris. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan şu möhüm ugur boýunça dialog üçin netijeli halkara platformany döretmegiň başyny başlaýjy boldy. Aşgabatda 2016-njy ýylda üstünlikli geçirilen durnukly ulag boýunça BMG-niň birinji ählumumy maslahatyny, şeýle hem geçen ýylyň tomsunda BMG bilen hyzmatdaşlykda Türkmenistanda guralan deňze çykalgasy bolmadyk ösýän ýurtlaryň ulag ministrleriniň duşuşygyny ýatlap geçeliň!

Biz Türkmenistanyň maksada gönükdirilen işiniň netijesinde, diňe soňky ýyllarda ulag babatda öňe süren başlangyçlarymyz boýunça Baş Assambleýanyň alty Kararnamany kabul edendigine buýsanýarys. Şolaryň soňkularynyň hatarynda şu ýylyň maý aýynda kabul edilen «Bütindünýä durnukly ulag güni» atly Kararnamany görkezmek bolar. Bu resminamany biragyzdan goldandyklary üçin ähli agza döwletlere minnetdarlyk bildirýäris.

Şunuň bilen baglylykda, şol Kararnamanyň düzgünlerine esaslanyp, Türkmenistan şu sessiýanyň çäklerinde «Bütindünýä durnukly ulag güni» mynasybetli ýokary derejeli maslahaty çagyrmagy teklip edýär. BMG-niň degişli düzümleriniň bu çäräni Nýu-Ýorkda guramakda ýardam berjekdigine umyt edýäris.

Azyk meselesini çözmekde BMG-ä doly ýardam bermek Türkmenistanyň Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek boýunça işiniň örän möhüm ugrudyr. СOVID-19 pandemiýasy beýleki amatsyz şertler bilen bir hatarda, hut azyk meselesiniň çözülmedik meseledigini, ilaty doly bahaly iýmit almaýan döwletleriň gowşaklygyny ýüze çykardy. Şoňa görä-de, döwletleriň we sebitleriň azyk serişdelerine elýeterli bolmagy bilen bagly meselelere seredilende agzybirlik, tutanýerlilik, aýgytlylyk zerurdyr. Islendik adamyň aýrylmaz hukugy, ozaly bilen, çagalaryň sagdyn we kadaly ösüşiniň esasy şerti hökmünde doly bahaly iýmite kepillendirmeler möhümdir. Bu işde syýasat, ideologiýa we ýagdaýlar bilen bagly päsgelçilikleri ýeňip geçýän aýgytly çözgütler, täze çemeleşmeler zerurdyr.

Şundan ugur alyp, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda, Bütindünýä azyk maksatnamasy, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy, BMG-niň Çagalar gaznasy bilen hyzmatdaşlykda azyk howpsuzlygy boýunça uly halkara forumy çagyrmak başlangyjy bilen çykyş edýär. Bu çäräni ylalaşylan möhletlerde Türkmenistanyň paýtagtynda geçirmek üçin şertleri döretmäge taýýardygymyzy mälim edýäris.

Hormatly mejlise gatnaşyjylar!

Hormatly wekiliýetleriň Baştutanlary we agzalary!

Geljek ýyl Türkmenistanda we onuň çäklerinden daşarda, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynda türkmen halkynyň görnükli ogly, akyldar şahyr, filosof Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy giňden belleniler.

Ähli medeniýetli adamzat diňe bir dünýä edebiýatyna däl-de, eýsem, tutuş Gündogaryň, bütin dünýäniň medeni ösüşine örän uly goşant goşan beýik ynsanperwer şahyry ýatlaýar we oňa hormat goýýar. Men öz çykyşymy Magtymgulynyň «Adamzat» atly goşgusynyň şu sözleri bilen tamamlamak isleýärin. Bu goşguda şahyr döwürdeşlerine we geljek nesillere örän täsirli şeýle setirler bilen ýüzlenýär:

Ýatsa-tursa hyýalyndan çykarmaz,
Kaýsy işe maýyl bolsa adamzat.

Goý, döredijilikli oý-pikirlere, parahatçylyk, adalatlylyk, ösüş ideallaryna wepalylyk biziň bilelikdäki işimizde esasy we aýdyň ýörelge bolup hyzmat etsin!

1-nji sentýabrda, Türkmenistanda Bilim we talyp ýaşlar güni dabaraly ýagdaýda geçirildi. Ýurdumyzyň okuw mekdepleriniň ählisinde täze, 2023-2024-nji okuw ýylynyň başlanandygyny aňladýan ilkinji jaň ýaňlandy. Däp bolşy ýaly, okuwçylar we talyplar üçin ilkinji okuw güni Garaşsyzlyk binasyna we Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesindäki 27-nji orta mekdepdäki Berdimuhamet Annaýewiň ýadygärligine gül desselerini goýmak dabarasy bilen başlandy.

Bilim edaralarynyň ählisinde şu okuw ýylynyň ilkinji sapagy «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» ady bilen geçirildi.

Türkmenistanda her ýyl okuw jaýlarynyň onlarçasy gurulýar we ulanylmaga berilýär. Bu gün hem Diýarymyzyň sebitleriniň we etraplarynyň köpüsinde täze binalaryň açylyşy boldy, olaryň açylyşyna ýerine ýetiriji häkimiýetiň we jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, hormatly ýaşulular hem-de ýerli ilat gatnaşdylar.

Arkadag şäheriniň bilim edaralarynyň açylyş dabaralarynyň çäklerinde ýurdumyzyň orta mekdepleriniň birnäçesiniň ÝUNESKO-nyň Assosirlenen mekdepler toruna girizilmegi mynasybetli Halkara şahadatnamalaryň gowşuryş dabarasynyň geçirilendigini bellemelidiris.  

Dabaraly ýagdaýda Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky Hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko Aşgabat şäheriniň daşary ýurt dillerini, takyk, tebigy dersleri çuňlaşdyryp öwredýän ýöriteleşdirilen 140-njy orta mekdebiniň; Ahal welaýatynyň Kaka etrabynyň 19-njy orta mekdebiniň; Balkan welaýatynyň Balkanabat şäheriniň tebigy ugurly derslere ýöriteleşdirilen 21-nji orta mekdebiniň; Daşoguz welaýatynyň Daşoguz şäheriniň iňlis dili, himiýa we biologiýa dersleri çuňlaşdyrylyp öwredilýän ýöriteleşdirilen 26-njy orta mekdebiniň; Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäheriniň daşary ýurt diline ýöriteleşdirilen 30-njy orta mekdebiniň; Mary welaýatynyň Mary şäheriniň 24-nji zehinli ýaşlar mekdebiniň müdirlerine degişli şahadatnamalary gowşurdy. Mälim bolşy ýaly, «ÝUNESKO-nyň Assosirlenen mekdepleri» atly taslama 1953-nji ýylda badalga aldy. Ol tutuş dünýäniň bilim edaralaryny umumy maksadyň – parahatçylyk döredijilik we ynsanperwerlik gymmatlyklary ilerletmek, medeniýetleriň arasyndaky netijeli gatnaşyklary ösdürmek maksadynyň töwereginde jemleýär.

Şeýle hem, Arkadag şäherinde Aba Annaýew adyndaky Halkara Atçylyk Akademiýasy açylyp, şol bilim edaralarynyň açylyş dabarasynda halkara sertifikatlaryny gowşurmak dabarasynyň geçirilenligi barada belläp geçmelidiris. Hormat hatlar Ýewraziýa atçylyk birleşigi (EEA) tarapyndan berilip, şol ýokary okuw jaýy Aziýa atçylyk federasiýasynyň (AEF) Şahadatnamasy bilen sylaglandy.

Ýurtda täze binalar toplumynyň açylyşynyň çäginde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanynda Döwlet gullugy Akademiýasynyň açylandygyny bellemek bilen, şol Akademiýa Germaniýa Federatiw Respublikasynyň ýokary okuw jaýlarynyň Hormat hatlary bilen sylaglanyldy. Häzirki wagtda ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleri amala aşyrmagyň esasy wezipeleriniň biri milli ykdysadyýetiň we durmuş ulgamynyň ähli ugurlaryny sanlylaşdyrmakdan, ylmyň öňdebaryjy gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmakdan ybaratdyr.

Türkmenistanda ýaş nesil, oňa milli we umumadamzat gymmatlyklarynyň esasynda terbiýe bermek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmelerde jemgyýetiň we döwletiň mundan beýläkki ösüşiniň esasy bolan milli bilim ulgamyny kämilleşdirmäge möhüm ähmiýet berilýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan ýaşlar baradaky parasatly syýasaty hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow tarapyndan üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şonuň netijesinde Watanymyzyň geljegi bolan ýaşlar ýurdumyzda giň gerimli özgertmeleri amala aşyrmaga işjeň gatnaşýarlar. Munuň özi halkara jemgyýetçilik tarapyndan hem giňden ykrar edilýär.Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasyna hoş habaryň gelip gowuşmagy hem munuň aýdyň subutnamasydyr.

ÝUNESKO-nyň Sekretariatynyň Sosial we ynsanperwer ylymlary bölümçesiniň syýasat we maksatnamalar meseleleri boýunça direktory Anžela Melo öz hatynda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň indi ÝUNESKO-nyň Bütindünýä Ýaşlar jemgyýetiniň resmi agzasy bolup durýandygyny uly şatlyk bilen habar berdi.

Bu jemgyýet ýaşlar tarapyndan döredilen we dolandyrylýan özboluşly dünýä derejesindäki merkez bolup durýar. Ol ÝUNESKO-nyň ýaşlar babatyndaky başlangyçlarynyň we beýleki ugurdaş taslamalaryň arasynda özara hereketleriň utgaşdyrylmagyna gönükdirilendir.

Bütindünýä Ýaşlar jemgyýeti ýaşlary öz guramalarynyň işine giňden çekmäge, ÝUNESKO bilen işjeň hyzmatdaşlyga höweslendirýär. Ol şeýle hem ÝUNESKO-nyň işine degişli taslamalary bilelikde öwrenmäge, işläp taýýarlamaga we durmuşa geçirmäge çalyşýan ýaşlar we ýaşlaryň guramalary üçin özbaşdak bilim giňişligi hökmünde çykyş edýär.

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň ÝUNESKO-nyň Bütindünýä Ýaşlar jemgyýetiniň resmi agzasy diýlip ykrar edilmegi ýurdumyzyň halkara ýaşlar dialogyny pugtalandyrmak, şeýle hem ýaş nesliň ruhy-ahlak, medeni, aň-paýhas we beden taýdan sazlaşykly ösmegini üpjün etmek işindäki hyzmatlarynyň nobatdaky subutnamasydyr.

Şu gün Daşary işler ministrliginde Türkmenistanyň adam hukuklary we halkara ynsanperwer hukugy babatda halkara borçnamalaryny ýerine ýetirmek boýunça pudagara toparyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Oňa Mejlisiň, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri gatnaşdylar.

Mejlisiň gün tertibine laýyklykda, pudagara toparyň 2023-nji ýylyň alty aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, halkara ynsanperwer hukugynyň durmuşa ornaşdyrylyşynyň 2021 — 2023-nji ýyllar üçin iş meýilnamasynyň ýerine ýetirilişi, ýurdumyzyň ynsanperwer ugurda abraýly halkara guramalar bilen ulgamlaýyn hyzmatdaşlygyny ösdürmek bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 14-nji iýulynda geçirilen giňişleýin mejlisinde ýurdumyzyň oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, «Açyk gapylar», hoşniýetli goňşuçylyk we deňhukukly, özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty alyp barýandygyny nygtamak bilen, netijeli halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek, dürli halkara çäreleri guramak baradaky tabşyryklaryny ýerine ýetirmegiň ugurlary bellenildi. Şeýle-de BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary, ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkezi we beýleki halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygyň geljekki wezipeleri, möhüm ugurlary kesgitlenildi.

Hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalaryna seljerme bermek, milli maksatnamalaryň taslamalaryny, hereketleriň meýilnamalaryny işläp taýýarlamak, adamyň syýasy, ykdysady, durmuş we medeni hukuklary babatda ýurdumyzyň halkara borçnamalaryny ýerine ýetirişine gözegçilik etmek toparyň işiniň esasy ugry bolup durýar. Mejlisde milli kanunçylygy umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna laýyk getirmek boýunça teklipleriň taýýarlanylmagyna hem üns berildi. Şunuň bilen birlikde, çykyş edenler ilatyň bu möhüm ugur boýunça habarlylygyny ýokarlandyrmak wezipesini durmuşa geçirmek üçin Aşgabat şäherindäki, welaýatlardaky adam hukuklary boýunça maglumat merkezlerinde, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde wagyz-nesihat işleriniň yzygiderli geçirilmeginiň ähmiýetlidigini bellediler.

Milletler Bileleşiginiň deňhukukly agzasy bolmak bilen, ýurdumyz häzirki döwrüň möhüm wezipeleriniň çözgütlerini tapmaga işjeň gatnaşýar. Soňky ýyllarda BMG bilen hyzmatdaşlyk boýunça toplanan tejribäniň üsti yzygiderli ýetirilýär. Türkmen tarapynyň sebit we ählumumy ähmiýete eýe bolan başlangyçlarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi abraýly düzümler bilen bilelikde amala aşyrylýan taslamalarda, maksatnamalarda öz beýanyny tapýar. Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň”, “Türkmenistanda gender deňligi boýunça 2015 — 2020-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň” durmuşa geçirilmegi netijeli halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilýändiginiň güwäsi bolup durýar.

Türkmenistanyň Prezidentiniň şu ýylyň 21-nji iýunyndaky Karary esasynda “Türkmenistanda çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça 2023 — 2028-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň” tassyklanylmagy bilen, bu meýilnamany amala aşyrmagyň ileri tutulýan ugurlaryna mejlise gatnaşyjylar aýratyn üns berdiler. Bu resminama Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň, “Çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň, BMG-niň Çaganyň hukuklary hakynda Konwensiýasynyň we çagalaryň bähbidine gönükdirilen beýleki resminamalaryň ýörelgelerine esaslanýar. Çagalaryň ýagdaýynyň mundan beýläk-de gowulandyrylmagyna, olaryň hukuklarynyň, abadançylygynyň üpjün edilmegine gönükdirilen syýasatyň esasy ugurlary täze meýilnamada öz beýanyny tapýar. Şunuň bilen baglylykda, mejlisde çykyş edenler ýurdumyzyň ýaş raýatlary hakyndaky aladanyň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň möhüm ugrudygyny nygtadylar. Oňa laýyklykda, çagalaryň sazlaşykly ösüşine, beden taýdan sagdynlygyna, ýokary bilimli bolup ýetişmeklerine, olaryň durmuşy üçin iň amatly şertleriň döredilmegine aýratyn ähmiýet berilýär.

Çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça Hereketleriň milli meýilnamasynyň ýerine ýetirilmegi Türkmenistanyň ýurduň ýaş raýatlarynyň hukuklaryny üpjün etmek boýunça öz üstüne alan borçnamalaryny berjaý edýändigini tassyklaýar. Bu ugur boýunça ýerine ýetirilýän işler barada berilýän hasabatlar döwletimiziň ýeten derejesi bilen tanyşmaga mümkinçilik berýär.

Şeýle hem pudagara toparyň mejlisinde Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky wekilhanasy bilen Hereketleriň bilelikdäki meýilnamasyny durmuşa geçirmek boýunça anyk ugurlar ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisiň dowamynda başga-da birnäçe meselelere garaldy.

Şu gün paýtagtymyzyň gözel künjeginde ýerleşýän Maslahatlar merkezinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi geçirildi. Onuň dowamynda Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramyna hem-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek bilen baglanyşykly meseleler we hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmegiň ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşiniň wajyp meselelerini öz içine alýan maslahata Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň agzalary, Mejlisiň ýolbaşçylary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň, döwlet, häkimiýet, jemgyýetçilik edaralarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary gatnaşdylar. Munuň özi Watanymyzyň abadançylygynyň, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilýän döwletli tutumlaryň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegine toplumlaýyn esasda çemeleşilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde garaljak meseleler ýurdumyzyň sazlaşykly ösüşi bilen bir hatarda, halkymyzyň abadan durmuşynyň ýokary derejesini öz içine alýar. Bu bolsa “Döwlet adam üçindir!” diýen asylly şygary baş ýörelge edinýän we hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň rowaçlyklara beslenýändigini görkezýär.

Ir bilen türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisiniň geçirilýän ýerine geldi. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz mähirli garşylanyldy.

Soňra Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi öz işine başlady. Onda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň taryhy çykyşy diňlenildi.

Gahryman Arkadagymyz däp bolşy ýaly, her ýyl agzybir halkymyzyň Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň baş baýramyny aýratyn buýsanç bilen garşy alýandygyny belledi. Çünki bu sene Garaşsyz ýurdumyz hem-de agzybir halkymyz üçin aýratyn ähmiýetli, buýsançly, biziň her birimizi täze, has belent maksatlara galkyndyrýan şanly wakadyr. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk baýramynyň bellenilýän günlerinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini geçirmek bilen, bu mejlisde döwletimiziň ösüşinde gazanylan üstünlikleriň, ýetilen sepgitleriň, ýerine ýetirilen işleriň jemini jemläris, şeýle hem häzirki talaplardan, täze ykdysady şertlerden ugur alyp, täze taryhy döwürde öňümizde durýan möhüm wezipeleri ara alyp maslahatlaşarys diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi.

Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny esasynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak we ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk toparyny döretmek, onuň geçiriljek senesini kesgitlemek hem-de düzümini tassyklamak, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçilik wekillerini hödürlemegiň Tertibini tassyklamak hakynda degişli resminamalaryň kabul ediljekdigini belledi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ikinji ýylynyň şöhratly wakalara örän baý bolandygyny belläp, Gahryman Arkadagymyz 2023-nji ýylyň başyndan bäri geçen döwürde täze döwrüň möhüm wezipelerinden ugur alnyp, ähli tagallalaryň döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň depginli ösüşiniň üpjün edilmegine gönükdirilendigini aýtdy. Şunda halk häkimiýetliligini berkitmek, milli demokratik institutlary ösdürmek boýunça taryhy işler durmuşa geçirildi. 2023-nji ýylyň ýanwarynda döwletlilik, kanunylyk we milli demokratik ýörelgelere esaslanmak bilen, şöhratly ata-babalarymyzyň ýoluny dowam etdirip, Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi.

Täze özgertmeleriň yglan edilmegi bilen, Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň girizilendigini belläp, Gahryman Arkadagymyz döwletiň wekilçilikli häkimiýet edaralarynyň işiniň özgerdilendigine we döwrebaplaşdyrylandygyna ünsi çekdi. Bu işler kanun esasynda, «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunyny kabul etmek arkaly ýola goýuldy. Mart aýynda geçirilen saýlawlaryň ýylyň möhüm syýasy-jemgyýetçilik wakasyna öwrülendigini, saýlawlaryň bäsdeşlik, açyklyk, aýanlyk, ýokary raýat işjeňligi esasynda geçirilendigini aýdyp, Milli Liderimiz bu işleriň döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan ýokary derejede ösdürmäge, şeýlelikde, işleri dolandyrmagyň, kanunçylyk-hukuk üpjünçiliginiň, häkimiýet edaralarynyň guramaçylyk esaslarynyň netijeli, täzeçil, çeýe we kämil gurallaryny kemala getirmäge gönükdirilendigini belledi.

Ýurdumyzyň depginli ösüşini üpjün etmek üçin «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» üstünlikli durmuşa geçirilip başlandy. Täze şäherdir obalarymyzyň gurluşyklaryny ýokary depginde dowam etdirdik diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi. Ýurdumyzy ösdürmegiň maksatnamalarynda durmuş syýasatyna aýratyn orun degişlidigini belläp, Gahryman Arkadagymyz saglyk, bilim, sport, medeniýet ulgamlaryny ösdürmegiň, iş ýerlerini döretmegiň, ilatyň gazanç etmegi üçin beýleki şertleri üpjün etmegiň, köp çagaly maşgalalara we döwletiň kömegine mätäçlere hemaýat bermegiň döwlet syýasatynyň wajyp ugurlarynyň biridigine ünsi çekdi.

Täze obalar we şäherler gülläp ösüşiň ajaýyp subutnamalary bolup durýar. 2023-nji ýylyň 29-njy iýunynda Arkadag şäheriniň birinji tapgyry açyldy. Arkadag şäheri geljegiň şäheri bolup, Türkmenistanda adam hakyndaky aladanyň esasy orunda durýandygy, ýaşaýyş üçin iň amatly gurşawyň döredilýändigi bilen ähmiýetlidir. Şeýle hem bu taslama ýurdumyzyň ägirt uly ykdysady, maliýe we maýa goýum kuwwatyny görkezýän taslamadyr diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi. Şunda döwlet ähmiýetli meseleleri çözmek, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän maksatnamalaryň ýerine ýetirilmegine halk köpçüligini giňden çekmek, teklipleri işläp taýýarlamak, halkymyzyň agzybirligini, bitewüligini, jebisligini, asudalygyny, abadançylygyny berkitmäge hem-de Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň ösmegine, has-da kuwwatlanmagyna ýardam bermek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň baş maksady we esasy wezipeleridir.

Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Mejlisiň deputatlary, ýurdumyzyň Hökümeti bilen agzybirlikde we jebis gatnaşykda, şeýle hem wakalaryň jümmüşinde bolup, döwrüň öňe sürýän möhüm meselelerine öz wagtynda seslenmegiň, teklipleri işläp taýýarlamagynyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek bilen bagly işleriň çäginde milli ykdysadyýetiň pudaklarynyň ykdysady we maliýe görkezijileriniň içgin seljerilmelidigini belläp, Milli Liderimiz bu babatda aýratyn möhüm hasaplanýan alty ugur barada aýtdy.

Birinjiden, geljekde bazar gatnaşyklaryna esaslanýan döwlet-hususy hyzmatdaşlygy ösdürmek, paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, gymmat bahaly kagyzlaryň bazaryny, gazna biržasynyň işini kämilleşdirmek, hususy pudagyň işjeňligini has-da artdyrmak, maýadarlaryň töwekgelçiliklerini peseltmek üçin olara goşmaça kepillikler bermek ýaly möhüm ugurlara degişli alnyp barylýan işleriň täzeden seljerilmelidigini aýdyp, Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň maýa goýum, migrasiýa syýasaty, milli manadymyzyň hümmetini durnukly saklamak, pul dolanyşygy we walýuta düzgünleşdirmesi hem-de beýleki birnäçe meseleler boýunça teklipleri taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Ikinjiden, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň geriminiň barha giňeýändigini nazara alyp, bilim bermegiň, hünärmenleri taýýarlamagyň, hünär derejelerini ýokarlandyrmagyň täze usullaryny we tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, geljekde has köp talap ediljek hünärler boýunça taýýarlygy giňden alyp barmagyň meselelerine garalmalydyr.

Üçünjiden, döwletimiziň alyp barýan syýasatynyň örän möhüm, ileri tutulýan ugry bolan saglygy goraýyş we derman senagaty pudagyny ösdürmek, iýmit önümleriniň howpsuzlygyny üpjün etmek, bejeriş we öňüni alyş işleriniň, derman serişdeleriniň ýokary hilli bolmagyna, howpsuzlygyna hem-de netijeliligine gönükdirilen gözegçilik boýunça alnyp barylýan işler dowam etdirilmelidir diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi.

Dördünjiden, senagat pudaklaryny, hususan-da, nebitgaz, himiýa, gurluşyk, energetika, dokma pudaklaryny innowasiýalar arkaly ösdürmek we döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak babatda alnyp barylýan toplumlaýyn işleriň çäklerinde ýüze çykýan gatnaşyklaryň, şol sanda bu pudaklaryň işine degişli standartlaryň, maýa goýum, hukuk, ykdysady gurşawyň kämil bolmagyna gönükdirilen işler boýunça teklipler taýýarlanylmalydyr.

Bäşinjiden, oba hojalyk toplumyny ösdürmek, şol sanda azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, gaýtadan işleýän kärhanalary döwrebaplaşdyrmak we galyndysyz tehnologiýalary ornaşdyrmak, azyk önümlerini saklamak bilen bagly ulgamy giňeltmek, oba hojalyk senagatynda emläk gatnaşyklaryny kämilleşdirmek, eksport ugurly önümçilikleriň döredilmegini dowam etdirmek, oba ýerleriniň durmuş taýdan özgerişini çaltlandyrmak zerurlygynyň ýüze çykýandygyny aýdyp, Gahryman Arkadagymyz bu pudagyň işini netijeli dolandyrmagyň, dürli guramaçylyk-hukuk görnüşli önüm öndüriji hojalyklaryň mümkinçiliklerini artdyrmagyň, tohumçylyk, ýer, suw meseleleri boýunça teklipleriň taýýarlanmagynyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Altynjydan, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyzyň tutuş dünýäde parahatçylygyň, asudalygyň höküm sürýän ýurdy, çalt depginde özgerýän hem-de ösýän döwlet hökmünde giňden tanalýandygyny belläp, Gahryman Arkadagymyz daşary ýurt döwletleri we halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli alyp barmak, tejribeleri öwrenmek, olary giňden ornaşdyrmak boýunça teklipleriň üstünde iş alyp barmagyň zerurdygyny belledi. Şu we beýleki pudaklara, döwletiň we jemgyýetiň durmuşynyň wajyp ugurlaryna degişli meseleler boýunça geçirilen işleriň netijeleri boýunça hormatly Prezidentimize degişli hasabatlarydyr maglumatlary bermek, ol maglumatlary seljermek bilen, geljekki ösüşlerimizi üpjün etmek üçin wajyp teklipleri işläp taýýarlamak, degişli çözgütleriň kabul edilmegini gazanmak biziň esasy wezipelerimiziň biri bolup durýar diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi.

Milli Liderimiz ýurdumyzy ösdürmegiň söwda-ykdysady, senagat, önümçilik, dolandyryş, kanunçylyk-hukuk, hyzmat ediş we medeni-durmuş ugurlarynda gazanylan üstünlikler, ýetilen sepgitler baradaky maglumatlary hem-de geljek üçin mümkinçilikleri açýan beýleki habarlary, ol maglumatlar esasynda teklipleri, garaýyşlary gysga wagtda işläp taýýarlamalydygyny belläp, «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunynyň 19-njy maddasyna laýyklykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň guramaçylyk topary bilen bilelikde alyp barmaly işleriniň möhüm ugurlaryny kesgitledi.

Şunda, birinjiden, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalary, deputatlar, syýasy we jemgyýetçilik guramalarynyň işjeň agzalary, alymlar, ýokary okuw mekdepleriniň professor-mugallymlary, habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görülýän döwürde we mejlisiň jemleri boýunça Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmeginiň hem-de alyp barýan işleriniň taryhy, syýasy-jemgyýetçilik ähmiýeti barada täsirli wagyz-nesihat çärelerini, çykyşlary, duşuşyklary giňden ýaýbaňlandyrmalydyr.

Ikinjiden, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek boýunça işler guramaçylyk topary bilen bilelikde meýilnama esasynda alnyp barylmalydyr.

Üçünjiden, mejlisiň gün tertibine giriziljek meseleleri we resminamalaryň taslamalaryny guramaçylyk toparynyň ýygnaklarynda deslapdan ara alyp maslahatlaşmagy guramak zerurdyr.

Dördünjiden, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek boýunça welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň halk maslahatlarynyň işine guramaçylyk-usulyýet taýdan ýolbaşçylyk edilmelidir.

Bäşinjiden, raýatlardan gelip gowşan tekliplere we beýleki ýüztutmalara garamak, hasaba almak, olary umumylaşdyrmak boýunça degişli işler alnyp barylmalydyr.

Altynjydan, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini geçirmegiň maksatnamasy taýýarlanylmalydyr.

Ýedinjiden, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde beýan etmek bilen bagly zerur maglumatlar taýýarlanylmalydyr.

Sekizinjiden, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek boýunça guramaçylyk işlerini Türkmenistanyň Mejlisi, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň, Aşgabat şäheriniň häkimlikleri, jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde utgaşdyrmak bilen alyp barmalydyr.

Dokuzynjydan, hormatly Prezidentimiziň beren tabşyryklaryna laýyklykda, Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyzyň durmuşynyň syýasy, ykdysady, medeni ugurlarynda ýokary zähmet üstünliklerini gazanan, halk arasynda uly abraýdan we sylagdan peýdalanýan ildeşlerimizi döwlet sylaglary bilen sylaglamak we hormatly atlary dakmak boýunça hem alyp barýan işlerimizi guramaçylykly ýerine ýetirmelidir diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we mynasyp adamlary hödürlemek hem-de bu işleri resmileşdirmek boýunça işleri öz wagtynda talabalaýyk ýerine ýetirmegi tabşyrdy.

Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ýanynda Ýaşulular geňeşiniň döredilendigini aýdyp, Milli Liderimiz ýaşulularyň bu ugurda alnyp barylýan işlere doly girişip, olaryň birnäçe asylly, döwletli işleri alyp barýandygyny kanagatlanma bilen belledi. Mundan beýläk hem ýaş nesilleriň aladasy edilip, olar goldaw-hemaýat bilen gurşalar we çagalaryň bähbitlerinden ugur alnyp, asylly işler döwlet derejesinde dowam etdiriler. Şunda hormatly ýaşulularymyzyň türkmeniň asyl ýörelgelerine esaslanýan garaýyşlaryna, alyp barýan işlerine ýokary baha berýäris. Şol maksatlar bilen, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Ýaşulular geňeşini döretmek barada netijä geldik diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi.

Şu günki mejlise geňeşiň agzalarynyň çagyrylandygyny, olaryň Türkmenistanyň Halk Maslahatyna taýýarlyk görmek boýunça teklipleri taýýarlandyklaryny belläp, türkmen halkynyň Milli Lideri geňeşiň agzalarynyň Arkadag şäheri we ol ýerde gurlan çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň işi bilen içgin tanyşmagynyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolan çagalaryň hukuklaryny we abadançylygyny üpjün etmek, ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady, medeni ulgamlarynda çagalaryň hukuklaryny goramaga we yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilen şertleri ýaýbaňlandyrmak, ösüp gelýän ýaş nesliň ýaşaýyş-durmuş şertlerini mundan beýläk-de gowulandyrmak, çagalary okatmagyň, durmuşa taýýarlamagyň, olar bilen geçirilýän terbiýeçilik işleriniň hilini has-da ýokarlandyrmak, Türkmenistanyň halkara şertnamalar esasynda çagalaryň hukuklaryny üpjün etmek barada öz üstüne alan borçnamalaryna ygrarlydygyny beýan etmek we olaryň hukuklardan peýdalanmak mümkinçiligini artdyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi.

Resminama laýyklykda, «Türkmenistanda çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça 2023 — 2028-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasy» tassyklanyldy hem-de ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary, jemgyýetçilik birleşikleri meýilnamada göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilmegini üpjün etmäge borçly edildi.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidi kabul etdi.

Hanym Helga Şmid hormatly Prezidentimize wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, Arkadag şäheriniň “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde durnukly, “ýaşyl”, howa üçin oňaýly we innowasion çözgütli şäherleri ösdürmek” taslamasyna goşulýandygy baradaky hem-de Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna berlen “EcoPorts” güwänamalaryny gowşurdy.

Myhman ÝHHG-niň Türkmenistan bilen ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine laýyk gelýän hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz abraýly halkara guramanyň ýolbaşçysyny mübärekläp, bu saparyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljekki ugurlary boýunça pikir alyşmaga, özara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň ýollaryny ara alyp maslahatlaşmaga mümkinçilik berjekdigine ynam bildirdi. Bellenilişi ýaly, Türkmenistan sebitde we dünýäde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, halkara giňişlikde işjeň hyzmatdaşlygyň tarapdary bolup çykyş edýär hem-de ÝHHG-niň çäklerinde bu ugurda tagallalaryň utgaşdyrylmagyna aýratyn ähmiýet berýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň täze binasynyň açylmagy bilen hanym Helga Şmidi tüýs ýürekden gutlady we degişli güwänamalary gowşurandygy üçin minnetdarlyk bildirdi. Munuň özi ekologiýa babatda Türkmenistan bilen ÝHHG-niň hyzmatdaşlygynyň anyk netijelere gönükdirilendiginiň subutnamasydyr.

Duşuşygyň dowamynda häzirki wagtda Türkmenistan bilen ÝHHG-niň arasyndaky gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigi bellenildi. Her ýyl Türkmenistanyň Hökümeti we ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkezi tarapyndan taýýarlanylýan hyzmatdaşlygyň bilelikdäki maksatnamalary esasynda yzygiderli işler durmuşa geçirilýär. Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň gün tertibinde syýasy we howpsuzlyk meselelerine möhüm orun degişlidir. Şunuň bilen baglylykda, howpsuzlygyň üpjün edilmeginiň adamlaryň abadançylykda ýaşamagynyň baş şertidigi, häzirki zaman dünýäsinde her bir döwletiň parahatçylygy üpjün etmek üçin sebit we halkara howpsuzlygy saklamaga gönükdirilen köptaraplaýyn tagallalary birleşdirmäge işjeň gatnaşmalydygy bellenildi.

Ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri barada pikir alyşmalaryň barşynda özara ynanyşmagy pugtalandyrmakda we netijeli dialogy ilerletmekde syýasy-diplomatik mehanizmlere aýratyn ähmiýet berilýändigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, ýakynda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Mejlisi bilen ÝHHG-niň Parlament Assambleýasy tarapyndan “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäginde howpsuzlygy, durnuklylygy we dialogy berkitmekde bitarap döwletleriň orny” atly halkara maslahatyň geçirilmeginiň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň parlamentara gatnaşyklar bilen üstüniň ýetirilýändiginiň subutnamasy bolandygyna üns çekildi.

Hormatly Prezidentimiz halkara derejede energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmeginiň üpjün edilmeginiň tutuş sebitiň abadançylygyna we rowaçlygyna gönüden-göni täsir edýändigini aýdyp, ýurdumyzyň energiýa serişdelerine baý döwlet bolmak bilen, halkara energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde anyk işleri durmuşa geçirýändigini belledi. Şunda energiýa serişdelerini halkara bazara çykarmagyň, olary üstaşyr geçirmegiň syýasy, maliýe, tehnologiýa, ekologiýa ugurlary boýunça ÝHHG-niň çäklerinde anyk işleri geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygy nygtaldy. Şeýle hem söhbetdeşligiň barşynda beýleki ileri tutulýan ugurlarda, hususan-da, üstaşyr ulag ulgamynda, demokratik institutlaryň işini kämilleşdirmek, adam hukuklaryny we azatlyklaryny, gender deňligini üpjün etmek hem-de beýleki ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmid ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de netijeli ösdüriljekdigine ynam bildirip, birek-birege hoşniýetli arzuwlaryny aýtdylar.

***

Şu gün paýtagtymyzda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň täze edara binasynyň açylyş dabarasy boldy.

Açylyş dabarasyna ÝHHG-niň Baş sekretary, guramanyň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy, ýurdumyzda işleýän daşary ýurt ilçihanalarynyň we halkara guramalaryň wekilhanalarynyň, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň, Aşgabat şäher häkimliginiň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Çärä gatnaşyjylar aýdym-sazly çykyşlar bilen garşylanyldy. Bu ýerde “Serpaý” etnografik halk döredijilik toparynyň artistleri çykyş etdiler hem-de Çagalary goramagyň halkara gününe gabat gelen bu dabaranyň toý öwüşginini artdyrdylar.

Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidiň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň ýurdumyza meýilleşdirilen saparynyň çäklerinde guramanyň Aşgabatdaky merkeziniň täze edara binasynyň açylmagy ÝHHG bilen Türkmenistanyň özara hormat goýmaga esaslanan uzak möhletleýin gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmagy maksat edinýändikleriniň aýdyň subutnamasy boldy. Bular barada ÝHHG-niň Baş sekretarynyň, myhmanlaryň we türkmen tarapynyň dabarada eden çykyşlarynda nygtaldy.

Mälim bolşy ýaly, 1999-njy ýyldan bäri Aşgabatda hemişelik esasda ÝHHG-niň merkezi hereket edýär. Bu gurama bilen hyzmatdaşlykda bilelikde işlemegiň tassyklanylýan meýilnamalarynyň çäklerinde geçen ýyllarda giň gerimli ugurlary gurşap alýan maksatlaýyn taslamalar üstünlikli durmuşa geçirildi. Munuň özi hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine, durnukly ösüşe goldaw berilmegine, parahatçylygyň saklanylmagyna we adam hukuklarynyň üpjün edilmegine gönükdirilen işlerdir.

Dabaranyň dowamynda Bitarap Türkmenistanyň döwrüň möhüm meseleleri boýunça halkara gatnaşyklary işjeňleşdirmäge pugta ygrarlydygy, şol meseleleriň hatarynda ählumumy parahatçylygyň üpjün edilmegi, durnuklylygyň, howpsuzlygyň esaslarynyň pugtalandyrylmagy hem-de BMG tarapyndan kabul edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň gazanylmagy baradaky ugurlaryň bardygy bellenildi. Dabara gatnaşyjylar sebit we halkara gatnaşyklaryň işjeň ösdürilmeginde ýurdumyzyň amala aşyrýan anyk işleriniň ähmiýetine ýokary baha berip, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini aýtdylar we ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň täze edara binasynyň açylmagynyň anyk ugurlar boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin amatly şertleri üpjün etjekdigine ynam bildirdiler.

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýewiň hem-de Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidiň duşuşygy geçirildi. Duşuşykda bu abraýly guramanyň çäklerinde ulag-aragatnaşyk ulgamynda köpugurly hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Bellenilişi ýaly, Türkmenistan we ÝHHG ekologiýa hem-de daşky gurşawy goramak, suwdan peýdalanmak, tebigy serişdeleri oýlanyşykly ulanmak, howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly meseleleri çözmek üçin tagallalaryň birleşdirilmegini goldap çykyş edýär.

Çagalaryň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek, olaryň şahsyýet hökmünde kemala gelmegi hem-de ukyp-başarnyklaryny doly açmagy üçin şertleriň döredilmegi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Watanymyzyň, halkymyzyň röwşen geljegi ugrundaky uly jogapkärçilige esaslanýan tagallalarynyň baş maksadydyr. Ýaş nesle mynasyp terbiýe bermek Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň möhüm, strategik maksatlarynyň biridir. Çagalyk ýyllarynda şahsyýetiň häsiýetleri, ahlak ýörelgeleri hem-de gymmatlyklary, Watana söýgi, milli däp-dessurlara sarpa goýmak, ata-babalarymyzyň wesýetlerine we beýik taglymlaryna eýermek duýgulary kemala gelýär.

1-nji iýunda dünýäniň ähli beýleki döwletlerinde bolşy ýaly, Türkmenistanda hem Çagalary goramagyň halkara güni giňden bellenilýär. Bu sene dünýä bileleşigi bilen raýdaşlygyň, Birleşen Milletler Guramasynyň çagalaryň hukuklary we bähbitleri babatda esas goýujy maksatlaryna, ýörelgelerine ygrarlylygyň beýany hökmünde ýurdumyzyň resmi baýramçylyklarynyň sanawyna girizildi.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan 1994-nji ýylda BMG tarapyndan 1989-njy ýylda kabul edilen Çaganyň hukuklary hakynda Konwensiýa goşuldy hem-de ösüp gelýän nesil üçin has amatly durmuş şertleriniň üpjün edilmeginde öz ýokary jogapkärçiligini tassyklady.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ajaýyp baýramçylyk mynasybetli ýaş türkmenistanlylara iberen Gutlagynda: “Çagalar biziň kalbymyzyň buýsanjy, öýlerimiziň ýaraşygy, bagtyýar durmuşymyzyň gül-gunçalary, ömrümiziň dowamatydyr. Şoňa görä-de, Diýarymyzda erkana ýaýnaýan bagtyýar çagalarymyzyň rahat dynç alyp, okap, öwrenip, döredip, ylymly-bilimli, giň dünýägaraýyşly, sagdyn bedenli, edep-terbiýeli, Watana wepaly bolup ýetişmeklerine gönükdirilen maksatnamalarymyzy üstünlikli amala aşyrýarys” diýip belleýär. Munuň üçin Türkmenistanda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli başlangyçlary netijesinde soňky ýyllarda maşgala goldaw bermegiň, eneligi we çagalygy goramagyň, ýaş nesilleri terbiýelemegiň, olara bilim bermegiň kanunçylyk taýdan üpjün edilmeginden başlap, bu ulgamda iň gowy dünýä tejribesiniň ornaşdyrylmagyna çenli ygtybarly döwlet ulgamy kemala getirildi.

Döwlet tarapyndan köp çagaly maşgalalara goldaw bermek olaryň hemmetaraplaýyn aladalar bilen gurşalandygynyň bir mysalydyr. Bu çäreler köp çagalylyk ýaly maşgala ýörelgeleriniň has-da berkidilmegini şertlendirdi. Eneleriň we çagalaryň hukuklarynyň, bähbitleriniň kanun taýdan goralmagy babatda degişli kanunçylyk namalarynyň kabul edilmegi, köp sanly durmuş ýeňillikleriniň berilmegi enäniň we çaganyň saglygyny goramak boýunça häzirki zaman «Ene mähri» merkezleriniň döredilmegi körpe türkmenistanlylara abadan durmuşy hem-de irki döwürde ýaşlarda doly derejeli ösüşi şertlendirýär. Sebäbi sagdyn bolmak diňe bir adamyň hukuklarynyň biri bolman, eýsem, döwletiň tükeniksiz baýlygydyr, durnukly ösüşiniň zerur şertidir. Zähmete ukyply ilatyň saglygy Watanymyzyň şu gününi, çagalaryň saglygy bolsa onuň geljekki ösüşini üpjün edýär.

Ene süýdi bilen iýmitlendirmek hem-de ganazlyga garşy göreşmek boýunça milli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi iri halkara guramalaryň ýokary bahasyna mynasyp boldy. Ýurdumyzyň bäbekhanalaryna «Çaga hoşniýetli garaýyşly hassahana» diýen dereje berildi. Munuň özi Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň bilermenleri tarapyndan resmi taýdan tassyklanyldy. Türkmenistanda halkara hyzmatdaşlygyň, şol sanda Birleşen Milletler Guramasy we onuň iri düzümleri, hususan-da, BMG-niň Çagalar gaznasy (ÝUNISEF) bilen gatnaşyklaryň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Bu gurama eneligi we çagalygy goramak, ýaş nesliň hemmetaraplaýyn ösmegi, maşgalanyň maddy abadançylygyny ýokarlandyrmak, bilim we saglygy goraýyş ulgamlaryny kämilleşdirmek, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek boýunça ýurdumyzda amala aşyrylýan maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşýar.

Bedenterbiýe we sport hereketi ýyl-ýyldan giňelýär, belent ruhy gymmatlyklaryň berkarar bolmagyna gönükdirilen giň gerimli terbiýeçilik, aň-bilim işleri alnyp barylýar. Ýurdumyzda çagalaryň sagdyn, howpsuz, beden we ruhy taýdan sazlaşykly ösmegi, olaryň ukyp-başarnyklaryny açmagy üçin şertleri özünde jemleýän durmuş gurşawy kemala getirildi. Ähli häzirki zaman okuw-terbiýeçilik maksatnamalary, bilim özgertmeleri, uly möçberdäki döwlet maýa goýumlary bilim bermäge, saglygy goraýşa, sportuň hem-de ugurdaş düzümleriň ösdürilmegine gönükdirilendir. Häzirki wagtda Türkmenistanyň mekdebe çenli çagalar edaralarynda körpeleriň hemmetaraplaýyn ösmegi, doly derejeli dynç almagy hem-de wagtlaryny peýdaly geçirmegi üçin ähli şertler döredilýär. Olar döredijilik gurnaklary, sport zallary, başlangyç kompýuter sowatlylygy we daşary ýurt dillerini öwrenmek üçin lingafon otaglar bilen üpjün edilendir.

Bu ugurda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän çäreler Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan hem-de yzygiderli häsiýete eýe bolan köpýyllyk giň gerimli işleriniň mynasyp dowamy bolup durýar. Türkmen halkynyň belent ruhy ýörelgelerine eýermek bilen, ýurdumyzda dürli sebäplere görä çylşyrymly durmuş ýagdaýyna düşen adamlara goldaw berilýär. Döwletimiz ýetim çagalaryň hem-de ene-atanyň howandarlygyndan mahrum bolan çagalaryň kanuny bähbitleriniň, goragynyň üpjün edilmegini hukuk taýdan kepillendirýär. Şeýle hem aýratyn durmuş goldawyna mätäç ýaş nesliň jemgyýetde uýgunlaşmagyna, olaryň özbaşdak durmuşa taýýarlygyna gönükdirilen goldawy berýär. Şu maksatlar bilen, türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyjy boýunça 2021-nji ýylda Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Türkmenistanyň Mejlisiniň kararyna laýyklykda, bu gazna ony esaslandyryjy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy.

Gaznanyň milli we daşary ýurt pulunda açylan bank hasaplaryna raýatlardan hem-de ýuridik taraplardan yzygiderli ýagdaýda pul serişdeleri gelip gowuşýar. Olar çagalara tölegli lukmançylyk we bilim hyzmatlaryny bermäge, olaryň doly derejeli dynç almagy üçin mümkinçilikleriň döredilmegine, beýleki degişli hajatlara gönükdirilýär. Haýyr-sahawat gaznasyndan howandarlyga mätäç çagalara paýtagtymyzyň we welaýatlaryň lukmançylyk edaralarynda dürli operasiýalary geçirmek, çagalar öýlerinde, ýöriteleşdirilen mekdeplerde we mekdep-internatlarda terbiýelenilýän hem-de bilim alýan çagalaryň saglygyny bejermek, olar üçin lukmançylyk maksatly serişdeleriň satyn alynmagy üçin maliýe serişdeleriniň bölünip berilmegi yzygiderli häsiýete eýe boldy.

Garaşsyz, Bitarap Türkmenistany bagtyýar çagalygyň, iň nurana arzuw-hyýallaryň hasyl bolýan ýurdy diýip atlandyrmak bolar. Täsin hem-de bagy-bossanlyga bürenen künjekde ýerleşýän Gökderedäki we Hazaryň kenaryndaky «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda ýerleşýän häzirki zaman çagalar sagaldyş-dynç alyş merkezleri munuň aýdyň güwäsidir. Çagalaryň dynç almagy hem-de wagtyny gyzykly geçirmegi üçin ähli şertler döredilen sagaldyş merkezleri ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda-da bina edildi. Ýaňy başlanan tomusky dynç alyş möwsüminde şol ýerlerde çagalara köp sanly gyzykly wakalar, duşuşyklar, medeni we sport çäreleri, aň-paýhas, döredijilik bäsleşikleri garaşýar.

Adatça, Çagalary goramagyň halkara güni baýramçylyk konsertleri, teatr oýunlary, sergiler, bäsleşikler, sport we sagaldyş çäreleri bilen utgaşýar. Şeýle dabaralary jemgyýetçilik guramalary ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, «Çagalar — biziň geljegimiz» diýen şygar astynda guraýarlar. «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» şygary astynda geçýän şu ýylda ýörite baýramçylyga gabatlanyp, sergi-ýarmarkalar, multfilmleriň görkezilişleri, paýtagtymyzyň «Türkmenistan» kinokonsert merkezinde we Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Änew şäherinde çalt okamak boýunça bäsleşik geçiriler. Seýilgählerde, iri medeni-dynç alyş we söwda merkezlerinde, hakykatdan-da, bagtyýar çagalygyň mekany hökmünde ykrar edilen Türkmenistanyň ähli medeni-dynç alyş edaralarynda çagalaryň we ene-atalaryň baýramçylyk gezelençleri, dürli bäsleşikler, gyzykly sport ýaryşlary guralar.

Çagalary goramagyň halkara güni mynasybetli öňde boljak dabaralar körpelere diňe bir unudylmajak täsirleri, şatlyk duýgularyny peşgeş bermek bilen çäklenmän, olary tükeniksiz söýgi bilen gurşap alýan, beden hem-de ruhy taýdan sagdyn, hemmetaraplaýyn bilimli, ýurdumyzyň we halkymyzyň geljegi hasaplanýan ýaş nesli terbiýelemek üçin ähli şertleri döredýän Watanymyza söýgini has-da artdyrmaga-da ýardam berer.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň ýolbaşçysy Margareta Sederfeldi kabul etdi. 

Myhman wagt tapyp kabul edendigi üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallygyny bildirip, ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň sebit we dünýä derejesinde parahatçylygyň, abadançylygyň, durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilen döredijilikli, öňdengörüjilikli daşary syýasaty amala aşyrýan Bitarap Türkmenistan bilen ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygyň dowam etdirilmegine gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň ýolbaşçysyny mübärekläp, onuň Aşgabada saparynyň dowamynda “ÝHHG-niň çäginde howpsuzlygy, durnuklylygy we dialogy berkitmekde bitarap döwletleriň orny” atly halkara maslahata gatnaşyp biljekdigini, bu çäräniň häzirki döwürde ýüze çykýan wehimleri ýeňip geçmekde bitaraplygyň eýeleýän ornuna bagyşlanýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz çäklerinde hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak we onuň geljekki ugurlaryny kesgitlemek maksady bilen, ikitaraplaýyn duşuşyklaryň geçirilmegi meýilleşdirilýän bu saparyň Türkmenistan bilen ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistan BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalaryna laýyklykda, iki gezek ykrar edilen Bitaraplyk hukuk derejesine üýtgewsiz ygrarly bolmak bilen, oňyn daşary syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirýär. Bu syýasatda köptaraplaýyn gurallary peýdalanmak arkaly daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine uly ähmiýet berilýär. Şunda abraýly halkara guramalar we düzümler bilen hyzmatdaşlyk ileri tutulýan ugurdyr. ÝHHG-niň Parlament Assambleýasy hem şol düzümleriň hataryndadyr. Däp bolan bu gatnaşyklary ösdürmekde Türkmenistan häzirki wagtda netijeli hyzmatdaşlygy ilerletmekde, döwletleriň we halklaryň arasynda özara düşünişmegi, ynanyşmagy berkitmekde parlamentara dialogyň möhüm gurallaryň biri bolup çykyş edýändiginden ugur alýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň ÝHHG-niň Parlament Assambleýasy bilen üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigi we onuň ýylsaýyn işjeň häsiýete eýe bolýandygy nygtaldy.

Türkmenistanyň Mejlisiniň wekiliýeti Parlament Assambleýasynyň sessiýalaryna, şeýle hem onuň howandarlygynda geçirilýän dürli okuw maslahatlaryna işjeň gatnaşýar. Ýurdumyz ÝHHG-niň işine parlamentarileriň ýakyndan çekilmegini we hyzmatdaşlygyň görnüşleriniň giňeldilmegini goldap, guramanyň ählumumy howpsuzlygy berkitmek boýunça maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegine öz goşandyny goşmaga taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, duşuşygyň dowamynda ykdysady ösüşi, energiýa serişdeleriniň halkara ugurlar boýunça durnukly iberilmegini üpjün etmek, ekologik abadançylyk we daşky gurşawy goramak, suw serişdelerini rejeli peýdalanmak ýaly ugurlarda tagallalary utgaşdyrmagyň möhümdigi nygtaldy. Şunuň bilen bir hatarda, adam hukuklaryny goramak ulgamynda tejribe alyşmagy hem-de demokratik institutlary pugtalandyrmak, hukugyň hökmürowanlygyny gazanmak boýunça hyzmatdaşlygy dowam etdirmegiň zerurdygy bellenildi.

Öz tarapyndan Türkmenistan häzirki zaman ösüşiniň anyk wezipelerini çözmek üçin ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine ýardam bermäge taýýardyr. Aşgabatda “ÝHHG-niň çäginde howpsuzlygy, durnuklylygy we dialogy berkitmekde bitarap döwletleriň orny” atly halkara maslahatyň geçirilmegi hem munuň aýdyň subutnamasydyr.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň ýolbaşçysy Margareta Sederfelt Türkmenistanyň hem-de ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň köpýyllyk hyzmatdaşlygy giňeltmäge, netijeli parlamentara gatnaşyklary täze many-mazmun bilen baýlaşdyryp, mundan beýläk-de pugtalandyrmaga taýýardyklaryny tassykladylar.

1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşuna gatnaşyjylaryň söweşlerde görkezen deňsiz-taýsyz gahrymançylygyny hem-de uruş ýyllarynda tylda zähmet çeken ak saçly enelerimiziň görkezen nusgalyk edermenligini hormatlap, olaryň ýaş nesillerimizi watançylyk, gahrymançylyk, mertlik ruhunda terbiýelemekde we halkymyzyň agzybirligini, jebisligini berkitmekde alyp barýan asylly işlerini, ýurdumyzda amala aşyrylýan düýpli özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge goşýan goşantlaryny göz öňünde tutup, şeýle hem Beýik Ýeňşiň 78 ýyllygy mynasybetli, Türkmenistanyň Prezidenti Permana gol çekdi. Resminama laýyklykda, welaýatlaryň, şäherleriň we etraplaryň häkimlikleri 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 78 ýyllygy mynasybetli uruş weteranlaryna Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan 200 manat möçberde pul sowgadyny hem-de gymmat bahaly sowgatlary dabaraly ýagdaýda gowşurmaga borçly edildi.

Şu gün Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň binasynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Halk Maslahatynyň mejlisi geçirildi.

Irden Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň binasyna geldi. Bu ýere ýygnananlar Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyny ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşyladylar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi açyp, şu günki mejlisiň döwleti dolandyrmakda, demokratik we adalatly jemgyýeti gurmakda toplan tejribämize daýanyp, 2023-nji ýylyň 26-njy martynda geçirilen saýlawlaryň jemleri boýunça täze saýlanan we Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine girýän, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň halk maslahatlarynyň başlyklarynyň, etraplaryň edara ediş merkezleri bolup durýan şäherleriň, şäherçeleriň arçynlarynyň, şeýle hem Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylarynyň, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň, etrap, şäher häkimleriniň, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik birleşikleriniň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda geçirilýändigini belledi.

Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň — halkymyzyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaranyň düzümine girýän milli parlamentiň, ýerli halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalaryny saýlawlarda ýeňiş gazanmaklary bilen gutlady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň öz işine başlamagy bilen hem türkmenistanlylary, mejlise gatnaşyjylary tüýs ýürekden gutlap, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň täze düzümdäki mejlisiniň işine üstünlik arzuw etdi.

Biz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz hem Bitarap Watanymyzy ösdürmek ugrunda köp sanly, wajyp ähmiýetli işleri alyp barýarys diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy we döwlet häkimiýet, dolandyryş edaralarynyň işiniň adam bähbitli tagallalarda jemlenip, ýurdumyzyň uzak geljekde hem iň bagtly adamlaryň ýaşaýan, kuwwatly, demokratik, hukuk döwleti bolmagyna gönükdirilýändigini nygtady.

Şu maksatlar bilen wekilçilikli edaralaryň işine, olaryň işiniň kämil kanunçylyk esaslarynyň bolmagyna, guramaçylyk, hukuk we usuly taýdan goldaw berilmegine aýratyn üns berilýär. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň palatalarynyň bilelikdäki mejlisinde, şeýle hem jemgyýetçilik wekilleriniň gatnaşmagynda geçirilen bilelikdäki mejlisinde bu meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi.

Türkmen halky öz döreden maddy we ruhy gymmatlyklary bilen dünýä medeniýetiniň ösmegine goşant goşan halkdyr. Taryhda şöhratly ata-babalarymyz tarapyndan köp sanly döwletler gurlupdyr. Döwleti dolandyrmakda, onuň gurluşyny kämilleşdirmekde, halky abadan durmuşda ýaşatmakda örän baý tejribeler toplanypdyr.

Bellenilişi ýaly, parahatçylyk, ynsanperwerlik kadalaryna ygrarly, beýik taryhy hem-de medeniýeti döreden ata-babalarymyzyň mukaddes däplerini mynasyp dowam etdirip, dünýäde umumy ykrar edilen demokratik düzgünlere eýerip, Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi.

Ata-babalarymyzyň «Geňeşsiz iş bolmaz» diýen pendinden ugur alyp, döwleti dolandyrmakda, demokratik we adalatly jemgyýeti gurmakda toplanan köpasyrlyk milli tejribämize daýanmagy makul bildik. Bu tejribäni döwrebaplaşdyryp, ýurdumyzyň geljekki ykbalyna dahylly möhüm wezipeleri, uzak möhletli döwür üçin strategik maksatlarymyzy Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň täze düzümi bilen ara alyp maslahatlaşmaly diýen karara geldik diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Döwrüň talaplaryndan, täze ykdysady şertlerden ugur alyp, geljegimiz hakynda pikirlenmek we her bir işe döredijilikli çemeleşmek möhümdir diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy aýtdy hem-de agzybirlik we maksada okgunlylyk bilen hereket etmegiň ösüşleriň ýoly bilen öňe barýan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň her bir raýatynyň jana-jan wezipesidigini belledi.

Mejlise gatnaşyjylar dürli hünärli, ýokary bilimli we taýýarlykly Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary, welaýat, etrap, şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalarydyr. Hereket edýän kanunçylyga laýyklykda, 26-njy martda geçirilen Mejlisiň deputatlarynyň, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlary ýurdumyzda demokratiýanyň ösüş derejesini görkezýän möhüm syýasy waka boldy. Bu saýlawlar Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň bütinleý täze eýýama ynamly gadam basandygynyň ýene-de bir aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

Demokratiýany ösdürmek — raýat jemgyýetini kämilleşdirmegiň, dünýä ölçeglerine laýyklykda, adamyň we raýatyň hukuklaryny, azatlyklaryny üpjün etmegiň, hukuk taýdan goramagyň, syýasy ulgamy ösdürmegiň hem-de kämilleşdirmegiň tapawutlandyryjy aýratynlygydyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri nygtady we pursatdan peýdalanyp, geçirilen saýlawlara işjeň gatnaşandyklary üçin, ýurdumyzyň ähli raýatlaryna minnetdarlyk bildirdi, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň täze saýlanan agzalaryna bolsa berk jan saglyk, eziz Watanymyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Çykyşyň dowamynda bellenilişi ýaly, bu gün ýurdumyz öz ösüşiniň täze tapgyryna — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüne aýgytly gadam basdy. Bu döwürde hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda döwleti we jemgyýeti mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrmak, raýatlaryň hukuklaryny, azatlyklaryny giňeltmek, ýokary aň-düşünjeli, beden taýdan sagdyn şahsyýetleri kemala getirmek babatda düýpli özgertmeler amala aşyrylýar.

Häzirki döwürde mukaddes Garaşsyzlygymyzyň taryhy gazananlaryny saklap galmak bilen birlikde, ýurdumyzyň we halkymyzyň abadançylygynyň bähbitleri üçin ýöredilýän döwlet syýasatynyň netijeliligini ýokarlandyrmak biziň her birimiziň baş wezipämizdir diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy. Hormatly Prezidentimiziň geçirýän özgertmeleriniň üstünlikli amala aşyrylmagy üçin agzybirligimizi we bitewüligimizi pugtalandyryp, döwrebap ýaşamagymyz, okamagymyz we zähmet çekmegimiz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň talaplaryndan gelip çykýan taryhy zerurlykdyr. Agzybir halkymyz häzirki döwrüň talaplaryna laýyk tutanýerli zähmet çekip, ata Watany gülletmegiň, ony dünýäde iň abraýly ýurda öwürmegiň ajaýyp nusgasyny görkezýär.

Ýurdumyzda amala aşyrylýan durmuş-ykdysady özgertmeler hormatly Prezidentimiziň: «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ylmy-tejribe taýdan esaslandyrylan taglymatynyň iş ýüzünde durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň alamatydyr. Bu taglymat bolsa täze eýýamyň ideologiýasynyň esasyny düzmek bilen, täze taryhy döwürde merdana halkymyzy beýik üstünliklere galkyndyrmaga giň ýol açýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Her bir işe yhlas bilen ýürekden ýapyşyp, Garaşsyzlyk ýyllarynda gazananlarymyzy has-da berkitmek, ýurdumyzy ösüşiň has ýokary derejelerine çykarmak biziň öňde goýan esasy wezipelerimizdir.

Bellenilişi ýaly, döwletimiziň hukuk binýadyny berkitmekde, raýat jemgyýetiniň institutlaryny döretmekde, abadan we durnukly ösüşi üpjün etmekde ýetilen sepgitler Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 4-nji maddasynda: «Adamy goramak, goldamak we oňa hyzmat etmek döwlet häkimiýet edaralarynyň baş wezipeleridir» diýip beýan edilen kadalaryň bir maksada gönükdirilip, durmuş hakykatyna öwrülmegi ugrunda bitirilen bimöçber işleriň netijeleridir.

Ýurdumyzda gazanylýan her bir ösüş milli kanunçylygyň kämilleşdirilmeginiň esasynda amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, Esasy Kanunymyz bolan Konstitusiýamyzy birnäçe gezek kämilleşdirip, döwlet häkimiýet edaralarynyň kämil ulgamlarynyň emele getirilendigi bellenildi. Şunuň bilen birlikde, häkimiýet edaralarynyň guramaçylyk, üpjünçilik mümkinçilikleriniň artdyrylmagy, işgärler düzüminiň kämilleşmegi, sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy üçin ähli mümkinçilikler döredildi. Biziň üstünliklerimiziň esasy açary hem şundan ybaratdyr diýmek bilen, türkmen halkynyň Milli Lideri geçilen menzilleriň, bitirilen işleriň şu günümiziň we geljegimiziň beýikdigini ykrar edýändigini nygtady.

Biz ykdysady ösüşiň häzirki zaman, kämil nusgasyny emele getirdik. Şunda ähli serişdeleriň (tebigy, maliýe, zähmet) netijeli ulanylmagyna, öňdebaryjy önümçilik kärhanalarynyň döredilmegine, dolandyryş işiniň netijeli usullarynyň öwrenilmegine, eýeçilik gatnaşyklarynyň kämilleşdirilmegine uly üns berdik. Netijede, durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmek, senagat mümkinçiliklerimizi giňeltmek, iş ýerleriniň döredilmegini gazanmak bilen ýaşaýşyň täze derejelerine çykdyk.

Biz dünýäniň iri kompaniýalary we abraýly maliýe düzümleri bilen ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýup, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini hem artdyrdyk. Amatly geosyýasy we ykdysady şertlerde ýerleşen ýurdumyzyň kuwwatly mümkinçiliklere eýe bolan berkarar döwlet hökmünde dünýä giňişliginde tutýan ornuny pugtalandyrdyk. Şeýle hem ýurdumyzyň ägirt uly taslamalary özbaşdak hem-de hyzmatdaşlar bilen bilelikde durmuşa geçirmäge ukyply döwlete öwrülmeginiň üpjün edilendigi nygtaldy. Döwletimiziň berkararlygy, halkymyzyň bagtyýarlygy baradaky aladalar biziň ählimiziň borjumyzdyr diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Döwletimiziň bähbidi halkymyzyň bähbididir. Häzirki döwürde mähriban halkymyz baradaky hemmetaraplaýyn alada biziň döwletimiziň alyp barýan durmuş syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar.

Ýol çekmek, köpri gurmak, bina galdyrmak halkymyzda hemişe asylly, sogaply işler hasaplanypdyr. Biz hem şol gadymy ýolumyzy häzirki döwürde üstünlikli dowam etdirýäris diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy belledi.

Çykyşynyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz Magtymguly Pyragynyň birnäçe parasatly sözlerini we halk nakyllaryny mysal getirdi. Türkmenistanda «Il saglygy — ýurt baýlygy» şygary esasy şygarlaryň biridir. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri sagdyn jemgyýetiň gülläp ösýän döwletiň daýanjy bolup durýandygyny belledi. Ýakynda ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň — Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň, Stomatologiýa merkeziniň we Halkara pediatriýa merkeziniň düýbüniň tutulmagy ýurdumyzda türkmenistanlylaryň saglygyny pugtalandyrmaga uly üns berilýändiginiň aýdyň mysaly hökmünde görkezildi.

Innowasion tehnologiýalaryň hem-de dünýä belli kompaniýalaryň öňdebaryjy enjamlarynyň işjeň ornaşdyrylmagy, ugurdaş edaralaryň giň ulgamy we olaryň hünärmenleriniň dünýäniň iri lukmançylyk merkezlerinde hünär taýýarlyklaryny geçmegi gysga wagtyň içinde ilata hödürlenilýän lukmançylyk hyzmatlarynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, keselçiligi pese düşürmäge we ilatyň ortaça ömür dowamlylygyny artdyrmaga mümkinçilik berýär.

Bellenilişi ýaly, röwşen geljegimiz bolan çagalar baradaky alada halkymyzyň ynsanperwer kadalaryna hem-de halkara talaplara laýyklykda ýurdumyzda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar. Bagtyýar çagalygyň Watany hökmünde ykrar edilen Türkmenistanda ýaş nesli watansöýüjilik, ynsanperwerlik, dostluk ruhunda terbiýelemek barada köp alada edilýär. Çagalaryň beden, aň-bilim, ruhy, ahlak we durmuş taýdan ösüşiniň üpjün edilmegine uly ähmiýet berilýär. Eneligi we çagalygy goramak «Saglyk» Döwlet maksatnamamyzda kesgitlenen möhüm ugur bolup durýar.

Ata-babalarymyzyň howandarlyga mätäçlere goldaw bermek bilen bagly asylly däplerinden ugur alnyp, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Bu gaznanyň ştab-kwartirasy Arkadag şäheriniň Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde ýerleşdirildi. Mälim bolşy ýaly, gaznanyň serişdeleriniň hasabyna howandarlyga mätäç çagalaryň köpüsiniň saglygy dikeldildi, biz bu işleri geljekde-de dowam etdireris diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy.

Halkyň saglygy diňe bir ýurduň baş baýlygy bolman, eýsem, türkmenistanlylaryň häzirki we geljek nesilleriniň bagtyýar geljeginiň hem berk binýadydyr diýmek bilen, Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň kämil we ýokary derejeli saglygy goraýyş ulgamyny döretmek boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işleriň «Döwlet adam üçindir!» diýen ýörelgäni baş şygar edinýän durmuş ugurly syýasatyň aýdyň beýanydygyny nygtady.

Garaşsyzlyk ýyllarynda şu günümiziň we geljegimiziň aýdyň bolmagy üçin ägirt uly işler bitirildi, belent sepgitlere ýetildi. Bu beýik işler halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen döwlet syýasatymyzyň netijesidir. Indiki wezipämiz ýurdumyzy mundan beýlägem gülledip ösdürmekden ybaratdyr. Bu wezipäni bolsa Garaşsyzlyk ýyllarynda, aýratyn hem, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe gazanylan üstünlikleri berkitmek, wagyz etmek, adamlary täze üstünliklere ruhlandyrmak arkaly berjaý edip bileris diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady we bu işlerde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň ornunyň uly bolmalydygyna ünsi çekdi.

Bellenilişi ýaly, ata-babalarymyzyň asylly däplerini dowam etdirip, döwlet ähmiýetli özgertmeleri geçirmäge, durmuş-ykdysady maksatnamalary amala aşyrmaga halk köpçüligi giňden çekilýär. Şunuň bilen baglylykda, bu meseleler boýunça teklipleri işläp taýýarlamagyň, maslahatlary bermegiň, agzybirligimizi, jebisligimizi, asudalygymyzy berkitmäge, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň ösmegine, has-da kuwwatlanmagyna ýardam bermegiň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň baş maksady we esasy wezipeleri bolup durýandygy aýdyldy.

Halk Maslahaty öňde durýan wezipeleri çözmekde — döwleti dolandyrmakda, halkymyzyň agzybirligini saklamakda, ýurdumyzy kuwwatlandyrmakda, ony dünýä tanatmakda täsirli mekdep bolmalydyr.

Mundan başga-da, Halk Maslahatynyň döredilmegi ýurdumyzy geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlän «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmekde aýratyn ähmiýetli bolup durýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow belledi. Bu jemgyýetçilik-syýasy waka halk bilen häkimiýetiň bitewüligini berkitmekde, demokratik kadalary kämilleşdirmekde nobatdaky möhüm ädimdir. «Döwlet adam üçindir!», «Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ýörelgelerimize laýyklykda halkymyzyň hal-ýagdaýyny, durmuş goraglylygyny mundan beýläk-de gowulandyrmak ugrunda alyp barýan işlerimiziň dowamydyr.

Içeri we daşary syýasatdaky galkynyşlarymyz, döwletimiziň berkararlygy, halkymyzyň bagtyýarlygy meniň yhlasymyň, gije-gündizki aladalarymyň ýerine düşendigine kepil bolýar. Men muňa örän guwanýaryn diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini kadaly alyp barmak üçin onuň Prezidiumy — Türkmenistanyň Halk Maslahatyna hasabat berýän, hemişelik hereket edýän kollegial edara döredilýär. Onuň düzümine Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygy, Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Türkmenistanyň Baş prokurory, Türkmenistanyň adalat ministri we welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň halk maslahatlarynyň başlyklary girýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow bu baradaky gürrüňi dowam edip, öňde duran esasy wezipelere ünsi çekmek bilen, Türkmenistanyň Konstitusion kanunynda göz öňünde tutulan ygtyýarlyklaryň çäklerinde Prezidiumyň mejlisleriniň yzygiderli geçiriljekdigini nygtady.

Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň ata-babalarymyzyň hem eýeren, biziň döwletliligimiziň esaslaryny düzýän, milliligimize mahsus kadalara esaslanýandygy, bu kadalaryň demokratiýadan, aýanlykdan, adalatlylykdan, kanunyň h��kmürowanlygyndan, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny ileri tutmakdan, adamyň we raýatyň kanunyň öňündäki deňliginden, adamyň hukuklaryna we azatlyklaryna hormat goýmakdan, çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmakdan hem-de kabul etmekden, jemgyýetçilik pikirini nazara almakdan ybaratdygy bellenildi.

Elbetde, Halk Maslahatynyň döwletimizde, jemgyýetimizde tutýan orny örän uly bolmalydyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy we Halk Maslahatynyň işiniň käbir esasy ugurlaryna ünsi çekdi. Ilkinji nobatda, bu edara döwletimiziň alyp barýan bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik hem-de hoşniýetli goňşuçylyk syýasatyna we «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly ýörelgämize eýerip, halkara soraglara degişli köptaraplaýyn işleri geçirmelidir, döwletleriň we halklaryň özara düşünişmegine, hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň täze nusgalarynyň işlenip taýýarlanylmagyna işjeň gatnaşmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, Halk Maslahatynyň öňünde durýan esasy wezipeleriň biriniň dünýäniň ýurtlary bilen gatnaşyklary ösdürmekden hem-de giňeltmekden ybaratdygy bellenildi. Abraýly halkara we sebit guramalary bilen hyzmatdaşlyga uly üns bermegiň wajypdygy barada hem aýdyldy.

Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow biziň döwletimiziň durmuşa geçirýän «Açyk gapylar» syýasatynyň ähmiýeti barada aýdyp, Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan iki gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň biziň ýurdumyza sebitde we bütin dünýäde häzirki zaman syýasy garaýyşlary we usullary ulanmak üçin giň mümkinçilikleri döredýändigini kanagatlanma bilen belledi.

Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek we ýurdumyzy strategik taýdan özgertmek Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi.

Biziň baş wezipelerimiz türkmen jemgyýetinde agzybirligi, jebisligi, ruhubelentligi we geljege bolan beýik ynamy has-da pugtalandyrmakdyr diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. Şunuň bilen baglylykda, türkmen maşgalasynyň esaslaryny goramakda we berkitmekde, onuň maddy üpjünçiligini gowulandyrmakda maşgala gymmatlyklarynyň ornunyň uludygy bellenildi. Şuny nazara alyp, Türkmenistanyň Halk Maslahaty halk bilen ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýup, maşgalany goldamaga gönükdirilen işlere örän işjeň gatnaşmalydyr, Mejlisiň deputatlary bolsa ýurdumyzyň ministrlikleri we pudak edaralary hem-de halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmalydyr.

Halk Maslahaty häzirki döwürde döwlet bilen halkyň jebisligini, jemgyýetde maksatlaryň birdigini, ösüş ýollaryna bolan garaýyşlaryň bitewüligini ýüze çykarýan esasy jemgyýetçilik-syýasy güýç hökmünde öz ornuny pugtalandyrýar.

Halk Maslahatynyň agzalarynyň halkyň arasynda ýygy-ýygydan bolmagy, adamlary gyzyklandyrýan meseleleri içgin öwrenmegi, ýurdumyzda geçirilýän özgertmelerden habarly bolup, ilat arasynda, aýratyn hem, ýaşlarymyzyň arasynda degişli wagyz-nesihat işlerini geçirmekleri zerur bolup durýar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi.

Şunda köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, teleradioýaýlymlaryň, döwürleýin metbugatyň, elektron neşirleriň, internet saýtlarynyň we beýleki media serişdeleriniň işine uly ähmiýet berilýändigi bellenildi. Olar halkymyz bilen jebis aragatnaşyk saklamagyň möhüm gurallary diýlip hasaplanylýar. Gahryman Arkadagymyz bu wezipeleri ýerine ýetirmegiň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleri boýunça metbugat wekiliniň üstüne ýüklenendigini belledi. Şeýle hem ilaty halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasynyň işi bilen tanyşdyrmak üçin internet saýtynyň döredilendigi bellenildi.

Amala aşyrylýan işleriň ählisi türkmen döwletiniň, Türkmenistanyň Prezidentiniň alyp barýan syýasatlaryny goldamaga, geçirilýän özgertmeleriň netijeliligini artdyrmaga, halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilendir.

Ýurdumyzda döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralarynyň, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň — Geňeşleriň ygtyýarlyklaryny, onuň işiniň tertibini, agzalarynyň we wezipeli adamlarynyň işiniň hukuk esaslaryny, tertibini we ygtyýarlyklaryny kesgitleýän Türkmenistanyň kanunçylygy hereket edýär. Milli kanunçylykda bu edaralara örän giň hukuklar we mümkinçilikler berilýär.

“Ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, bu edaralar welaýat, etrap, şäher häkimlikleri bolup durýar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy we welaýatlaryň, etraplaryň hem-de şäherleriň ýolbaşçylarynyň öňünde durýan esasy wezipelere ünsi çekdi.

“Döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralary hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna, Türkmenistanyň Konstitusiýasyna laýyklykda, döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralary, ýagny welaýatda — welaýat halk maslahaty; welaýat hukukly şäherde — şäher halk maslahaty; etrapda — etrap halk maslahaty; etrap hukukly şäherde — şäher halk maslahaty döredilýär diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy we welaýat, etrap, şäher halk maslahatlarynyň agzalarynyň esasy ygtyýarlyklaryny belledi.

Bellenilişi ýaly, 2023-nji ýylyň 26-njy martynda welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň agzalarynyň saýlawlarynda iň mynasyp, zähmeti, şahsy görüm-göreldesi bilen tapawutlanan adamlar saýlandy.

Wagt öňe tarap hereket edýär. Türkmenistan hem yzygiderli ösüşiň, giň gerimli özgertmeleriň ýoly bilen öňe barýar. Şunuň bilen baglylykda, halk maslahatlarynyň täze agzalarynyň öz işlerini döwrüň talabyna laýyk guramaklary üçin Türkmenistanyň Mejlisi olara ýardam berip durmaly. Olar bilen okuw maslahatlary gurap, degişli kanunçylyk namalary barada giňişleýin okuwlary geçirmeli. Türkmenistanyň Mejlisi Maliýe we ykdysadyýet ministrligi bilen bilelikde «Döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralary hakynda» Kanuna laýyklykda, halk maslahatlarynyň işini kämilleşdirmek meselesine seretmeli.

Şunuň bilen birlikde, türkmen halkynyň Milli Lideri azyk howpsuzlygy, tebigaty goramak, ilatyň durmuş üpjünçiligi meseleleriniň ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, welaýat, etrap, şäher halk maslahatlarynyň elmydama üns merkezinde bolmalydygyny nygtady.

Mundan başga-da, döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralarynyň işiniň döwrüň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirilmelidigi hem-de olaryň ygtyýarlyklarynyň ýokarlandyrylmalydygy bellenildi. Olar öz işinde düzüminde hormatly ýaşulular bolan raýat jemgyýetiniň özboluşly mekdebine daýanmalydyr.

«Ýerli öz-özüňi dolandyryş hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda çäk, jemgyýetçilik öz-özüňi dolandyryş edaralary baradaky kadalar beýan edilýär. Hususan-da, öz-özüňi dolandyryş edaralary jemgyýetçilik başlangyçlarynda, degişli çäkde ýaşaýan ilatyň bähbitlerinden ugur alyp, ýerli ähmiýetli meseleleri özbaşdak çözmek maksady bilen döredilýär.

Şu nukdaýnazardan ugur alyp, kanunçylygymyzda kesgitlenilen bu edaranyň işini talabalaýyk ýola goýmak üçin Türkmenistanyň Mejlisi ýerlerde Geňeşler bilen degişli kanunçylyk namalary barada giňişleýin okuw-maslahatlary yzygiderli gurap durmalydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi.

Ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary, welaýat, şäher we etrap halk maslahatlary obadaky işjeň adamlar, mekdepleriň mugallymlary, medeniýet işgärleri bilen bilelikde ilatyň arasynda düşündiriş we terbiýeçilik işlerini geçirmelidir, oba ilatynyň durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça teklipleri taýýarlamalydyr diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Türkmenler «Maslahatly biçilen don gysga bolmaz» diýip, ýöne ýere aýtmandyrlar diýip bellemek bilen, türkmen halkynyň Milli Lideri ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, welaýat, şäher we etrap halk maslahatlarynyň Türkmenistanyň Halk Maslahaty, Türkmenistanyň Mejlisi bilen ýakyndan aragatnaşyk saklap, her bir işi maslahatlaşyp çözmelidigini, Türkmenistanyň Halk Maslahatyna, Türkmenistanyň Mejlisine öz çäklerini ykdysady, durmuş we medeni taýdan ösdürmegiň esasy ugurlary boýunça has ähmiýetli teklipleri garamaga bermelidigini nygtady.

Milli parlamentiň deputatlary jemgyýetimiziň durmuşynyň, ondaky wakalaryň jümmüşinde bolmalydyrlar, döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralarynda, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynda bolup, ýygy-ýygydan duşuşmaly we gürrüňdeş bolmalydyrlar diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we şeýle pikir alyşmalaryň hereket edýän kanunçylyga üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek üçin peýdaly maglumatlary berjekdigine hem-de täze kabul edýän kanunlarymyza, geçirýän özgertmelerimize işjeňlik häsiýetini berjekdigine pugta ynam bildirdi.

Çykyşynyň ahyrynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ýerine ýetiriji häkimiýeti özgertmek, döwlet dolandyryş ulgamynyň işini düzgünleşdirmek we onuň netijeliligini ýokarlandyrmak baradaky käbir garaýyşlaryna mejlise gatnaşyjylaryň ünsüni çekdi, şeýle hem Türkmenistanyň Mejlisiniň we Ministrler Kabinetiniň, welaýatlaryň häkimlikleriniň öňünde durýan möhüm wezipeleri kesgitledi.

Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň döwlet esaslaryny pugtalandyrmaga, eziz Diýarymyzy ösdürmäge işjeň gatnaşmak, ýurdumyzda we sebitde pugta durnuklylygy, sebitleýin we halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de üpjün etmek wezipeleri bar. Şunuň bilen birlikde, raýat jemgyýetini yzygiderli ösdürmek üçin degişli işleri geçirmegiň, raýatlarymyzyň hukuklaryny we azatlyklaryny üpjün etmek boýunça täze başlangyçlar bilen çykyş etmegiň zerurdygy barada aýdyldy.

Gahryman Arkadagymyz şeýle hem hormatly Prezidentimiz tarapyndan durmuşa geçirilýän beýik özgertmelere gönükdirilen maksatnamalary, ýurdumyzy durmuş-ykdysady we medeni taýdan ösdürmegi hem-de alnyp barylýan giň gerimli özgertmeleri wagyz etmegiň we ilata giňden düşündirmegiň wajypdygyny nygtady.

Bu edaralaryň gözegçilik ygtyýarlyklaryny giňeltmegi göz öňünde tutmak möhüm wezipeleriň hatarynda görkezildi. Türkmen halkynyň Milli Lideri ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, ýerli öz-özüňi dolandyryş ulgamynyň hukuk ýagdaýyna halkara tejribä laýyklykda doly seretmegiň hem-de olaryň ygtyýarlyklaryny, maliýe üpjünçilik we eýeçilik hukuk esaslaryny anyk kesgitlemek üçin degişli işleri geçirmegiň, ilata edilýän hyzmatlaryň hiliniň ýokary bolmagyny gazanmagyň zerurdygyny nygtady. Şu wezipelerden ugur alyp, welaýat, etrap, şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň işini guramagyň kanunçylyk esaslaryny berkitmek hem-de olaryň ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralary bilen özara gatnaşyklaryny düzgünleşdirmegiň netijeli ulgamyny döretmek möhümdir diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Hökümet ýerine ýetiriji häkimiýetiň tutuş ulgamy üçin jogapkärçilik çekýär diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi we ýurdumyzyň Hökümetiniň alyp barýan işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, onuň her bir agzasynyň şahsy jogapkärçiligini artdyrmagyň wajypdygyna ünsi çekdi. Türkmenistanyň Mejlisi bilen Ministrler Kabinetiniň işiniň sazlaşykly we ylalaşykly alnyp barylmalydygy aýdyldy.

Bellenilişi ýaly, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary kadalaşdyryjy hukuk namalaryny wagtynda kabul etmek boýunça degişli işleri geçirmelidir. Ýurdumyzda kabul edilen Maksatnamalarda göz öňünde tutulan ägirt uly özgertmeleriň hukuk esasyny döretmek, bazar ykdysadyýeti şertlerinde pudaklaryň netijeliligini ýokarlandyrmaga, olaryň dünýä ykdysady giňişligine işjeň goşulmagyna gönükdirilen täze kanunçylyk namalaryny kabul etmek hem-de kanunlary yzygiderli kämilleşdirmek Türkmenistanyň Mejlisiniň ilkinji nobatdaky örän möhüm wezipesidir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň abadançylygyny, halkymyzyň eşretli we döwrebap durmuşyny üpjün etmek barada edýän ýadawsyz aladalarynyň, amala aşyrýan işleriniň netijesinde uly üstünlikler gazanylýar. Arkadag şäheri munuň aýdyň mysallarynyň biridir. Şu günler bu şäheri dabaraly ýagdaýda ulanmaga bermäge taýýarlyk görülýär.

Bu «akylly» şäheriň innowasion taslamasy dünýäniň we milli binagärligiň, bezegiň, tehnologik üpjünçiligiň iň gowy nusgasyny özünde jemleýär. Şäher düzümi durmuş we beýleki maksatly desgalaryň toplumyny, şol sanda çagalar baglaryny, mekdepleri, beýleki ýöriteleşdirilen okuw mekdeplerini, saglygy goraýyş, medeniýet, söwda, hyzmatlar ulgamlarynyň edaralaryny, sport desgalaryny, edara binalaryny özüne birleşdirýär.

Ýakynda Arkadag şäheriniň hukuk ýagdaýyny, şonuň ýaly-da wezipelerini amala aşyrmagy bilen baglylykda döwlet häkimiýet edaralarynyň işiniň hukuk, guramaçylyk we beýleki esaslaryny kesgitleýän «Arkadag şäheri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi, şäheriň düzüminde Kärizek hem-de Gorjaw etraplary döredildi diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenilişi ýaly, geljek ýedi ýylda ýurdumyzyň önümçilik mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek, ýaşaýyş-durmuş ulgamyny ösdürmek üçin uly möçberlerde maýa goýumlar gönükdirilýär.

Arkadagly Serdarymyz Türkmenistanyň Prezidenti wezipesine girişmek dabarasynda eden çykyşynda: “Her bir maşgalany häzirki zaman öýi ýa-da jaýy bilen üpjün etmek meniň esasy aladalarymyň biri bolar” diýip belledi. Bu işiň üstünlikli amal edilmegi bolsa şähergurluşyk işi bilen berk baglanyşyklydyr. Häzirki zaman şähergurluşygy ykdysady işiň örän çylşyrymly görnüşleriniň biri bolup, onda dünýäniň ösüş meýillerini we jemgyýete mahsus bolan milli aýratynlyklaryň özara sazlaşygyny gazanmak zerur bolup durýar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi.

Bu işiň ýene bir tapawutly tarapy onuň ýurduň durnukly ykdysady ösüşiniň kepilleriniň biri hökmünde çykyş etmegidir. Bu ugurdaky işleriň ýokary derejede alnyp barylmagynyň esasy kepili bolsa döwrebap kanunçylykdyr. Ýaňy-ýakynda kabul edilen «Ýaşaýyş jaýlarynyň we gozgalmaýan emläge degişli başga obýektleriň paýly gurluşygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetme we goşmaça girizmek hakynda», «Şähergurluşyk işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna goşmaçalar we üýtgetme girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň ähmiýetine aýratyn üns çekildi.

Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we kanunlaryna laýyklykda, Arkadag şäherinde we onuň etraplarynda Arkadag şäheriniň halk maslahaty we onuň etraplarynyň halk maslahatlary döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralary bolup durýarlar. Arkadag şäheriniň we onuň etraplarynyň halk maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň tertibi Türkmenistanyň kanunlary bilen bellenilýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi topara hem-de Türkmenistanyň Mejlisine

Arkadag şäheriniň we täze döredilen etraplaryň halk maslahatlarynyň agzalarynyň saýlawlaryny geçirmek bilen bagly işleri guramagy tabşyrdy.

Ýurdumyzda ýaşlarymyzyň kämil bilim almagy, halkymyza, Watanymyza gerekli adamlar bolup ýetişmekleri üçin ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmek, ilat arasynda sagdyn durmuş kadalaryny berkarar etmek bilen bagly wezipeler döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, BMG tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň zerur şerti hökmünde ekologiýa meselelerine möhüm orun degişlidir. Türkmenistan bu möhüm wezipeleri çözmäge anyk goşant goşup, uzak geljek üçin niýetlenen, ylmy taýdan esaslandyrylan tebigaty goraýyş strategiýasyny toplumlaýyn durmuşa geçirýär. Halk Maslahatynyň işinde bu meselä hem aýratyn ähmiýet berilmelidir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy.

Biziň ýurdumyzda dürli tebigy baýlyklaryň, çig mal serişdeleriniň örän uly gorlary bar diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi we olaryň halkymyzyň hyzmatyna, bähbitlerine gönükdirilmelidigini, goralyp saklanylmalydygyny hem-de geljekki nesillere ýetirilmelidigini nygtady.

Şunuň bilen birlikde, milli baýlyklarymyzy, çig mal serişdelerimizi senagat taýdan özleşdirip, netijeli ulanmak, dünýä bazarlaryna diňe bir çig mal bilen däl-de, taýýar önümler bilen çykmak üçin zawodlary, fabrikleri, beýleki senagat desgalaryny, köprüleri, howa menzillerini, demir ýollary, awtomobil ýollaryny gurmagy ýene-de dowam etdirmegiň wajypdygy bellenildi.

Ýurdumyzyň ulag-üstaşyr geçirijilik ukybyny, himiýa, elektroenergetika, nebitgaz senagatlarynyň mümkinçiliklerini netijeli ulanyp, olary Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge degişli soraglary çözmäge gönükdirmelidiris diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Telekeçiligi goldamak, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak, içerki bazarlarda azyk bolçulygyny üpjün etmek, täze önümçilikleri we iş orunlaryny döretmek, ilaty ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmek ýaly çäreler halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.

Täze taryhy döwürde parlament diplomatiýasy hem hil taýdan täze derejä we işjeň häsiýete eýe bolýar. Ýurdumyzyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna laýyklykda, bu syýasat üstünlikli dowam etdirilýär. Munuň özi Bitarap döwletimiziň halkara başlangyçlaryny goldamakda möhüm gural bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, bir palataly parlamentiň parlamentara gatnaşyklaryň ösdürilmegine, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny milli kanunçylyga ornaşdyrmak babatda öňde goýan wezipelerimizi üstünlikli ýerine ýetirmäge ýardam etjekdigi bellenildi.

Şunuň bilen bir hatarda, nygtalyşy ýaly, milli kanunçylyk binýadynyň kämilleşdirilmegi döwletimizi syýasy, ykdysady, durmuş we medeni babatda ösdürmek üçin möhümdir. Halkara tejribeden ugur alyp, Mejlisiň deputatlary kanunçylyk namalaryny yzygiderli döwrebap ýagdaýa getirmelidir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy aýtdy we ähli işlerde diňe halkymyzyň bähbitlerinden ugur alynmalydygyna ýene-de bir gezek ünsi çekdi. Sebäbi halkymyzyň bähbitleri döwlet häkimiýetiniň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar.

Gahryman Arkadagymyz aýdylanlary jemläp, alnyp barylýan ähli işleriň Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygyny goramaga, hemişelik Bitaraplygyny berkitmäge, ýurdumyzy gülledip ösdürmäge, halkymyzyň parahat, abadan durmuşda, bolçulykda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilmelidigini nygtady.

Bellenilişi ýaly, Halk Maslahatynyň agzalarynyň her biri bu möhüm işlere öz mynasyp goşandyny goşmalydyr, ilat arasynda, esasan hem, ýaşlary�� arasynda döwletimiziň her bir adamyň abadan durmuşda ýaşamagyna gönükdirilen ynsanperwer içeri we daşary syýasatyny, milli kanunçylygy wagyz etmäge ýakyndan gatnaşmalydyr.

Geljekde alnyp baryljak işleri has-da kämilleşdirmek, netijeliligini artdyrmak ugrunda degişli teklipleri taýýarlap, ýerine ýetirmek üçin Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine ibermek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň öňünde durýan esasy wezipeleriň biridir.

Garaşsyz Watanymyza buýsanjymyzy, nurana ertirlere ynamymyzy, aýdyň maksatlarymyzy belentde tutup, halkymyzyň isleg-arzuwlary esasynda 2023-nji ýyla «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýip at berildi. Munuň özi Watanymyzyň geljegi bolan ýaşlara bildirilen uly ynamdyr.

Biz halkymyzyň, şol sanda ýaşlarymyzyň watansöýüjiligine, zehinine we yhlasyna daýanyp, eziz Watanymyzy rowaçlyklaryň ýurduna öwürjekdigimize, siziň her biriňiziň Türkmenistan döwletimiziň Garaşsyzlygyny, hemişelik Bitaraplygyny berkitmäge, halkymyzyň abadançylygyny, bagtyýarlygyny üpjün edýän işlerden çetde durmajakdygyňyza, ähli ukyp-başarnygyňyzy halkymyza hyzmat etmäge gönükdirjekdigiňize pugta ynanýarys diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy belledi.

Birleşen tagallalarymyz, agzybirlikli we yhlasly zähmetimiz netijesinde, ata Watanymyzy gülledip ösdürip, şöhratly taryhymyzyň sahypalaryna altyn harplar bilen ýazyljak, geljek nesillerimize nusga boljak işleri bitirip bileris diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berdi. Ol bu günki geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň uly ähmiýetini aýratyn nygtady.

Wise-premýer, daşary işler ministri Gahryman Arkadagymyzyň döwlet işgäri hökmünde köp ýyllyk terjibesini paýlaşandygy, mejlisde çuň manyly çykyş edendigi hem-de öz öňlerinde halkymyzyň bagtyýar durmuşyna gönükdirilen möhüm wezipeleri goýandygyny belläp, bu ugurda işleri has-da kämilleşdirmek boýunça degişli çäreleriň görüljekdigini nygtady.

Çykyşda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda halkara gatnaşyklarda taryhy ösüşlere eýe bolup, Birleşen Milletler Guramasy bilen işjeň hyzmatdaşlygy alyp barýar.

Daşary işler ministri şu günki wakanyň möhümdigine ünsi çekip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde geçirilen mejlisde Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň döredilendigini, onuň düzüminiň kesgitlenendigini belledi.

Bu ýokary wekilçilikli edaranyň halkymyzyň jebisligini berkidýän güýçdügini nygtap, wise-premýer, ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy türkmen halkynyň Milli Liderine hem-de hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy D.Gulmanowa söz berildi. Onuň çykyşynda bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik durmuşynda taryhy waka öwrülen Halk Maslahatynyň mejlisiniň geçirilmegi, onda möhüm wezipeleriň kesgitlenilmegi türkmenistanlylaryň kanuny bähbitlerini goramaga, halkymyzyň abadan we parahat durmuşyny üpjün etmäge, uly ykdysady ösüşleri gazanmaga ýardam eder.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan döwlet syýasatyny durmuşa geçirmek, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ägirt uly özgertmeleriniň hukuk esaslaryny döretmek boýunça giň gerimli işleriň geçirilýändigi bellenildi.

Mejlisiň Başlygy türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň bu günki mejlisde milli kanunçylygy mundan beýläk hem kämilleşdirmek boýunça öňe süren asylly başlangyçlaryndan ugur alyp, parlamentiň deputatlarynyň bu ugurdaky işleri, halkara kadalara laýyklykda, netijeli dowam etdirjekdiklerine ynandyrdy.

Soňra Halk Maslahatynyň Diwanynyň iş dolandyryjysy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty K.Babaýewe söz berildi. Çykyşda nygtalyşy ýaly, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu mejlisiň barşynda öňe süren anyk teklipleri döwürleriň we nesilleriň özara baglanyşygyny üpjün eder, iň esasysy bolsa halkymyzyň kanuny bähbitlerini mundan beýläk hem gorar. Şunuň bilen baglylykda, öňde goýlan wezipeleri iş ýüzünde durmuşa geçirmek, ilatyň arasynda taryhy başlangyçlaryň ähmiýetini giňden düşündirmek, adamlaryň pikirlerini diňlemek möhüm işler hökmünde kesgitlenildi.

Bellenilişi ýaly, milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmek işlerinde umumy ykrar edilen halkara kadalaryň berjaý edilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmak boýunça degişli işler geçirilýär. Konstitusion Kanunyň esasy maksady her bir raýatyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramakdan, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmakdan, parahatçylygy üpjün etmekden ybaratdyr.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň bu ugurda goýan wezipelerini üstünlikli durmuşa geçirmek üçin halk bilen jebis işleniljekdigine ynandyryp, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň iş dolandyryjysy, Mejlisiň deputaty K.Babaýew Arkadagly Serdarymyza we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra mejlis Türkmenistanyň Mejlisiniň Ylym, bilim, medeniýet we ýaşlar syýasaty baradaky komitetiniň başlygy B.Seýidowanyň çykyşy bilen dowam etdi. Bellenilişi ýaly, halka hyzmat etmegiň beýik nusgasyny görkezen Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan ägirt uly özgertmeleriň başyny başlady. Şol özgertmeler häzirki döwürde Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýar. B.Seýidowa mejlisde ýaş türkmenistanlylary döwletimiziň jemgyýetçilik-syýasy durmuşyna işjeň çekmek, olaryň sanly tehnologiýalardan baş çykarýan, döwrebap hünärmenler bolup ýetişmekleri babatdaky ymtylmalaryny höweslendirmek, ýaşlary watançylyk hem-de ynsanperwerlik ruhunda terbiýelemek boýunça uly işleriň alnyp baryljakdygyna ynandyrdy.

Mejlisiň deputatlary öz işinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňde goýan wezipelerinden ugur alarlar. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Arkadagly Serdarymyzyň ýurdumyzyň bilim ulgamyny kämilleşdirmek meselelerine uly üns bermeginiň netijesinde täze okuw mekdepleriniň ençemesi gurlup ulanylmaga berildi. Şol mekdeplerde ýaş nesliň döwrebap bilim almagy üçin ähli şertler döredildi, zerur bolan ugurdaş enjamlar bilen üpjün edilen sport meýdançalary göz öňünde tutuldy. Munuň özi sportuň muşdaklary üçin giň mümkinçilikleri açýar.

Häzirki wagtda ýaşlarymyz dürli dilleri suwara bilýärler. Ýurdumyzda daşary ýurt dillerine ýöriteleşdirilen bilim ojaklarynyň ençemesi hereket edýär.

Soňra mejlisde Aşgabat şäheriniň halk maslahatynyň başlygy, Hormatly il ýaşulusy G.Ataýewe söz berildi. Ol Halk Maslahatynyň şu günki geçirilen mejlisiniň halkymyz üçin taryhy waka bolup durýandygyny belledi. G.Ataýew bu mejlise gatnaşmagyň özi üçin hormatdygyny belläp, türkmen halkynyň Milli Lideriniň ýaşlara uly üns berýändigini, ýaşuly nesle ägirt uly hormat goýýandygyny buýsanç bilen nygtady. Gahryman Arkadagymyz çuň manyly çykyşynda ýaş nesliň döwletiň durmuşyndaky ornuna aýratyn üns berdi. Munuň özi Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda ýaş türkmenistanlylara ägirt uly ynam bildirilýändiginiň aýdyň mysalydyr.

Hormatly il ýaşulusynyň belleýşi ýaly, Gahryman Arkadagymyzyň şu mejlisde ýaşlar barada aýdan parasatly sözleri, olaryň öňünde goýlan wezipeler halkymyzyň arasynda giňden wagyz ediler. Munuň üçin ähli zerur şertler dörediler.

Bellenilişi ýaly, türkmen halkynyň Milli Lideri islendik işde ýaşululara sala salýar. Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ýanynda Ýaşulular geňeşiniň döredilmegi we onuň düzgünnamasynyň tassyklanylmagy hem ýurdumyzda döwletli tutumlar tutulanda ýaşulularyň pähim-pendine uly ornuň degişlidiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Gahryman Arkadagymyz mejlisiň jemini jemläp, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine täze saýlanan Mejlisiň deputatlarynyň, welaýat, etrap, şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalarynyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň kanunçylyk esaslaryny üpjün etmäge mynasyp goşantlaryny goşjakdyklaryna ynam bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy mejlisi tamamlap, oňa gatnaşanlara jogapkärli işlerinde üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

***

Şu ýylyň mart aýynyň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow tarapyndan üstünlikli durmuşa geçirilýän «Açyk gapylar» syýasatynyň çäklerinde ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň netijeli işleri alyp barýandyklarynyň aýdyň subutnamasy boldy. Daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň gatnaşmagynda dürli görnüşde geçirilen işewürlik duşuşyklary, gepleşikler, forumlar, Türkmenistanyň ynanyşmak, deňhukuklylyk, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda giň halkara hyzmatdaşlyga gönükdirilen daşary syýasat ugrunyň üstünliklere beslenýändigini tassyklady.

1-2-nji martda Türkmenistanyň wekiliýeti Birleşen Milletler Guramasynyň Adam hukuklary boýunça komitetiniň 137-nji mejlisiniň işine gatnaşdy. Onuň dowamynda ýurdumyzda adam hukuklarynyň goraglylygyny üpjün etmek we bu ugurda kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça ulgamlaýyn işleriň alnyp barylýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, halkara borçnamalaryň hem-de BMG-niň şertnamalaýyn edaralarynyň maslahatlarynyň ýerine ýetirilmegine aýratyn üns berilýär. Mejlisiň çäklerinde Adam hukuklary boýunça komitet Türkmenistanyň Raýat we syýasy hukuklar hakynda halkara paktyň kadalarynyň we düzgünleriniň ýerine ýetirilişi boýunça üçünji döwürleýin hasabatyna garady.

***

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň birinji maslahaty geçirildi. Onuň dowamynda milli parlamentiň täze ýolbaşçy düzümi saýlanyldy, şeýle hem deputatlaryň öňünde durýan esasy wezipeler kesgitlenildi.

Mejlisiň maslahatyna gatnaşmak üçin Jemgyýetçilik guramalarynyň merkeziniň maslahatlar zalynda altynjy we ýedinji çagyrylyşyň deputatlary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriň, Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň wekilleri we beýlekiler ýygnandylar.

***

Döwlet Baştutanymyz maslahata gatnaşyjylary mübärekläp, şu ýylyň 26-njy martynda ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik durmuşynda örän möhüm wakanyň bolandygyny — Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlarynyň geçirilendigini belledi. Demokratik ýörelgeler esasynda geçirilen saýlawlara ýurdumyzyň raýatlary ýokary işjeňlikde gatnaşdylar.

Bilşiňiz ýaly, şu ýylyň ýanwar aýynda ýurdumyzda möhüm konstitusion özgertmeler hem amala aşyryldy. Halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy bolan Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi. Gahryman Arkadagymyz Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenip, türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip ykrar edildi diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Bu gün bolsa biz Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň birinji maslahatyny geçirýäris diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi hem-de ony açyk diýip yglan etdi. Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar.

Mejlisiň gün tertibi tassyklanandan soňra, Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň başlygy G.Myradowa söz berildi. Ol ählihalk saýlawlarynyň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň deputatlarynyň saýlawlary Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, milli kanunçylyga hem-de ykrar edilen halkara kadalara laýyklykda, aýanlyk ýagdaýynda, bäsleşik esasynda geçirildi. Saýlaw möwsüminde dalaşgärleri hödürlemek maksady bilen, ýurdumyz boýunça 125 saýlaw okrugy, ses bermek üçin 2644 saýlaw uçastogy, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň we konsullyk edaralarynyň ýanynda 42 saýlaw uçastogy döredildi.

Mejlisiň deputatlarynyň saýlawlary boýunça Türkmenistanyň syýasy partiýalary tarapyndan 175, raýatlar toparlary tarapyndan 83 adam deputatlyga dalaşgärlige hödürlenip, 258 dalaşgär bellige alyndy. Dalaşgärleriň wagyz işlerini geçirmekleri üçin deň şertler döredildi. Olaryň çykyşlarynyň 258-si teleýaýlymlara berildi. Dalaşgärlere dahylly maglumatlar gazetlerde çap edilip, halka ýetirildi. Olar saýlawçylar bilen duşuşyklaryň 700-den gowragyny geçirdiler. Saýlaw uçastoklarynyň 240-synda ses berlişi onlaýn tertipde göni görkezildi.

Şeýle hem merkezi saýlaw toparynyň ýolbaşçysy saýlawlara syn etmäge milli synçylaryň 3 müňe golaýynyň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyndan, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasyndan, Türki Döwletleriň Guramasyndan, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyndan, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasyndan halkara synçylaryň 60-synyň, Türkmenistanda işleýän daşary ýurtly diplomatlardan hem 32-siniň gatnaşandygyny habar berdi. Halkara guramalaryň synçylar toparlary brifingleri geçirip, Türkmenistanyň demokratik kadalara ygrarlydygyny, saýlawlaryň açyklyk şertlerinde, aýanlyk ýagdaýynda, demokratik ýörelgelere laýyklykda, giň bäsleşik esasynda, guramaçylykly geçirilendigini bellediler.

Nygtalyşy ýaly, ýurdumyzyň raýatlary saýlawlara işjeň gatnaşdylar. Türkmenistan boýunça jemi 3 million 496 müň 368 saýlawçydan 3 million 185 müň 935-si ses berip, 91,12 göterim gatnaşyk boldy. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna 125 adam, şol sanda Türkmenistanyň Demokratik partiýasyndan 65 (52 göterim), Senagatçylar we telekeçiler partiýasyndan 18 (14,5 göterim), Agrar partiýadan 24 (19 göterim), raýatlaryň toparlaryndan 18 (14,5 göterim) adam saýlanyldy. Mejlisiň saýlanan deputatlarynyň 25,60 göterimi zenanlar, 99 göterime golaýy ýokary bilimli raýatlardyr. Şolaryň 10 göterime golaýy ýaşy 30-a çenli, 40,80 göterimi bolsa ýaşy 40-a çenli bolan adamlardyr. Saýlanan deputatlaryň 45 göterimi ylym, bilim ulgamlarynda, syýasy-jemgyýetçilik guramalarynda, 11 göterimi saglygy goraýyş, 6 göterimden köprägi maliýe we ykdysadyýet, 5 göterimi durmuş üpjünçiligi, 4 göterimi oba hojalyk ulgamlarynda, şeýle-de beýleki ulgamlarda zähmet çekýän raýatlardan ybarat.

Merkezi saýlaw toparynyň şu ýylyň 29-njy martynda geçirilen mejlisinde saýlawlarda ses bermegiň netijeleri jemlenildi we saýlawlar Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, Saýlaw kodeksine laýyklykda geçirildi diýlip ykrar edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlara ýüzlenip, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň saýlawlarynyň netijeleri barada Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň başlygynyň hasabatyndan görnüşi ýaly, 2023-nji ýylyň 26-njy martynda geçirilen saýlawlaryň netijeleri boýunça Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň 125-si saýlanyldy. Mejlisiň deputatlaryny saýlamak işi ýurdumyzyň saýlaw kanunçylygyna laýyklykda geçirildi diýip belledi.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, «Türkmenistanyň Mejlisi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 3-nji maddasyna laýyklykda, täze çagyrylyşyň deputatlarynyň ygtyýarlyklary Mejlisiň birinji maslahatynda ykrar edilýär. Şunuň bilen baglylykda, Mejlisiň mandat toparynyň teklibi boýunça Mejlisiň deputatlarynyň ygtyýarlyklaryny ykrar etmek hakynda karar kabul etmeli diýip, hormatly Prezidentimiz mandat toparynyň ses bermek arkaly saýlanylmalydygyny belledi.

Milli parlamentariler mandat toparynyň düzümi bilen tanşyp, degişli karary kabul etmek arkaly ony biragyzdan tassykladylar.

Maslahat mandat toparynyň başlygy, Mejlisiň deputaty B.Seýilowyň hasabaty bilen dowam etdi. Ol Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda giň bäsdeşlik, aýanlyk ýörelgeleri esasynda, milli kanunçylygymyza hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda geçirilen Mejlisiň deputatlarynyň saýlawlarynyň ata Watanymyzda demokratiýanyň dabaralanmasy bolandygyny belledi. Saýlawlar gününde ýurdumyzyň raýatlary ýokary işjeňlik görkezdiler.

Merkezi saýlaw toparyndan berlen resminamalar esasynda mandat topary Mejlisiň ýedinji çagyrylyşynyň düzümine saýlanan deputatlaryň ygtyýarlyklaryny barlady. Saýlawlar Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we ýurdumyzyň Saýlaw kodeksine laýyklykda saýlaw okruglarynyň 125-sinde geçirildi. Syýasy partiýalar hem-de degişli saýlaw okrugynyň çäginde ýaşaýan raýatlar toparlary tarapyndan deputatlyga hödürlenen dalaşgärleriň 258-si bellige alyndy. Saýlawlaryň netijeleri esasynda merkezi saýlaw tarapyndan saýlanan dalaşgärleriň 125-si Mejlisiň düzümine saýlanan deputatlar hökmünde bellige alyndy. Ozal habar berlişi ýaly, deputatlaryň täze düzüminiň hatarynda senagat-gurluşyk we ulag-aragatnaşyk ulgamlarynda, oba hojalygynda, ylym we bilim, medeniýet, sungat, saglygy goraýyş, durmuş üpjünçiligi edaralarynda, maliýe-ykdysady toplumda we beýleki pudaklarda işleýän adamlar bar. Täze saýlanan deputatlaryň 32-si ýa-da 25,60 göterimi zenanlardyr. Şeýle hem deputatlar düzüminiň ýaş boýunça görkezijileri barada habar berildi.

Mandat toparynyň başlygy çykyşyny jemläp, saýlanan 125 deputatyň ygtyýarlyklarynyň ykrar edilendigini habar berdi. Ýokarda beýan edilenler esasynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 80-nji we “Türkmenistanyň Mejlisi hakynda” Kanunyň 8-nji maddasyna laýyklykda, “Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň ygtyýarlyklaryny ykrar etmek hakynda” Türkmenistanyň Mejlisiniň kararynyň taslamasy taýýarlanyldy. Hödürlenen resminama deputatlar tarapyndan biragyzdan kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow maslahaty dowam edip, Mejlisiň täze saýlanan deputatlaryny saýlawlarda gazanan üstünlikleri bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de saýlawçylaryň bildiren ynamyny ödäp, uly abraýa eýe bolmaklaryny arzuw etdi.

Soňra Mejlisiň altynjy çagyrylyşynyň deputatlar düzüminiň ýolbaşçysy G.Mämmedowa söz berildi. Ol türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa hemmetaraplaýyn goldawy, altynjy çagyrylyşyň deputatlar düzüminiň öňünde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmegi babatda döredilen şertler we mümkinçilikler üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ähli bilimini hem-de toplan tejribesini ulanyp, mundan beýläk-de eziz Watanymyzyň gülläp ösmeginiň bähbidine tutanýerli zähmet çekjekdigine ynandyrdy.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallalary bilen Türkmenistanyň Mejlisiniň işi täze derejelere ýetirildi. Döwlet Baştutanymyz G.Mämmedowa hem-de Türkmenistanyň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň deputatlaryna hukuk özgertmelerini geçirmäge goşan goşantlary üçin minnetdarlyk bildirdi.

***

Döwlet Baştutanymyz ýygnananlara ýüzlenip, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň netijesinde syýasatda, ykdysadyýetde, medeni-durmuş ugurlarynda uly ösüşleriň gazanylýandygyny belledi. Türkmenistanyň ynsanperwerlik, parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine esaslanýan içeri we daşary syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär. Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň demokratik we hukuk esaslarynyň pugtalandyrylmagy, milli hukuk binýadynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» we beýleki kabul edilen maksatnamalarda kesgitlenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhüm şertleri bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Türkmenistanda adamyň we raýatyň Konstitusiýada hem-de kanunlarda kepillendirilen hukuklaryny, azatlyklaryny goramak biziň alyp barýan döwlet syýasatymyzyň baş maksady bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, bu işleriň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek ýurduň kanun çykaryjy edarasynyň esasy wezipeleriniň biri bolmaly. Şunuň bilen baglylykda, raýat-hukuk gatnaşyklaryny kämilleşdirmek maksady bilen, häzirki döwrüň talaplaryndan we oňyn halkara tejribeden ugur alyp, Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň täze rejelenen görnüşini taýýarlamak zerur bolup durýar. Türkmenistanyň Administratiw hukuk bozulmalary hakynda kodeksine we beýleki kodekslere üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek boýunça işler alnyp barylmalydyr.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 134-nji maddasyna laýyklykda, Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň bazar gatnaşyklary ýörelgelerine esaslanýandygyny göz öňünde tutup, bu ugurdaky kanunçylygy hem kämilleşdirmek möhümdir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Bellenilişi ýaly, Watanymyza, döwletimize, halkymyza wepaly, watansöýüjilik ruhunda terbiýelenen, ahlak taýdan durnukly, sagdyn pikirli hem-de hünär taýdan kämil harby gullukçylary kemala getirmek we olaryň hukuk goraglylygyny kämilleşdirmek maksady bilen, «Harby gullukçylaryň hukuk ýagdaýy hakynda» we «Harby borçlulyk we harby gulluk hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryna täzeden seretmek wajypdyr.

Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň ykdysady we maliýe görkezijilerinden ugur alnyp, geljek ýylda amala aşyrylmaly işleriň ykdysady hasaplamalaryny edip, «Türkmenistanyň 2024-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasyny işläp taýýarlamak boýunça işlere häzirki wagtdan taýýarlyk görmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Döwlet býujetine seredilende, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda durnukly ösüş depginlerini üpjün etmek, goşmaça iş orunlaryny döretmek we zähmet haklaryny yzygiderli ýokarlandyrmak, ilatyň durmuş taýdan goraglylygyny berkitmek, halkyň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen maksatnamalary durmuşa geçirmek bilen bagly wezipelere üns berilmelidir. Döwlet serişdelerini aýawly ulanmak, býujet-salgyt, pul-karz gatnaşyklaryny düzgünleşdirýän kanunçylyk namalaryny işläp taýýarlamak esasy maksatlaryň hatarynda kesgitlenildi. Aýdylanlary nazara alyp, işewürlik gurşawyny gowulandyrmaga, telekeçilik işini höweslendirmäge, maliýe durnuklylygyny üpjün etmäge, gazna bazaryny ösdürmäge hem-de bäsleşikli bazar gurşawyny döretmäge gönükdirilen kadalar bilen bagly «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň Bitewi kanunyna, Türkmenistanyň Gümrük kodeksine, beýleki kanunlara döwrebap üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek zerur bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

«Paýdarlar jemgyýetleri hakynda», «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», «Daşary ykdysady iş hakynda», «Gymmatly kagyzlar bazary hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça işleri dowam etdirmek möhümdir. Çykyşynyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Halkara Zähmet Guramasynyň esasy kadalaşdyryjy namalaryndan gelip çykýan düzgünleri Türkmenistanyň zähmet kanunçylygyna ornaşdyrmak, zähmet gatnaşyklaryny kämilleşdirmek we zähmet şertlerini gowulandyrmak, işgärleriň konstitusion zähmet hukuklaryny kepillendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň Zähmet kodeksine üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasyny işläp taýýarlamagyň maksadalaýykdygyny belledi.

Ösüp gelýän ýaş nesilleri durmuş taýdan goldamak, çagalaryň saglygynyň dikeldilmegine ýardam bermek, olaryň bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek hem-de olarda Watana wepalylyk, ruhubelentlik, arassa ahlaklylyk, ynsanperwerlik, halallyk ýaly häsiýetleri kemala getirmek üçin amatly şertleri döretmek boýunça uly işler durmuşa geçirilýär. Bellenilişi ýaly, howandarlyga mätäç çagalaryň jemgyýetiň we döwletiň durmuşyna doly gatnaşmaga bolan hukuklarynyň durmuşa geçirilmegine ýardam bermek, olary durmuş taýdan goramagyň goşmaça kepilliklerini bellemek biziň ynsanperwer syýasatymyzyň möhüm ugrudyr. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň Maşgala kodeksine, raýat ýagdaýynyň namalary hakynda kanunçylyga hem täzeden seretmegiň maksadalaýyk boljakdygy nygtaldy.

Ýurdumyz uglewodorod çig malynyň dünýäde ägirt uly gorlaryna eýe bolmak bilen, senagaty ýokary tehnologiýalar bilen üpjün etmek, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek arkaly ýurduň ykdysadyýetini depginli ösdürmek meselesini esasy orunda goýýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi. Bu ugurda durmuşa geçirilýän işleriň hukuk binýadyny döwrüň talaplaryna laýyk getirmek bilen baglylykda, «Daşary ýurt maýa goýumlary hakynda» we «Uglewodorod serişdeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny kämilleşdirmek maksadalaýyk bolar.

Garaşsyz Watanymyzda milli däp-dessurlarymyzy, taryhymyzy, milli mirasymyzy, şol sanda milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak, olary bütin dünýä ýaýmak bilen bir hatarda, geljekki nesillere ýetirmek ugrunda maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Bu ugurda ýurdumyz halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy ýokary derejede ýola goýdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz «Milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna degişli üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň girizilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady.

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzda Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny dabaraly bellemek, Magtymguly Pyragynyň baý we gymmatly edebi mirasyny şöhratlandyrmak, bu şanly senäni dabaralandyrmak maksady bilen, «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medalyny döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyny işläp taýýarlamagyň we kabul etmegiň beýik akyldaryň mertebesini beýgeltmekde uly iş boljakdygy aýdyldy.

Ýurdumyzda alnyp barylýan giň gerimli özgertmelerde oba hojalyk pudagyna hem möhüm orun degişlidir. Bu özgertmeler oba hojalyk pudagynyň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyny, ýer we suw serişdeleriniň netijeli peýdalanylmagyny, ýurdumyzyň azyk garaşsyzlygynyň üpjün edilmegini, ýerli önümleriň öndürilişini we Diýarymyzyň eksport kuwwatynyň artdyrylmagyny maksat edinýär diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi. Tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak, täze tehnologiýalary ornaşdyrmak, ekologik howpsuzlygy üpjün etmek Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi. «Gidrometeorologiýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşiniň işlenip taýýarlanylmagy, «Daýhan hojalygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna degişli üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň girizilmegi gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda görkezildi.

Bellenilişi ýaly, döwletimiziň oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, netijeli halkara hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty rowaçlyga beslenýär. Ýurdumyz sebitiň we yklymyň möhüm meseleleriniň çözgüdini işläp taýýarlamakda, dünýä döwletleriniň tagallalaryny birleşdirmekde işjeň we oňyn başlangyçlary öňe sürýär, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde özüniň saldamly goşandyny goşýar.

Häzirki wagtda Türkmenistan döwletimiziň ençeme halkara şertnamalara, ylalaşyklara we konwensiýalara goşulmagy bilen, olarda beýan edilen halkara hukuk kadalary milli kanunçylygymyza ornaşdyryldy diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we ýurdumyzyň dünýä döwletleri we abraýly guramalar bilen hyzmatdaşlygyny giňeltmek üçin geljekde-de bu işleri has-da kämilleşdirmegiň we giňeltmegiň wajypdygyny belledi. Dünýä döwletleri ýurdumyz bilen ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýärler. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň daşary syýasat işini, halkara gatnaşyklarynyň şertnama-hukuk binýadyny kanunçylyk taýdan üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işleri yzygiderli dowam etdirmegiň wajypdygyna üns berildi.

Şu işler bilen bir hatarda, ýurdumyzyň daşary syýasy gatnaşyklaryny parlament diplomatiýasynyň üsti bilen dünýä ýaýmak üçin Türkmenistanyň Mejlisi dünýä döwletleriniň parlamentleri hem-de abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklaryny yzygiderli berkitmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady we bu ugurda parlamentara dostluk toparlarynyň, ugurdaş komitetleriň, ýaş parlamentarileriň, zenan parlamentarileriň arasynda özara tejribe alyşmak üçin hyzmatdaşlygyň täzeçe iş usullarynda ýola goýulmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. Şeýle hem Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleri halkara derejede geçirilýän maslahatlara, parlament meýdançalarynda guralýan forumlara işjeň gatnaşmak bilen, şeýle çäreleri ýurdumyzda-da guramak we geçirmek babatda zerur işleri alyp barmalydyrlar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Munuň özi parlament işini guramaga we kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşmaga, ýurdumyzyň oňyn başlangyçlaryny dünýä jemgyýetçiligine ýetirmäge amatly mümkinçilik berer.

«Türkmenistanyň Saýlaw kodeksine üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň, şeýle hem «Saýlawçylaryň bitewi döwlet reýestri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamalaryny taýýarlamak, «Döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli edaralary hakynda», «Ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary hakynda», «Ýerli öz-özüňi dolandyryş hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny kämilleşdirmek ileri tutulýan meýilnamalaryň hatarynda görkezildi.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň esas goýujy ýörelgelerinden, ýurdumyzyň Hökümeti tarapyndan kabul edilen maksatnamalardan we Kararlardan gelip çykýan wezipelerden ugur alnyp, üstümizdäki ýylda hem ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine kanunçylyk taýdan oňyn şertleri döretmäge uly üns bermek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we bu ugurda kanunlar maksatlaýyn, pudaklaýyn we sebitleýin maksatnamalardan, döwletimiziň milli ykdysadyýetiniň pudaklarynyň ykdysady we maliýe görkezijilerinden ugur alnyp işlenilip taýýarlanylmalydyr diýip belledi.

Döwlet Baştutanymyz çykyşyny jemläp, Türkmenistanyň Mejlisiniň geljekde-de öz işini jemgyýetimiz we döwletimiz üçin örän möhüm bolan wezipeleridir meseleleri çözmäge gönükdirip, ýokary netijeleri gazanjakdygyna berk ynam bildirdi we hemmelere berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, ata Watanymyzyň at-abraýyny has-da belende götermek ugrunda alyp barjak işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň çykyşy ruhubelentlik bilen diňlenildi hem-de şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylanyldy.

Şunlukda, Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň birinji maslahaty ýapyk diýip yglan edildi. Maslahat Türkmenistanyň Döwlet senasynyň ýaňlanmagy bilen jemlendi.

Döwlet Baştutanymyz ýygnananlar bilen hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

***

Şu gün Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň birinji maslahatynyň jemlerine bagyşlanan maslahat geçirildi.

Maslahatda çykyş edenler 2023-nji ýylyň 26-njy martynda geçirilen Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlarynyň ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleri durmuşa geçirmekde ýokary raýatlyk işjeňliginiň subutnamasyna öwrülendigini bellediler. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow deputatlar düzüminiň öňünde eden maksatnamalaýyn çykyşynda kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmek, durmuşa geçirilýän milli maksatnamalaryň hukuk esaslaryny pugtalandyrmak boýunça ýakyn geljek üçin anyk wezipeleri kesgitledi.

Maslahata gatnaşyjylar Türkmenistanyň Mejlisiniň saýlanan deputatlarynyň aglabasynyň ýaş nesliň wekilleridigini bellediler. Munuň özi ýurdumyzda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine, ýaşlaryň jemgyýetde özlerini ykrar etdirmekleri, olaryň möhüm syýasy, ykdysady, durmuş özgertmelerini amala aşyrmaga gatnaşmagy üçin zerur şertleriňdir kepillikleriň döredilýändigine şaýatlyk edýär. Hormatly Prezidentimiziň çuň mazmunly çykyşynda kesgitlenen wezipeleri çözmek üçin Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleriň kanunçylyk-hukuk taýdan üpjün edilmegi boýunça zerur işler geçiriler.

Maslahatyň ahyrynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary uly ynamy ödemek üçin tutanýerli zähmet çekjekdiklerine, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň belent maksatlaryna ýetmegiň bähbidine ähli güýç-gaýratlaryny, bilimlerini gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

Şu gün paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýakyn ýyllarda ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň birbada üçüsiniň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Bu lukmançylyk desgalarynyň — Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň, Stomatologiýa merkeziniň we Halkara pediatriýa merkeziniň gurluşyklaryna hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň fewralynda gol çeken degişli Kararlaryna laýyklykda badalga berildi. Döwrebap lukmançylyk desgalaryny gurmak baradaky çözgüt ýurdumyzda halkymyzyň we her bir raýatyň saglygynyň pugtalandyrylmagyna berilýän uly ünsüň nobatdaky aýdyň subutnamasydyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe raýatlaryň bähbitleriniň goralmagy döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk we ykdysady ylymlaryň doktory, professor, düýpli ylmy işleriň awtory Gurbanguly Berdimuhamedowyň gönüden-göni gatnaşmagynda işlenip taýýarlanylan “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegi milli saglygy goraýyş ulgamyny dünýä ölçegleriniň ýokary derejesine çykarmaga, ilata hödürlenilýän hyzmatlaryň görnüşlerini we hilini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berdi. Pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak, adamlaryň saglygyny dikeltmäge gönükdirilen öňüni alyş çärelerini güýçlendirmek, jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini berkarar etmek üçin şertleri döretmek, bedenterbiýäni we sporty giňden wagyz etmek ýurdumyzyň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamyny ösdürmekde möhüm wezipeler hökmünde kesgitlenildi. Bu ugurda alnyp barylýan giň gerimli işleriň çäklerinde saglygy goraýyş ulgamynyň düzümleriniň döwrebaplaşdyrylmagyna uly ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde tutuş Merkezi Aziýa sebitinde deňi-taýy bolmadyk döwrebap anyklaýyş we sagaldyş merkezleri, halkara ölçeglere laýyk gelýän hassahanalardyr şypahanalar, ýerli çig mallardan derman serişdelerini we lukmançylyk maksatly önümleri öndürýän kärhanalar gurulýar.

Innowasion tehnologiýalaryň hem-de dünýä belli kompaniýalaryň öňdebaryjy enjamlarynyň işjeň ornaşdyrylmagy, ugurdaş edaralaryň giň ulgamy we olaryň hünärmenleriniň dünýäniň iri lukmançylyk merkezlerinde hünär taýýarlyklaryny geçmegi gysga wagtyň içinde ilata hödürlenilýän lukmançylyk hyzmatlarynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, keselçiligi pese düşürmäge we ilatyň ortaça ömür dowamlylygyny artdyrmaga mümkinçilik berýär. Sebäbi halkyň saglygy diňe bir ýurduň baş baýlygy bolman, eýsem, türkmenistanlylaryň häzirki we geljek nesilleriniň röwşen geljeginiň berk binýadydyr. Bir söz bilen aýdylanda, ýurdumyzyň kämil we ýokary derejeli saglygy goraýyş ulgamyny döretmek boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler “Döwlet adam üçindir!” diýen ýörelgäni baş şygar edinýän durmuş ugurly syýasatymyzyň aýdyň beýanydyr. Nobatdaky döwrebap lukmançylyk desgalarynyň gurluşygyna badalga berilmegi hem munuň ýene-de bir subutnamasy boldy.

Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň iki aýynda halk hojalygynyň pudaklarynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanyp geçirilen mejlisinde döwlet durmuşyna degişli birnäçe möhüm meselelere garaldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dünýäde emele gelen häzirki ýagdaýy seljerip, maliýe-ykdysadyýet toplumynda durmuşa geçirilýän çäreleri işjeňleşdirmek babatda görkezmeleri berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň Önümçilik meýilnamalarynyň ýerine ýetirilişini yzygiderli esasda seljermegi we berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şunda ýurdumyzyň mundan beýläk-de sazlaşykly ösüşi bilen baglanyşykly meseleleriň çözgüdini üpjün etmäge aýratyn üns çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisde iki aýyň jemleriniň Garaşsyz döwletimiziň sazlaşykly ösýändigini görkezýändigini, şunda jemi içerki önümiň ösüş depgininiň 6,2 göterim derejesinde saklanýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz gazanylan netijeleri saklap galmak bilen çäklenmän, eýsem, olary artdyrmagyň zerurdygyny nygtady. Şoňa görä-de, ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny, beýleki kabul edilen maksatnamalarydyr meýilnamalary durmuşa geçirmegiň üstünde netijeli işlemek, amala aşyrylýan ähli taslamalaryň we toplumlaýyn özgertmeleriň yzygiderli durmuşa geçirilişini üns merkezinde saklamak möhümdir.

Döwlet Baştutanymyz durmuşa geçirilýän özgertmeler maksatnamalarynyň we meýilnamalarynyň amala aşyrylmagy bilen bir hatarda, olaryň durmuş ugurly bolmagyna ünsi çekýär. Halkymyzyň abadançylygynyň, amatly ýaşaýşynyň yzygiderli ösdürilmeginiň üpjün edilmegi häzirki döwürde Diýarymyzda ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleriň möhüm bölegidir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, durmuş ulgamy Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugrudyr. Ýurdumyzyň bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek ykdysady we durmuş ugurlarynyň durnukly ösüşi bilen berk baglanyşyklydyr. Milli ykdysadyýetimizde özgertmeleri amala aşyrmak, onuň tapgyrlaýyn esasda bazar gatnaşyklaryna geçirilmegini üpjün etmek, sanlylaşdyrmak we ýokary tehnologiýaly binýady berkitmek, senagat pudagyna ägirt uly maýa goýum serişdelerini gönükdirmek halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi bilen utgaşyklylykda alnyp barylýar. Şu maksada ýetmek üçin Türkmenistanda ägirt uly köpugurly işler amala aşyrylýar. Şol işler anyk netijesini hem berýär. Häzir dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, ýurdumyz sazlaşykly ösüşini dowam etdirýär. Geçen iki aýyň jemleri boýunça jemi içerki önümiň görkezijileri ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň aýdyň netijesidir. Bu bolsa kabul edilen maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmäge, bilim, ylym, medeniýet, saglygy goraýyş, ýaşaýyş jaýlaryny gurmak we jemagat hojalygy ulgamlaryna gönükdirilýän maýa goýumlary yzygiderli artdyrmaga mümkinçilik berýär.

Şäherleriň we beýleki ilatly ýerleriň düzümini toplumlaýyn kämilleşdirmäge, raýatlarymyzy ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmäge gönükdirilen täzeçil şähergurluşyk konsepsiýasy döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen durmuşa geçirilýän strategiýanyň möhüm ugurlarynyň biridir. Paýtagtymyzda hem-de tutuş ýurdumyzda bar bolan ýaşaýyş jaý gaznasyny döwrebaplaşdyrmak bilen bir hatarda, dürli belentlikdäki, şol sanda ähli amatlyklary özünde jemleýän kottej görnüşli jaýlar guruldy we olaryň gurluşygy dowam etdirilýär. Bu bolsa raýatlaryň ýokary hil talaplaryna bolşy ýaly, ýaşaýjylaryň şahsy isleglerine laýyk gelýän jaýlary saýlamaga bolan şertleriň has-da artmagyna mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow golaýda ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny we Türkmenistanyň şu ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasyny tassyklady. Olarda “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda”, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda”, şeýle-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wajyp wezipeler öz beýanyny tapdy.

Ykdysadyýet ulgamyndaky döwlet syýasaty we türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan, Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli amala aşyrylýan düýpli özgertmeler ulgamy ylmy çemeleşmelere, hojalygy sowatly dolandyrmak we meýilnamalaşdyrmak ýörelgelerine esaslanýar. Kabul edilen özgertmeler maksatnamalarynyň, şol sanda Oba milli maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegi, şäherleriň we obalaryň abadanlaşdyrylmagy, her ýylda köp sanly täze binalaryň, hususan-da, ýaşaýyş jaýlarynyň açylyp ulanmaga berilmegi durmuş ulgamyny nazarlaýan syýasatyň oňyn netijesidir.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda bilim ulgamynda düýpli özgertmeleriň amala aşyrylýandygyny aýratyn bellemek gerek. Bu bolsa ösüp gelýän ýaş nesilleriň ukyp-başarnyklaryny doly açyp görkezmegi, häzirki zaman ylmyna we saýlap alan hünärine ýetmegi, ýaşlaryň dünýägaraýşynyň giňelmegi, ylym hem-de döredijilik bilen meşgullanmagy üçin amatly şertleri döretmäge mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýaşlara bilim-terbiýe bermek ynsanyň ahlak ýörelgeleriniň iň gowy ugurlary bolup durýar. Hut şonuň üçin hem Türkmenistanda bilim ulgamyny hemmetaraplaýyn döwrebaplaşdyrmaga, okuw-usulyýet ugruny kämilleşdirmäge, ugurdaş düzümi, döwrüň talaplaryna laýyk gelýän ylmy-usulyýet we hukuk binýadyny döretmäge gönükdirilen anyk çäreler durmuşa geçirilýär. Durmuşa geçirilýän özgertmeleriň çäklerinde sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy, daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmek, sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça anyk işler yzygiderli amala aşyrylýar.

Umumy orta bilimi kämilleşdirmek bilen bir hatarda, ony hil taýdan täze derejä çykarmaga möhüm ähmiýet berilýär. Halk hojalygynyň dürli pudaklary üçin hünär taýdan taýýarlykly işgärleriň ýetişdirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Bu meseleler döwletimiziň ýörite we haýsydyr bir ugur boýunça bar bolan talaplaryny nazara almak esasynda çözülýär. Şunuň bilen baglylykda, soňky ýyllarda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde birnäçe täze ugurlar açyldy we bu ugurdaky işler yzygiderli dowam etdirilýär.

Mekdepleriň we ýokary okuw mekdepleriniň häzirki zaman enjamlary, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary bilen üpjün edilmegi berilýän bilimiň döwrüň talabyna laýyk gelmegine kömek edýär. Bilim ulgamynyň interaktiw usulda ösdürilmegi ýaşlaryň intellektual kuwwatynyň ösmegine ýardam berýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ösüp gelýän ýaş nesilleriň watansöýüjilik, zähmetsöýerlik, milletiň ýokary ruhy-ahlak gymmatlyklary esasynda terbiýelenilmegine hem-de jemgyýetimiziň durmuşyna işjeň gatnaşmagyna möhüm ähmiýet berýär.

Şeýle hem döwletimizde çagalaryň hemmetaraplaýyn we sazlaşykly ösüşine, mekdebe çenli çagalar edaralarynda terbiýäniň döwrebaplaşdyrylmagyna uly üns berilýär. 2020 — 2025-nji ýyllar üçin niýetlenen, çaganyň irki ösüşi boýunça Milli strategiýada hem-de çaganyň irki ösüşi we onuň mekdebe taýýarlyk derejesini ýokarlandyrmak babatda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň Maksatnamasynda degişli wezipeler kesgitlenildi. Soňky ýyllarda ýurdumyzda täze çagalar baglarynyň onlarçasy ulanmaga berildi. Häzirki wagtda iň körpe raýatlaryň bilim-terbiýeçilik işlerinde döwrebap multimedia tehnologiýalary işjeň ulanylýar.

Ýurdumyzda ylym ulgamynyň ösüşine hem hil taýdan täze itergi berildi. Bu ulgama döwlet tarapyndan berilýän goldaw yzygiderli artdyrylýar. Bu bolsa geljegi uly ylmy barlaglary, synag işlerini we tehnologik işläp taýýarlamalary alyp barmakda möhümdir. Alymlaryň hünärini, işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, ylmy barlaglaryň gerimini giňeltmek hem-de netijelerini önümçilige ornaşdyrmak üçin ähli zerur şertler döredilýär. Ylmy edaralaryň we ýokary okuw mekdepleriniň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrylýar, olaryň işine täzeçil usullar ornaşdyrylýar. Şol sanda internetiň we elektron kitaphanalaryň üsti bilen dünýäniň maglumat binýadyna bolan elýeterlilik üpjün edilýär.

Dünýäniň iri ylym-bilim merkezleri, halkara guramalar we gaznalar bilen ýola goýulýan hyzmatdaşlyk has-da işjeňleşdirildi, täze mazmun bilen baýlaşdyryldy. Bu ugurda amala aşyrylýan işler milletiň aň-bilim kuwwatynyň doly durmuşa geçirilmegine gönükdirilendir. Bu bolsa Watanymyzy ösüşiň täze derejelerine çykarmakda möhüm şert bolup durýar.

Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek we ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler döwlet Baştutanymyzyň hemişe üns merkezinde saklanylýar. “Il saglygy — ýurt baýlygy” diýen paýhasly jümle Türkmenistanyň döwlet syýasatynda giň möçberli we maksatnamalaýyn özgertmeleriň amala aşyrylmagynda öz beýanyny tapýar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda işlenip taýýarlanylan hem-de Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli durmuşa geçirilýän “Saglyk” Döwlet maksatnamasy saglygy goraýyş ulgamyny hil taýdan täze derejä çykarmaga mümkinçilik berdi. Soňky ýyllarda paýtagtymyzda we ýurdumyzyň welaýatlarynda döwrebap hassahanalar, dürli lukmançylyk, sagaldyş-dynç alyş ugurly edaralar guruldy we olaryň gurluşygy dowam etdirilýär. Bu düzümleriň hemmesi öňdebaryjy enjamlar we täzeçil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýar. Şunda ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyna, pudaklaýyn ylmyň höweslendirilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Şunuň netijesinde, Türkmenistanyň ähli ilatyna ýokary derejeli we halkara ölçeglere laýyk gelýän lukmançylyk hyzmatlaryny almaga mümkinçilik döredildi.

Ýurdumyzda enäni we çagany goramagyň netijeli ulgamy döredildi. Ýokary tehnologiýaly lukmançylyk ulgamy işjeň ösdürilýär. Dünýäniň öňdebaryjy hassahanalary we ylmy-barlag merkezleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Ýerli çig mallardan ýokary hilli dermanlyk serişdeleri, ýörite maksatly beýleki önümler öndürilýär. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkidilmegine, ilatyň, ilkinji nobatda, ýaşlaryň bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagyna uly ähmiýet berilýär.

Döwletimiz sport-sagaldyş düzüminiň ösdürilmegine, halkara ölçeglere gabat gelýän ugurdaş desgalaryň gurluşygyna ägirt uly maýa serişdelerini gönükdirýär. Şeýle hem döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen sport desgalary, meýdançalar we ýüzüş howuzlary mekdep okuwçylarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň we çagalar baglarynda terbiýelenilýän çagalaryň hyzmatyndadyr. Häzirki wagtda köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport hereketi giň gerime we uzak möhletleýin umumymilli häsiýete eýe boldy. Ýokary netijeli sportuň ösdürilmegine hil taýdan täze itergi berildi. Munuň özi Türkmenistanyň Konstitusiýasynda jemgyýetimiziň we döwletimiziň iň ýokary gymmatlygy hökmünde kesgitlenen adamlaryň saglygy, abadançylygy hakyndaky aladanyň aýdyň subutnamasydyr.

Milli medeniýetimizi ösdürmek hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasatynyň esasy ugurlarynyň hataryndadyr. Milletiň özboluşly medeni-taryhy mirasyna hem-de gadymy ruhy gymmatlyklaryna esaslanýan täze taryhy döwrüň meýilleri hem-de wezipeleri bu ugurda bir bitewi sazlaşygy emele getirýär. Ynsanperwer ulgamdaky netijeli gatnaşyklar ösdürilýär. Bu bolsa Türkmenistanyň daşary ýurtlar we abraýly halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmakda möhüm orny eýeleýär.

Aýlyk haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň yzygiderli ýokarlandyrylmagynyň hem-de hususy başlangyçlara goldaw bermegiň, beýleki oňyn çäreleriň hasabyna ilatyň girdejileriniň artmagy döwlet Baştutanymyzyň durmuş ulgamyny nazarlaýan strategiýasynyň oňyn netije berýändiginiň subutnamasydyr. Türkmenistanda telekeçiligi we onuň önümçilik ulgamyny ösdürmek üçin amatly şertler döredildi. Häzirki zaman bazar mehanizmlerini giňden ornaşdyrmagyň hasabyna milli ykdysadyýetimizde hususyýetçiligiň paýyny artdyrmak döwlet Baştutanymyzyň kesgitlän möhüm wezipeleriniň hataryndadyr.

Kiçi we orta telekeçiligiň hem-de onuň halk hojalygynyň dürli pudaklarynda ýerine ýetirýän işleriniň höweslendirilmegi täze iş orunlarynyň döredilmegini maksat edinýär. Bu bolsa ilatyň iş bilen üpjün edilmegi, halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlandyrylmagy ýaly wajyp wezipeleriň oňyn çözülmegine ýardam berýär.

Mahlasy, ýurdumyzy ösüşiň täze derejelerine çykarmak maksady bilen durmuşa geçirilýän ähli işler döwlet Baştutanymyzyň alyp barýan syýasatynyň durmuş ugrunyň ösdürilmegine giň ýol açýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, döwletimiz bu ugra mundan beýläk-de ägirt uly serişdeleri gönükdirer. Şeýlelikde, Watanymyzyň mundan beýläk-de sazlaşykly ösüşini, uzak möhletleýin geljegi nazara almak bilen, halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegi üçin ygtybarly binýat döredilýär.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän «Açyk gapylar» we halkara hyzmatdaşlyk syýasatyna pugta eýerip, häzirki döwrüň möhüm meselelerini çözmek, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, sebit we dünýä derejesinde Durnukly ösüş maksatlaryny gazanmak üçin amatly şertleri döretmek boýunça halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryna işjeň gatnaşýar we başlangyçlary öňe sürýär. 2023-nji ýylyň birinji aýynda-da şu babatda netijeli işler alnyp baryldy. Ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan ýurdumyzda, şeýle-de daşary ýurtlarda geçirilen köpugurly çäreleriň hatarynda ikitaraplaýyn hem köptaraplaýyn duşuşyklar, Daşary işler ministrlikleriniň arasyndaky geňeşmeler, işewürlik gepleşikleri, maslahatlar, dürli derejedäki sergilerdir forumlar bar.

Şu ýylyň 8 — 10-njy ýanwary aralygynda Türkmenistanyň parlament wekiliýeti Türkiýäniň Antalýa şäherinde geçirilen Aziýa Parlament Assambleýasynyň 13-nji umumy mejlisine gatnaşdy. Onuň dowamynda biziň döwletimiziň parlament diplomatiýasy arkaly parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek babatda ikitaraplaýyn, köptaraplaýyn hyzmatdaşlyga, halkara giňişlikde energiýa, ulag, ekologiýa, medeni-ynsanperwer diplomatiýa ugurlaryndaky hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berýändigi bellenildi. Mejlisiň jemleri boýunça Jarnama kabul edildi.

Forumyň çäklerinde Türkiýäniň Beýik Millet Mejlisiniň we Aziýa Parlament Assambleýasynyň Başlygy Mustafa Şentop bilen duşuşyk geçirildi. Onuň dowamynda netijeli pikir alyşmagyň möhümdigi, şeýle çäreleriň parlament diplomatiýasynyň mümkinçiliklerinden has giňişleýin peýdalanmak nukdaýnazaryndan ähmiýetlidigi nygtaldy. Şeýle hem ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, şol sanda Aziýa Parlament Assambleýasynyň we Türki döwletleriň Parlament Assambleýasynyň çäklerinde ýurtlarymyzyň arasyndaky köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda parlamentara dialogyň ähmiýeti bellenildi.

9-njy ýanwarda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Eýran Yslam Respublikasynyň daşary işler ministriniň ykdysady diplomatiýa boýunça orunbasary Mahdi Safari bilen duşuşyk geçirildi. Duşuşykda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer, ýangyç-energetika we üstaşyr ulag ulgamlarynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meseleleriniň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şol gün Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda 2023-nji ýylyň “Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly” diýlip yglan edilmegine bagyşlanan çäre guraldy. Oňa Türkmenistandaky diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary, milli diplomatik gullugyň işgärleri, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň wekilleri, institutyň professor-mugallymlary we talyplary gatnaşdylar. Maslahatda çykyş edenler ýaşlaryň döwletimiziň geljegini kesgitlemekde eýeleýän esasy orny, olaryň hukuklarynyň, azatlyklarynyň goralmagy, watançylyk we ynsanperwerlik ruhunda terbiýelenilmelidigi barada aýtdylar. Türkmen ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlyk Strategiýasyny işläp düzmegiň, şeýle hem olaryň daşary ýurtly deň-duşlary bilen dürli ugurlarda, hususan-da, bilim, ylym, medeniýet we sport, parlament diplomatiýasy we halkara syýasat ýaly ugurlarda ylmy-barlag taslamalaryny amala aşyrmagyň wajypdygy nygtaldy.

10-njy ýanwarda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Gyrgyz Respublikasynyň we Katar Döwletiniň Türkmenistanda täze bellenilen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçileri bilen duşuşyklar geçirildi. Onuň dowamynda ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň özara gyzyklanma bildirilýän dürli ugurlarynda gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagynyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

16-njy ýanwarda Daşary işler ministrliginde Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw boýunça maksatnamasynyň Ýerine ýetiriji direktory Inger Andersen bilen sanly ulgam arkaly duşuşyk geçirildi. Taraplar Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ugrunda bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny bellediler we daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemegi, ekologiýa, tebigy baýlyklardan rejeli peýdalanmak boýunça hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryny we geljegini ara alyp maslahatlaşdylar.

Şeýle hem ştab-kwartirasy Aşgabatda ýerleşýän Merkezi Aziýa ýurtlary üçin howanyň üýtgemegi boýunça tehnologiýalaryň sebit merkezini döretmek boýunça Türkmenistanyň başlangyjy beýan edildi. Merkeziň esasy maksady howanyň üýtgemegi babatda sebitiň tehnologik ösüşine goldaw bermekden, Hazar deňziniň howasynyň üýtgemegine uýgunlaşmakdan, onuň türkmen böleginde deňiz giňişligini meýilleşdirmek konsepsiýasyny işläp taýýarlamakdan ybaratdyr.

16-17-nji ýanwarda Türkmenistanyň we Fransiýanyň, 27-nji ýanwarda bolsa Türkmenistanyň we Germaniýanyň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda geçirilen syýasy geňeşmelerde syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Duşuşyklarda Türkmenistanyň Fransiýa, Germaniýa bilen, şol sanda sebit we halkara düzümleriň, hususan-da, BMG-niň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy bilen bagly meselelere garaldy. Parlamentara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine aýratyn üns çekildi, ekologiýa we daşky gurşawy goramak, arheologiýa we muzeý işi, bilim, saglygy goraýyş ulgamlarynda ylalaşyklary bilelikde amala aşyrmagyň möhümdigi bellenildi.

19-njy ýanwarda paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynyň mejlisler zalynda geçirilen Türkmen-rus işewürlik maslahaty Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň ýolunda nobatdaky möhüm ädim boldy. Işewürlik duşuşygyna gatnaşmak üçin Russiýanyň Hökümetiniň Başlygy Mihail Mişustiniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet Aşgabada geldi. Wekiliýetiň düzümindäki ýokary wezipeli myhmanlaryň hatarynda RF-niň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow we Russiýa Federasiýasynyň beýleki sebitleriniň birnäçesiniň ýolbaşçylary hem bar.

Şeýle hem Hökümet düzümleriniň ýolbaşçylary we esasy hünärmenleri, ministrlikleriň, döwlet edaralarynyň, täjirçilik däl guramalaryň, ýokary okuw mekdepleriniň, ykdysadyýetiň dürli ulgamlarynda işleýän iri kompaniýalaryň, kärhanalaryň ýolbaşçylary dostlukly ýurduň wekiliýetiniň düzüminde ýurdumyza geldiler. Forumyň çäklerinde iki ýurduň birnäçe ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň arasynda duşuşyklar geçirildi. Olaryň dowamynda dürli ulgamlarda, şol sanda senagat kooperasiýasy we gurluşyk önümçiligi, innowasiýa-maglumat tehnologiýalary, ulag-logistika, energetika ulgamlarynda netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň meselelerine, bilim we medeniýet edaralarynyň ugry boýunça hyzmatdaşlygyň meselelerine garaldy, derman senagaty, lukmançylyk ulgamlarynda, obasenagat toplumy we beýleki pudaklarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Bellenilişi ýaly, aýratyn ykdysady zolaklary, senagat we tehnoparklary, inženerçilik, ylmy-barlag merkezlerini döretmek, nano we IT tehnologiýalary ösdürmek, kompozit serişdeleriniň, robot tehnikalarynyň önümçiligini ýola goýmak ýaly ugurlarda tejribe alyşmak üçin giň mümkinçilikler açylýar. 20-nji ýanwarda paýtagtymyzdaky “Ýyldyz” myhmanhanasynda dürli görnüşlerde geçirilen duşuşyklarda, şeýle-de Türkmen-rus we Rus-türkmen işewürler geňeşleriniň bilelikdäki mejlisinde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Iki ýurduň pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, iri önümçilik düzümleriniň, hususy kompaniýalarynyň wekilleriniň arasyndaky duşuşyklarda senagat kooperasiýasy, gurluşyk önümçiligi, innowasiýa hem-de maglumat tehnologiýalary, ulag-logistika, oba hojalyk pudagy, azyk önümleriniň eksporty we beýleki ulgamlarda hyzmatdaşlygyň täze mümkinçilikleri barada pikir alşylyp, anyk teklipler beýan edildi.

Utgaşykly görnüşde, şol sanda sanly ulgam arkaly geçirilen işewürler geňeşleriniň mejlisiniň jemleri boýunça 20-den gowrak resminama — eksport-import amallary, hyzmatlar ulgamynda hyzmatdaşlyk boýunça şertnamalara, özara düşünişmek hakynda ylalaşyklara we ähtnamalara gol çekildi.

19-20-nji ýanwarda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygy Mihail Mişustin hem-de Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow bilen geçiren duşuşyklarynda türkmen-rus döwletara gatnaşyklarynyň ugurlarynyň giň gerimi, şol sanda söwda-ykdysady, energetika, ulag, oba hojalygy we beýleki ulgamlardaky hyzmatdaşlyk bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

23-nji ýanwarda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde hem-de Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetinde Türkmenistana iş sapary bilen gelen “Euronews” maglumat teleýaýlymynyň wekiliýeti bilen duşuşyklar geçirildi. Duşuşyklarda soňky on ýylyň dowamynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigi bellenildi. Türkmenistanda amala aşyrylýan özgertmeleri, ýurdumyzda geçirilýän halkara we sebit ähmiýetli çäreleri şöhlelendirmek boýunça geljegi uly taslamalara üns berildi hem-de halkara maglumat giňişliginde uzak möhletleýin hyzmatdaşlyga gönükdirilen meýilnamalar beýan edildi.

24-nji ýanwarda türkmen wekiliýeti Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza ýurtlaryň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň Daşkentde geçirilen 26-njy mejlisine gatnaşdy. Mejlisde söwda, maýa goýumlar, “ýaşyl” ykdysadyýet, sanlylaşdyrmak, energetika, azyk howpsuzlygy, ekologiýa, oba hojalygy, ulag we beýleki ugurlar boýunça sebitleýin hyzmatdaşlygy ösdürmegiň köp sanly meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem şol gün Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen duşuşyk geçirildi. Onuň barşynda söwda-ykdysady, senagat, ýangyç-energetika, medeni-ynsanperwer ulgamlarda türkmen-özbek hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň meselelerine garaldy.

24-25-nji ýanwarda Aşgabatda geçirilen Hazar deňziniň düýbüni çäklendirmegiň meseleleri boýunça Türkmenistanyň we Azerbaýjan Respublikasynyň bilelikdäki iş toparynyň nobatdaky mejlisinde iki ýurduň arasyndaky Ylalaşygyň taslamasy ara alnyp maslahatlaşyldy. Oňa Türkmenistanyň hem-de Azerbaýjan Respublikasynyň degişli ministrlikleriniň we ugurdaş edaralarynyň wekilleri gatnaşdylar.

27-nji ýanwarda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Türkmenistanyň başlangyjy esasynda kabul edilen Kararnamasyna laýyklykda, 2023-nji ýylyň “Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýlip yglan edilmegine bagyşlanan utgaşykly görnüşdäki resmi çäre geçirildi. Maslahata BMG-niň düzüm birlikleriniň, onuň ýöriteleşdirilen edaralarynyň, gurama agza döwletleriň, halkara we sebit guramalarynyň, raýat jemgyýetçiliginiň wekilleri, şeýle hem Türkmenistanyň ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlarydyr talyplary gatnaşdylar.

Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň ilerledilmeginiň bähbidine guralan ählumumy çäre Türkmenistanyň diňe bir ähli ýurtlaryň we halklaryň düýpli bähbitlerine laýyk gelýän giň halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilen möhüm başlangyçlary öňe sürmek bilen çäklenmän, eýsem, dünýä jemgyýetçiliginiň jedelleri parahatçylykly ýollar arkaly çözmek ugrundaky tagallalaryna goldaw bermek maksady bilen, oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan anyk işleri durmuşa geçirýändiginiň hem aýdyň subutnamasy boldy.

30-njy ýanwarda paýtagtymyzda iki ýurduň wekiliýet agzalarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowanyň we Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Döwlet Dumasynyň Başlygy W.Wolodiniň arasynda giňişleýin düzümde duşuşyk geçirildi. Duşuşykda parlamentara hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçilikleri, ugurdaş komitetleriň çäklerindäki gatnaşyklar, kanun çykaryjylyk ulgamynda netijeli tejribe alyşmak meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Döwlet Dumasynyň Başlygy W.Wolodin döwlet Baştutanlarynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýändigini nygtap, ýokary derejede gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilişini kanunçylyk taýdan üpjün etmek üçin zerur işleri ýerine ýetirmegiň möhümdigini belledi. Şunda parlamentara gatnaşyklary has-da işjeňleşdirmegiň wajypdygy nygtaldy. Munuň özi 2022-nji ýylyň iýun aýynda Russiýanyň we Türkmenistanyň Prezidentleriniň strategik hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak hakynda gol çeken Jarnamasynda kesgitlenen wezipeleriň biridir. Şeýle hem geçen ýylyň noýabr aýynda Moskwada saparda bolan türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen geçirilen duşuşygyň iki ýurduň parlamentara gatnaşyklarynyň ösdürilmegine itergi berendigi nygtaldy.

Parlamentara gatnaşyklaryň çäklerinde söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda döwletara hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna, bilelikdäki taslamalaryň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna ýardam bermegiň möhümdigi nygtaldy. Şeýle-de köptaraplaýyn görnüşdäki hyzmatdaşlygyň ähmiýeti bellenildi.

Şeýlelikde, geçen aýda ýurdumyzyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan geçirilen çäreler ählumumy parahatçylygyň, abadançylygyň bähbidine netijeli halkara hyzmatdaşlygy işjeň ösdürýän Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňde goýan möhüm wezipeleriniň üstünlikli amal edilýändiginiň nobatdaky subutnamasy boldy.